Hazret-i İsa'ya Hainlik Eden Kim?

Havarilerden Yahuda, Hazret-i İsa'yı ele veren kişi olarak bilinir. Bütün bir Hristiyan inancı bunun üzerine kurulmuştur. Acaba gerçek böyle midir? Yahuda bir hain mi? Yoksa kendisini feda eden bir kahraman mı? Hazreti İsa Filistin'de tebliğe başladığında, kendisine putperest Romalılardan ziyade, tek tanrılı bir dine mensup Yahudiler karşı çıktı. Gerçi Yahudiler, kurtarıcı bir peygamber bekliyorlardı. Ama lütufkar ve merhametli İsa, onların beklediği sert kurtarıcıya benzemiyordu.

Son YemekHazreti İsa, Davud aleyhisselam soyundan bir hahamdı. Çoğu Yahudilerin, Musa şeriatından uzaklaşmalarına karşı çıktı. Haram kılınmış olmasına rağmen, Bet-Makdis'de tefecilik yapanları dağıttı. Bu, bardağı taşıran son damla oldu. Filistin'deki Roma Valisi Pontius Platus'a şikayet ettiler. Vali, kendisi ile görüştü ve söylendiği gibi biri olmadığı gerekçesiyle şikayeti ciddiye almadı. Bunun üzerine bir plan düşünen Yahudiler, valiyi endişelendirmek için onu "Yahudilerin Kralı" iddiasında olmakla suçlayıp mahküm ettiler. Bu siyasi bir suç demekti. Yahudilerin kendi mahkemeleri vardı; ama cezalandırma salahiyeti yoktu. Vali, Hazreti İsa'nın cezalandırılmasına izin verdi. Hahambaşının askerleri onu almaya geldiler. Buraya kadar tarihi hadiselerde bir problem yoktur.Hristiyanlar, Hazreti İsa'nın havarileriyle yemek yerken, içlerinden birinin kendisine hıyanet edeceğini haber verdiğini söyler. Bu Son Yemek çok meşhurdur ve komünyon ayini bunun hatırasına yapılır. Yemekten sonra havarilerden (Mesih'in yakın çevresinden) Yahuda İşkaryot, 30 dirhem gümüş karşılığında Mesih'i Yahudilere teslim etti. Hazreti İsa, çarmıha gerilerek öldürüldü. Bu arada Yahuda pişman olup aldığı parayı iade etti ve kendisini bir ağaca astı. Müminlerden birkaç kadın, İsa'ya benzer birinin çarmıhta öldüğünü uzaktan gördü ve havarilere haber verdi. Havariler, üç gün sonra Hazreti İsa'nın diri olarak göğe ağdığını gördüler. Bu sırada Yahudiler de yanıldıklarını anlayıp mezarı açtılar. Buradakinin Hazreti İsa olmadığını anlayınca cesedi yaktılar. Havariler, kabre gelince, boş olduğunu gördüler. Şu halde "İsa çarmıhta öldü; gömüldü; sonra dirilip göğe ağdı" zannettiler. Yahuda figürü, hadiseye sonradan sokuldu.

Kim feda eder'Müslüman inancına göre, İsa Mesih çarmıha gerilmiş ve ölmüş değildir. Kıyamete yakın, diri olarak yeryüzüne inecektir. İslam tefsir ve tarih alimi Taberi, Hristiyan tarihçilerin sözlerini aynen naklederek, onu ele verenin bir havari olduğunu nakleder; ama isim zikretmez. Sahabeden İbni Abbas der ki: Yahudi hakiminin adamı Filtiyabus, İsa'yı yakalamak üzere bulunduğu yere girince, melekler İsa Mesih'i göğe kaldırdı. Arkadan gelenler Filtiyabus'u İsa'ya benzetip çarmıha gerdiler. Tefsir alimi Kurtubi, ihbarcı Yahuda'nın, havarilerden değil; oradaki adi Yahudilerden biri olduğunu ve İsa'ya benzetilerek çarmıha gerildiğini söyler. Yahuda (Judas), o zaman yaygın bir isimdir. Şu halde, çarmıha gerilen bir başkasını Hazreti İsa zannetmişlerdir.Tabiin alimlerinden tarihçi Dahhak'ın enteresan bir rivayeti vardır. Buna göre, Hazreti İsa, bulunduğu yer Yahudilerce basıldığı sırada, Rabbinin göğe yükseltme iradesi kendisine bildirilince "Bu gece kim kendisini benim için feda eder de cennette yanımda olur?" diye sordu. Havarilerin en cesuru olduğu anlaşılan Yahuda öne atıldı. Hazreti İsa, kaftan, sarık ve asasını ona verdi. Yahuda'yı, İsa sanıp çarmıha gerdiler. Hazreti İsa, göğe yükseltildi.

Katil mi? Arslan mı'1970'lerde Mısır'da bulunan Yahuda İncili'nde hadise klasik Hristiyan teolojisinden farklı anlatılır. Buna göre Yahuda'nın yardım istemeye gittiği bir dost, kendisini takip edip İsa'nın yerini öğrenmiş ve Yahudilere ihbar etmiştir. Yahuda, çarmıha gerilerek idam olunmuştur. Peki Hristiyanlıktaki Yahuda telakkisi nasıl ortaya çıkmıştır? Hristiyanlığı başka forma sokuşu ile tanınan Paulus, Yahuda'yı tanımış olsaydı, rahatça bu bilgiyi yayan odur denebilirdi.Yahuda, muhtemelen İsa'yı tanıyan ve yerini ihbar eden bir Yahudi idi. Sonradan bu kimse ile Havari Yahuda birbirine karıştırıldı. Bütün Hristiyanlık inancı da bu temelsiz bilginin üzerine kurulmuştur. Yahuda'nın kendini astığı erguvan ağacı bile kötülüğün sembolü sayılmıştır. Havari Yahuda, soylu bir Yahudi ailesindendi. Entelektüel olduğu, kendi adını taşıyan İncil'in üslüp ve ifadesinden anlaşılmaktadır. İşkaryot, Latince "katil" (sicario); İbranice "arslan" veya "Keryot'lu Adam"; Aramice, "kızıl renkli" veya "asılmış kimse" kökünden gelen bir kelimedir. Keryot, Filistin şehirlerindendir. İhtimal, kelimenin Latince manası, sonradan bu hikayenin yakıştırılmasına sebep olmuştur.

Kudüs'te Hazreti Mesih'in tevkif edildiğine inanılan Getsemane bahçeleri ve ikibin yıllık zeytin ağaçları.

Kudüs'te Hristiyanların Hazreti İsa'nın geçici kabrinin bulunduğuna inandığı Kıyamet Kilisesi.

Kudüs'te Hazreti İsa'nın çarmıha gerilmek üzere yürüdüğüne inanılan Via Dolorosa (elemler yolu)... Sembolik çarmıh taşıyan Hristiyanlar.

Yahuda'nın hıyanetini tasvir eden bir tablo. Hazreti İsa'yı öperek askerlere işaret veriyor.

Yahuda'nın hayatını anlatan 2004 tarihli bir sinema filmi.

Kudüs'te son yemek sahnesinin geçtiğine inanılan yer.

Kudüs'te Kıyamet Kilisesi'nde Hristiyanların Hazreti İsa'nın naaşının bir müddet kaldığına inandığı mermer lahid.

Kudüs'te Kıyamet Kilisesi'nde Hristiyanların Hazreti İsa'nın geçici kabri olduğuna inandıkları yer.

Uğursuz 1313 sayısının uğursuz olduğuna dair inanç, bir çeşit korku hastalığıdır (triskaidekaphobia). İskandinav ışık ve güzellik tanrısı Balder'in ziyafetine, yalan ve hile tanrısı Loki, davetli olmadığı halde, zorla 13. kişi olarak katılmak ister. Çıkan nizada Loki, Balder'i öldürür. Bu efsane, İsa'nın son yemeğine tatbik edilir. Balder'in yerini İsa; Loki'nin yerini de Yahuda almıştır. Yemekten 24 saat sonra İsa'nın çarmıha gerilerek öldürüldüğüne inandıkları için, Hıristiyanlarda akşam yemeğinde 13 kişi bir araya gelirse bunlardan birinin başına bir felaket geleceği inancı yaygındır.Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci