Huzurevinde Yaşayanların Yüzde 10'u Evli

Fatma Can - Huzurevinde yaşayanlardan yüzde 52,6'sı dul, yüzde 21,6'sı ise boşanmış, yüzde 10,9'u hiç evlenmemiş, yüzde 4,7'si ise eşiyle ayrı yaşıyor ancak yalnız yaşayanlardan sadece yüzde 17,1'i evlenmek istiyor.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan "Yaşlıların Huzurevine Yerleşme Nedenleri ve Huzurevindeki Yaşam Algıları Araştırması"na göre, Şubat 2013 itibariyle resmi ve özel kuruluşlarda bakılan yaşlı sayısı, 19 bin 893. Bu rakam, yaşlı nüfusun yaklaşık binde 3,6'sını oluşturuyor. 2000'de 150 huzurevinde bakılan yaşlı sayısı 13 bin 454'tü. Buna göre, 13 yıl içinde huzurevi sayısında ve huzurevinde yaşayan yaşlı sayısında iki kat artış oldu.

-Huzurevindekilerin yaş ortalaması 72

Araştırma için huzurevinde yaşayan, ileşitim kurabilen, yatağa bağlı olmayan, öz bakımını kendi karşılayabilen ve ruhsal bozukluğu olmayan 449 yaşlı ile görüşüldü.

Araştırmaya göre, huzurevinde kalan yaşlıların yüzde 81,5'inin herhangi bir engeli yok, yüzde 4,2'si görme, yüzde 2,9'u işitme, yüzde 0,9'u dil ve konuşma ve 5,3'ü bedensel engelli. Yaşlıların yüzde 5,1'inin ise süreğen hastalığı var. Bulgudan da anlaşılacağı üzere, huzurevinde yaşayan engelli oranı, tahmin edilen Türkiye'deki engelli oranının üzerinde.

Araştırma kapsamında görüşülen yaşlıların yaş ortalaması 72,24. Huzurevinde kalanların yüzde 14'ü 60-64, yüzde 19,4'ü 65-69, yüzde 20'si 70-74, yüzde 15,1'i 75-79 ve yüzde 17,1'i 80-84 yaş arasındayken, 85 yaş üstünde olanların oranı ise yüzde 14,3.

-Huzurevindekilerin yüzde 41'i ilkokul mezunu

Huzurevinde kalanların öğrenim durumuna bakıldığında, ilkokul mezunu olan yaşlıların oranı yüzde 41. Bunu yüzde 23,8 ile okuma yazma bilmeyenler izliyor. Okur-yazar olanların oranı ise yüzde 8,9. Okuma yazma bilmeyenlere, okur-yazar olanlar da eklendiğinde öğrenim görmemiş yaşlıların oranı, toplam görüşülen yaşlılar arasında yüzde 32,7'ye yükseliyor. Yaşlıların yüzde 8,5'i ortaokul, yüzde 12,7'si ise lise, yüzde 3,1'i yüksekokul, yüzde 1,1'i ise lisansüstü mezunu. Görüşülen yaşlıların ortalama eğitim yılı 4,43.

-Huzurevinde kalanların yarıdan fazlası şehirli

Yaşlıların huzurevine yerleşmeden önce yaşadıkları yerleşim yerlerine bakıldığında, beldede yaşamış yaşlıların oranı yüzde 4,2 ile en düşük. İlçede yaşamışların oranı yüzde 19,8, köyde yaşamışların oranı yüzde 21,8, illerde yaşamışların oranı yüzde 27,6, büyükşehirlerde yaşamışların oranı ise yüzde 26,5.

-Üçte ikisi bir evlilik yapmış

Yaşlıların medeni durumlarına bakıldığında, yarısından fazlasının (yüzde 52,6) eşinin vefat ettiği görülüyor. Yaşlılardan hiç evlenmemiş olanların oranı yüzde 10,9 iken, boşanmış yaşlı oranı yüzde 21,6, evli olup eşinden ayrı yaşayan yaşlıların oranı ise yüzde 4,7. Araştırmaya katılan yaşlıların sadece yüzde 10,2'si evli. Dul yaşlıların oranı evli ve bekar yaşlıların oranından yüksek.

Yaşlıların evlilik sayılarına bakıldığında, üçte ikisi bir evlilik yapmış. İki evlilik yapanların oranı yüzde 16,5 iken, üç ve üstü evlilik yapanların oranı ise yüzde 6,2.

Huzurevinde kalanların evlilik sürelerine bakıldığında, en yüksek oran yüzde 20,3 ile 30-39 yıl arasında. Bunu yüzde 18,7 oran ile 50 ve üstü yıl evli kalanlar izliyor. En düşük oran ise yüzde 9,4 ile 0-9 yıl arasındaki evlilik süresi. Bulgudan hareketle, uzun süre evli kalan yaşlılardan eşlerden birinin vefatı sonucu tek başına kalması ile huzurevine yerleşme istemi arasında doğru orantı olduğunu söylemek mümkün.

Huzurevinde eşleri ile yaşama durumuna göre, yaşlılardan evli olup huzurevinde beraber yaşayanların oranı, yaşamayanlara göre iki kat fazladır. Evli olan yaşlıların üçte ikisi eşi ile birlikte huzurevinde yaşıyor. Evli olmayan yaşlıların yüzde 17,1'i evlenmek isterken, evlenmek istemeyenlerin oranı ise yüzde 72,4.

Huzurevindeki yaşlıların yüzde 74,4'ünün çocuğu var. Huzurevindeki yaşlıların yüzde 63,5'i huzurevine gelmeden önce yalnız, yüzde 15,1'i eşi ile yaşamış. 3 ve daha üstü kişinin yaşadığı hanelerden huzurevine gelenlerin oranı ise 21,3.

-Huzurevindeki yaşlılar orta gelirli

Araştırmaya katılan yaşlılardan sosyal güvencesi olanların oranı yüzde 65,3 iken sosyal güvencesi olmayan yaşlıların oranı ise yüzde 34,7. Yaşlıların yüzde 87,8'inin herhangi bir geliri bulunurken, geliri bulunmayanların oranı ise yüzde 12. Geliri bulunan yaşlıların yüzde 63,79'nun emekli maaşı, yüzde 1,64'ünün faiz ve menkul değerler geliri, yüzde 25,7'sinin yaşlı aylığı, yüzde 1,87'sinin dul ve yetim aylığı, yüzde 4,67'sinin emlak geliri ve yüzde 2,34'ünün de toprak geliri bulunuyor.

Aylık gelir dağılımına bakıldığında, aylık gelirleri 501-1000 lira arasında olan yaşlılar en yüksek orana (yüzde 41,6) sahip. Bunu, yüzde 28,5 oran ile 0-500 lira arasında geliri olanlar takip ediyor. 1001-1500 lira arasında aylık geliri olanların oranı yüzde 11,4, 1501 lira ve üzeri aylık geliri olanların oranı ise yüzde 4,9. Buna göre, huzurevindeki yaşlıların kişi başına düşen aylık gelir ortalaması 835 lira.

Yaşlıların yüzde 49,7'si, aylık gelirlerinin ihtiyaçlarını karşıladığını, yüzde 50,3'ü ise aylık gelirlerinin ihtiyaçlarını karşılamadığını belirtiyor.

Huzurevinde yaşayanların maddi desteğe ihtiyaç duyulduğunda destek alınan kişilerin dağılımına bakıldığında, en fazla desteğin yüzde 54 ile çocuklardan, en az desteğin ise yüzde 1 ile kardeşlerden alındığı görülmektedir. Yakınları tarafından desteklenenlerin oranı yüzde 26 iken bunu yüzde 16 ile arkadaşlar takip ediyor.

Huzurevinde yaşayanların yüzde 46,8'i kendisini orta gelirli olarak tanımlarken, yüzde 31,8'i yoksul, yüzde 11,1'i de kendisini çok yoksul olarak görüyor. Kendisini iyi gelirli olarak tanımlayanlar ise yüzde 6,7. - Ankara