İdlibliler bayram namazını çadırlarda kıldılar

Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib kentinde ve sınır hattındaki kamplar bölgesinde yerinden edilen yüz binlerce Suriyeli, Türkiye'nin girişimi ile yürürlüğe giren ateşkes sayesinde uzun zamandan sonra hava saldırı ve kayıpların olmadığı ortamda bayramını karşıladı.

Mart 2011'den bu yana süren iç savaşta yerinden edilen veya mülteci konumuna düşen milyonlarca Suriyeli, 10. Ramazan Bayramı'ını vatan hasreti içinde geçiriyor.

İdlib bölgesi, Başkent Şam'ın Doğu Guta bölgesi ile Humus ve Dera illerinden göçe zorlanan yüz binlerce sivile ev sahipliği yapıyor.

Türkiye'nin girişimiyle 5 Mart'ta yürürlüğe giren ateşkesin sağladığı nispeten güvenli ortam, yerinden edilenlerin vatan hasretini bir nebze olsa da giderdi.

Köyünden 7 yıl önce ayrılmak zorunda kalan Ebu Ali, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Her bayram bombardımana rağmen ölülerimizin mezarlarına reyhan dikerdik ancak bu bayram köylerimiz Esed rejiminin işgalinde gidemeyiz." dedi.

Ebu Ali, bu bayram en azından bombardıman, hava saldırısı ve can kaybı olmadığını dile getirerek, "Her bayram saldırılardan korunmak için çocuklar mağaralara sığınırdı. Bu bayram ateşkes sayesinde çocuklar savaşı düşünmüyor, mutlular." şeklinde konuştu.

Esed rejimi ve destekçilerinin yıl başında başlattığı askeri operasyon sonucunda Kefer Secne köyünden ayrılmak zorunda kalan diğer İdlibli Fatih Subayh, köyünden uzak geçirdiği ikinci bayram olduğunu söyledi.

"Bu bayramda tekbirler köyümüzde okunmadı"

Subayh, "Bayramdaki tekbirler köyümüzde okunmadı." ifadesini kullanarak, Esed rejiminin bombardımanında şehit düşen babasının ve dostlarının mezarlarını ziyaret edemediğini belirtti.

Herkesin göç ettiğini, köylerde muhtemelen sadece kuşların sesinin yankılandığını söyleyen Subayh, bayramın sadece çocukların bayramı olduğunu vurguladı. Subayh, şöyle devam etti:

"Halk pahalılık içerisinde, nerede ucuzluk varsa oraya yöneldi, insanların ortalama geliri 50 bin SL (212 lira), 3 çocuğuma bayramlık almaya kalkışırsam 150 ile 200 bin SL (630-850 lira) lazım."

Subayh, "Sadece İslam alemi değil bütün dünya çocuklarının savaşsız, göçsüz ve güven içinde yaşamalarını dilerim. Kurban Bayramı gelmeden bir an evvel köylerimize dönmüş oluruz inşallah." diye konuştu.

İdlib'de durum

Türkiye, Rusya ve İran'ın katıldığı, 4-5 Mayıs 2017'deki Astana toplantısında, İdlib ve komşu illerin ( Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri, Humus ilinin kuzeyi, başkent Şam'daki Doğu Guta ile ülkenin güney bölgeleri (Dera ve Kuneytra vilayetleri) olmak üzere 4 "gerginliği azaltma bölgesi" oluşturuldu. Ancak rejim ve İran destekli teröristler, ateşkes ilanıyla durumun muhafaza edilmesinin kararlaştırıldığı 4 bölgeden 3'ünü Rusya'nın hava desteğiyle ele geçirdi ve İdlib'e yoğunlaştı.

Rejim güçlerinin Eylül 2018'de askeri yığınağına hız vermesi üzerine Türkiye ve Rusya, 17 Eylül 2018'de ateşkesi güçlendirmek için Soçi'de ek mutabakata vardı. Saldırılarına kısa bir süre ara verdikten sonra yeniden başlayan rejim güçleri, Mayıs 2019'da bölgeyi tümüyle ele geçirmek için kara operasyonu düzenledi.

Rejim ve destekçileri bu çerçevede İdlib'in önemli ilçelerinin yanı sıra güneyi ve güneydoğusu, Hama'nın kuzey ve doğu kırsalı ile Halep'in güney ve batı kırsalında çok sayıda yerleşimi ele geçirdi. Soçi mutabakatından bu yana rejim ve destekçilerinin İdlib'e saldırılarında 1800'den fazla sivil can verdi. Ocak 2019'dan itibaren yaklaşık 2 milyon sivil göç etti.

Türkiye ve Rusya, 12 Ocak 2020'de ateşkesin başlaması için mutabık kaldı ancak Esed rejimi ve müttefikleri, ateşkesi hiçe sayarak İdlib'deki saldırılarını sürdürdü. Bunun üzerine Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 5 Mart'ta Rusya'nın başkenti Moskova'da yeni bir mutabakat sağladı. Son ateşkes 6 Mart 2020 saat 00.01'den itibaren yürürlüğe girdi. Rejim güçlerinin zaman zaman ihlallerine rağmen, ateşkese büyük ölçüde riayet ediliyor.