Hürdanış

BANKA KREDİSİYLE BORÇLANABİLİR MİYİM

Ayşe Öztürk – Hann Münden/ Almanya

Türkiye'den borçlanarak emekli olabilmek için bankadan kredi çekip çekemeyeceğinizi, ayrıca bağlanacak aylığın banka tarafından kredi borcu taksidine mahsup edilip edilmeyeceğini soruyorsunuz. Bu fikriniz çok iyi ve mantıklı da olsa, gerçekleşmesi pek mümkün gözükmüyor. En azından 4/A sigorta koluna yapılacak borçlanmalar için bankaların kredi vermediği biliniyor.

Ancak 4/B sigorta koluna yani Bağ-Kur'a yapılacak borçlanmalar için bazı devlet bankalarının kredi verdiği bilgisi var. Bunun için Türkiye'de Halk Bankası, Vakıflar Bankası veya Ziraat Bankası gibi devlet bankalarıyla bizzat görüşüp, hem kredi koşullarını hem de kredi taksitlerinin ileride bağlanacak emekli aylıkla mahsup etme koşullarını öğrenebilirsiniz. Devlet bankalarının yurtdışı temsilciliklerince emeklilik borçlanması için kredi verilmediği kesin biliniyor.

AYLIK NASIL ARTIRILIR

Dünyaya getirdiğiniz üç çocuktan ilkinin doğum yılı olan 1986, SGK tarafından sigorta başlangıcı kabul edileceği için 43 yaş ve 5 bin 150 gün şartlarına göre Türkiye'den emekli olabilirsiniz. Doğumdan önceki ev kadınlığı sürenizi de borçlanırsanız, sigorta başlangıcınız 18 yaşı tamamladığınız 15 Ekim 1979'a kadar geri gider ki, bu durumda 5 bin gün karşılığında 87 bin 850 lira ödeyerek hemen emekli olabileceğiniz gibi 3 bin 600 gün karşılığında 63 bin 252 lira öderseniz 58 yaşını tamamlayacağınız 2019 yılını beklemeniz gerekir. Son sorunuz da şuydu: Borçlanmada yüksekten ödeme yapıldığında, emekli aylığında artış olmadığı doğru mu?

Hayır bu doğru değil. Günlük borçlanma miktarı asgari düzeyden tercih edildiğinde, aylık da asgari düzeyde bağlanacaktır. Günlük miktarı artırdıkça, aylık miktarı da elbette artar ama bu artış doğru orantılı olmayacaktır. Bu nedenle borçlananların büyük bir bölümü, asgari düzeyden borçlanmayı tercih ediyor. Bu kararı herkesin kendi özel durumuna ve maddi imkanına göre vermesi gerekiyor.

EMEKLİLİK HAKKIM ORTADAN KALKAR MI

Esma Akdemir – Almanya

Türkiye'ye 5 bin 150 gün yurtdışı borçlanması yaptığınızı, ancak Almanya'da hala çalıştığınız için emekli olmayı düşünmediğinizi belirterek, "Aylık talebimi birkaç yıl sonra yapabilir miyim ve şimdiki emeklilik hakkım kaybolur mu?" diye soruyorsunuz.

Bir kere para karşılığını ödediğiniz sigorta süreleriniz her daim baki kalır ve hiçbir suretle silinmez ve kaybolmaz. Yaş şartını yerine getirmiş olsanız bile, aylık için ileri tarihte talepte bulunmanız halinde, emeklilik hakkınızı kaybetmezsiniz. Hatta, emekliliği hakkettiğiniz yaştan daha ileriki bir tarihte aylık talebinde bulunmanız halinde, aylık miktarınız her geç başvurduğunuz yıl için belirli bir miktar artarak bağlanacaktır. Ayrıca Mayıs 1988'de Almanya'ya gelen, hala bu ülkede ev kadını olarak ikamet eden 1961 doğumlu kuzeninizle ilgili soru da yöneltmişsiniz. Üç çocuk annesi olan, Türkiye'de 14 günlük sigortalı çalışan kuzeninizin emekli olmak için SGK'ya kaç gün borçlanması gerektiğini ve kendisinin emekli olup olamayacağını merak ediyorsunuz. Kuzeniniz yurtdışı borçlanma yoluyla Türkiye'den emekli olabilir. Kendisi, 3 Mayıs 1988'den bu yana geçen, gerek çocuk doğumlarından dolayı adına kaydedilen sigortalı süreleri gerekse ev kadınlığı sürelerini borçlanması halinde, 44 yaş ve 5 bin 225 gün şartlarına tabi olarak emekli olur. Gün başına 17.57 liradan ödeme yaparsa, 5 bin 225 gün için kendisine 91 bin 803 lira borç tahakkuk ettirilir.

ÖĞRENCİLİKTEKİ SİGORTALI SÜRELERİM SAYILIR MI

Hakkı S. Demir - Almanya

Mart 1989'da geldiğiniz Almanya'da iki aya yakın öğrenci olarak çalıştığınızı, bu dönemde adınıza yatan sigorta primleri yıl sonunda vergi iadesiyle birlikte geri aldığınızı belirtiyor ve buna rağmen öğrencilik döneminizdeki çalışmanızın, sigorta başlangıcı olarak kabul edilip edilmeyeceğini bilmek istiyorsunuz.

Türkiye'ye kesin dönüş yapıp prim iadesi alınan yurtdışı sigorta süreleri de borçlanabildiğine göre, sizin yıl sonunda yaptığınız vergi denkleştirmesiyle sizden yapılan kesintilerin iadesini almış olsanız da bu süreleri borçlanabilirsiniz. Yeter ki Alman Emeklilik Sigortası'ndan alacağınız ve prim iadesine tabi tutulan sürelerin yazılı olsun. Bu hizmet cetveliyle borçlanma talebinde bulunmanız halinde, Mart 1989 SGK tarafından sigorta başlangıcı kabul edilecektir. Türkiye'de de kısa bir süre 4/A sigorta kolunda çalışarak sigorta girişi yapmanız halinde, emekli olmak için 51 yaş 5 bin 450 gün şartlarına tabi olursunuz. Alman vatandaşlığına geçtiğiniz 2007 yılına kadar en az 15 yıl 2 ay sigortalı ve serbest meslek yaptığınız süreleriniz varsa, borçlanarak emekli olabilirsiniz. 5 bin 450 gün için 95 bin 756 lira ödemeniz gerekir.

ANNEM NE KADAR EMEKLİ MAAŞI ALIR

Hasan Çakıroğlu - Almanya

Annenizin Mart 2017'de Türkiye'den emekli olacağını belirtip, elektronik postanıza eklediğiniz SGK tarafından gönderilen borç tahakkuk cetveline işaret ederek "Kendisine ne kadar aylık bağlanır?" diye soruyorsunuz.

Söz konusu borç tahakkuk cetvelini inceledim. Annenizin aylık bağlama oranının yüksek olduğu 2000 yılından önce toplam 2070 gün, aylık bağlama oranının nispeten düşük olduğu 2000 yılından sonraki dönemden ise 3 bin 230 gün borçlanarak toplam 5 bin 300 gün karşılığında yaklaşık 72 bin lira ödeme yapmış. Borçlandığı sürenin yarısından fazlası, aylık bağlama oranının düşük olduğu döneme ait olduğundan, annenize asgari aylığın biraz altında yani yaklaşık bin 200 lira aylık bağlanabileceğini söyleyebilirim. Ama kesin rakam, size SGK'nın tahakkuk servisi tarafından hesaplanacaktır.