İran: İsrail'in Evin Cezaevi'ne saldırısında 71 kişi öldü

İran, İsrail'in Evin Cezaevi'ne yönelik saldırısında 71 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. İran Adalet Bakanlığı, ölenler arasında personel, askerler, mahkumlar ve mahkum yakınları bulunduğunu belirtti.İsrail'in, İran'a yöneliksaldırıları sırasında vurduğu Evin Cezaevi'nde 71 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Yargı haberleri portalı Mizan'ın aktardığına göre, İran Adalet Bakanlığı Sözcüsü Asgar Cihangir "Şehitler" arasında cezaevi personelinin yanı sıra askerlik görevini yapanların, mahkumların ve mahkum yakınlarının bulunduğunu söyledi.

Pazartesi günü İsrail hava kuvvetleri, Evin Cezaevi'ne havadan saldırı düzenledi. İsrail, muhaliflerin tutulduğu hapishaneye yönelik bu saldırının Tahran yönetimine karşı sembolik bir mesaj olduğunu belirtti.

İranlı aktivistler ve eski mahkumlar ise bu saldırıya sert tepki göstererek, saldırının siyasi mahkumların hayatını tehlikeye attığını ve "onların kaderiyle oynamak" anlamına geldiğine dikkati çekti. Evin'de, aralarında Avrupalı mahkumların da bulunduğu birçok kişi tutuklu bulunuyor. Fransa da vatandaşlarının tutuklu bulunduğu bu cezaevine yönelik İsrail saldırısını sert biçimde eleştirmişti.

Mahkumlar başka hapishanelere nakledildi

Tahran'ın kuzeyindeki hapishane, özellikle siyasi mahkumlara yönelik kötü muamele ve işkence iddialarıyla tanınıyor. Tahran karşıtı protestolara katılan göstericilerin de burada hapsedildiği biliniyor.

İsrail'in saldırısı sonrasında yayınlanan haberlere göre, cezaevi kompleksinde özellikle idari kısımlarının bulunduğu binalar zarar gördü.

Saldırının ardından mahkumların başka hapishanelere nakledildiği de haber verildi. İnsan hakları aktivistlerine göre, nakledilen hapishanelerdeki koşullar Evin'den de kötü.

İsrail saldırısında hayatını kaybedenler arasında savcı Ali Ghanatkar'ın da olduğu belirtiliyor. Ghanatkar, Evin Cezaevi'nde tutuklu bulunan Nobel Barış Ödülü sahibi Nergis Muhammadi'nin mahkumiyetinden sorumlu kişiler arasında yer alıyor.

Grossi uyardı: İran'ın nükleer programı durmadı

Öte yandan Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Rafael Grossi'ye göre, İran, nükleer tesislerine yapılan saldırılara rağmen "birkaç ay içinde" yeniden uranyum zenginleştirmek için santrifüj tesisi kurabilir. Grossi, ABD televizyon kanalı CBS News'e verdiği mülakatta, Tahran'ın bu kapasiteye sahip olduğunu savundu.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ise İsrail ve ABD saldırılarının İran'ın nükleer tesislerine büyük ölçüde zarar verdiğini söylemişti. ABD Başkanı Donald Trump da saldırıların İran'ın nükleer programını yıllarca geriye attığını iddia etmiş, ancak Amerikan basınında çıkan ve Savunma Bakanlığı'na(Pentagon) dayandırılan haberlerde bunun aksine bir değerlendirme yapıldığı ileri sürülmüştü. UAEK Başkanı Grossi'nin ABD kanalında yayınlanan söyleşinde yaptığı açıklamalar da söz konusu raporu doğrular nitelikte. Grossi, "her şeyin yok olduğunu ve hiçbir şeyin kalmadığını" iddia etmenin mümkün olmadığını söylerken, "Biliyor musunuz, birkaç ay içinde, zenginleştirilmiş uranyum üreten birkaç santrifüj kademesini veya daha azını devreye alabilir" diye konuştu. UAEK, özellikle nükleer silah yapımında kullanılabilecek nitelikteki uranyumun İran'daki varlığını ve bulunduğu yeri rapor etmeyi hedefliyor.

UAEK'nın sonuçları Mayıs ayı sonunda kamuoyuna yansıyan son raporuna göre, İran'ın yüzde 60 saflıkta, silah yapımına yakın 400 kilogramdan fazla uranyumu bulunuyor. Diplomatlara göre, bu yüzde 90'a kadar zenginleştirilirse nükleer silah üretilmesi mümkün. Tahran yönetimi yıllardır nükleer silah yapmak istemediği ve uranyumu sivil amaçlı zenginleştirdiğini savunuyor. İsrail ise yıllardır Tahran'ı nükleer silah üretmekle suçluyor.

İran parlamentosu, nükleer tesislerine yönelik İsrail ve ABD saldırılarının ardından, tesislerin "güvenliği" sağlanana kadar UAEK ile iş birliğini askıya alma kararı almıştı. Grossi ise denetimlerin devam etmesi gerektiğini vurgulayıp, bunun, UAEK ile İran arasında varılan anlaşma tarafından öngörüldüğünü de hatırlatıyor.

dpa/ETO,JD

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?