İslam Birliğini Anlattılar

Yalova Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Recep Çelik, 1850'li yıllarda Kazan'da yaşayan Musa Carullah, Rızaeddin Fahrettin ve Şehabeddin Mercani gibi alimlerin Müslümanlarının birliğini amaçladığını söyledi. Yrd. Doç. Dr. Çelik, "Carullah'a göre, kalp birliği İslam'ın en büyük esasıdır. Mezhepler farklı olabilir. Fakat önemli olanın kalplerin aynı anda atmasıdır. İşte bu tevhittir. İslam'da birliktir" dedi.

Dersaadet Kültür Platformu tarafından Tataristan'ın başkenti Kazan'da düzenlenen 'Kazanlı Yenilikçi Alimler Sempozyumu'na katılan Yalova Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Recep Çelik, Kazanlı alimlerin ümmet birliğini amaçladıklarına dikkat çekti. Öte yandan sempozyumdaki 'yenilikçi' kelimesinin de 'reformist' olarak anlaşılmaması gerektiğini ifade etti. Kazan Federal Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsü Salonu'nda düzenlenen sempozyumda, 1850'li yıllarda Tataristan'ın başkenti Kazan'da başlayan yenileşme hareketlerinin öncülerinden sayılan Musa Carullah, Rızaeddin Fahreddin ve Şehabeddin Mercani'nin ilmi ve aksiyoner yönleri tartışıldı. Türkiye'den, Kazan'dan ve Kırım'dan 60 akademisyenin konuşmacı olarak katıldığı semzpozyum iki gün sürdü. Sempozyum, Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı ve Eskişehir Valiliği tarafından destekleniyor.

İSLAM COĞRAFYASINDA KONGRELER DÜZENLEDİLER
Yrd. Doç. Dr. Recep Çelik, "Musa Carullah, Rızaeddin Fahrettin ve Şehabeddin Mercani gibi alimler Horosan, Buhara, Kahire, İstanbul, Hindistan ve Japonya ekseninde Müslüman kongreleri düzenlediler. Burada İslam âlemindeki münevverlerle bir araya gelinip İslam dünyasındaki meseleler tartışılmıştır. Yine Müslümanların alması gereken tedbirler üzerinde konuşulmuştur. Musa Carullah, İslam ülkelerindeki idareciler ile yönetilen halkın dini hassasiyetinin aynı olmadığını vurgulayıp bazı yöneticileri eleştirmiştir. Carullah'a göre, kalp birliği İslam'ın en büyük esasıdır. Mezhepler farklı olabilir. Fakat önemli olanın kalplerin aynı anda atmasıdır. İşte bu tevhittir. İslam'da birliktir" dedi.

EĞİTİM SİSTEMİNİ REVİZE ETTİLER
Yrd. Doç. Dr. Recep Çelik, "Bu alimler, öncelikle eğitim sisteminde bazı düzenlemeleri desteklemişlerdir. Mesela Kur'an öğrenme medreselerde daha uzun süreye yayılmışken bunun pratik yöntemlerle daha az sürede öğrenilebileceğini, savunmuşlardır. Öte yandan Kur'an başta olmak üzere dini bilgilerin öğretilmesinin yaygınlaşması için çaba göstermişlerdir. Yani eski eğitim modelinin revize edilip yeni ve pratik bir eğitim modeli geliştirmişlerdir. Bu eğitim modelini İslam coğrafyasına yaydılar" diye konuştu.

İSLAM DÜNYASININ EN BÜYÜK MAKAMI HİLAFET
Yrd. Doç. Dr. Çelik, "Musa Carullah'ın 1923 yılında yayımlanan 'İslam Milletlerine' adlı kitabında dini, edebi, içtimai ve siyasi meseleler hakkında öğütler yer alıyor. Kitapta, İslam aleminin eksiklikleri ve yapılması gerekenler sıralanıyor. Hilafetle ilgili olarak da, hilafetin İslam dünyasında siyasi ve dünyevi en büyük makam olduğu ve hilafetin ümmete ve adaletin devamına hizmet eden bir kurum olduğuna dikkat çekiliyor" şeklinde konuştu.

YENİLİKÇİ OLMAK REFORMİST ANLAMINA GELMEZ
Sempozyumun adındaki 'yenilikçi' kelimesinin 'reformist' anlamına gelmediğini belirten Yrd. Doç. Dr. Çelik, "Bunu kesinlikle reformist bir hareket olarak görmemek gerekir. Bu sadece yenileşme. Yani döneme göre Müslümanların kendisini yenilemesidir. Tabi ki bu itikadi meselelerle alakalı değildir. Ameli meselelerde yeni fikirler üretilmiştir. Mesela eğitim modeli…"