Halikarnas Balıkçısı" Bodrum'da Yaşatılıyor

ALİ BALLI - Gazeteci, yazar, ressam, şair, rehber, araştırmacı "Halikarnas Balıkçısı" Cevat Şakir Kabaağaçlı'nın, Türkiye'nin önemli turizm merkezlerinden Bodrum'a yaptığı katkılar unutulmuyor.

Girit'te, 17 Nisan 1890'da doğan Kabaağaçlı, çocukluğunun ilk yıllarını babası Şakir Paşa'nın vali olarak görev yaptığı Atina'da geçirdi. İlköğrenimini Büyükada'da, ortaokulu ve liseyi Robert Kolejinde tamamlayan Kabaağaçlı, İngiltere'de denizcilik öğrenimi yapmak istediyse de ailesinin ısrarıyla Oxford Üniversitesinde tarih bölümünden mezun oldu. 1913'te İtalya'da evlenen Kabaağaçlı, bir süre İtalya'da yaşayarak resim eğitimi aldı.

İstanbul'a döndüğünde gazete ve dergilerde yazılar yayımlamaya başlayan Kabaağaçlı, 1925 yılında bir yazısı nedeniyle suçlu bulunarak Bodrum'a sürgün edildi. Üç yıllık cezasının yarısını Bodrum'da tamamlayan Kabaağaçlı, cezasının son yarısını İstanbul'da bitirdi. Kabaağaçlı daha sonra çok sevdiği insanları ve doğal güzellikleriyle kaynaştığı Bodrum ilçesine yeniden dönüp, burada yaklaşık 25 yıl yaşadı.

Kabaağaçlı, o yıllarda bir balıkçı kasabası olan Bodrum'da yaşadığı süre boyunca ilçenin farklı noktalarına onlarca çeşit tohum ekti, fidan dikti. Kabaağaçlı'nın neredeyse bir asır önce diktiği bu ağaçlar, şimdilerde Bodrum'un çarşı merkezlerinde heybetli görünümleriyle görenlerin dikkatini çekiyor.

Balıkçının yazdığı, "Merhaba" ile başlayan, "Yokuş başına geldiğinde Bodrum'u göreceksin, sanma ki sen geldiğin gibi gideceksin. Senden öncekiler de böyleydiler, akıllarını hep Bodrum'da bırakıp gittiler." yazısı da Türkçe ve İngilizce olarak Bodrum'un girişinde ilçeye gelen yerli ve yabancı tatilcileri selamlıyor.

Kabaağaçlı'nın Bodrum'a katkıları dolayısıyla Bodrum Belediye Meydanı'nda bir de büstü bulunuyor.

Yazdığı roman ve hikayelerle Bodrum'a büyük katkılar sağlayan Kabaağaçlı'nın 17 Nisan'da doğumunun 127. yılı kutlanacak. Halikarnas Balıkçısı, çok sevdiği Bodrum'da 17 Nisan'da düzenlenecek çeşitli etkinliklerle anılacak.

"Kitapları şiirseldi"

Halikarnas Balıkçısı Forumu Üyesi Yazar Sönmez Taner, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 23 yıldır "Halikarnas Balıkçısı" Kabaağaçlı'yı yeniden keşfetmeye çalıştığını söyledi.

Kabaağaçlı'yı hem doğum gününde hem de ölüm yıl dönümünde anmaya çalıştıklarını belirten Taner, Halikarnas Balıkçısı'nın bugüne kadar yazdığı bütün kitaplarını, şiir gibi çok net anlatımlarla, lirik bir şekilde yazdığını vurguladı.

Nazım Hikmet'in "Halikarnas Balıkçısı" için "Tanıdığım en büyük şair" dediğini ifade eden Taner, "Kabaağaçlı oysaki hiç şiir yazmamış. Ama kitapları o kadar şiirsel ki bunu bu şekilde ifade etmişler." dedi.

Bodrum'da çok sayıda ünlü yazar olmasına rağmen, hep Balıkçıyı andıklarını anlatan Taner, bunun sebebinin Kabaağaçlı'nın Bodrum'a kattığı değerlerden kaynaklandığının altını çizdi.

"Bodrum'a 45 çeşit fidan dikmiş"

Kabaağaçlı'nın üç yıllığına sürgün geldiği Bodrum'u gördüğü andan itibaren, bütün ömrünü burada geçirmeye karar verdiğini belirten Taner, şöyle konuştu:

"Burada sürgünlük döneminden sonra da kalmış. Çocuklarının eğitimi için istemeye istemeye de olsa 1947 yılında İzmir'e göç etmek zorunda kalmış. Bodrum'a 45 çeşit fide, tohum ve ağaç dikmiş. Bodrum'daki ağaç çeşitlerinin, narenciyelerin tamamını neredeyse o dikmiş. Bodrum'a Cevat Şakir olarak gelmiş ama geldiği gecenin sabahını 'Halikarnas Balıkçısı' olarak selamlamış. Hep bu yörenin insanlarını yazmış. Balıkçılarla süngercilerle dost olmuş. Çocukların isim babası olmuş, genç kızlar için nakış tasarımları çizmiş."

"Bodrum, Bodrum olmazdı"

Taner, Kabaağaçlı'nın kızı İsmet Kabaağaçlı Noonan'dan aldığı bilgilere göre, ünlü yazarın Bodrum Belediyesinin kadrolu bahçıvanı olarak çalıştığını ve Bodrum'da olduğu süre boyunca ceplerinde tohumlarla dolaştığını, ilçeden ayrılmadan bir ay önce de çalıların arasına tohumlar diktiğini öğrendiğini de aktardı.

Halikarnas Balıkçısı'nın Bodrum'da mavi yolculuğu ilk yapan kişi olarak da bilindiğini vurgulayan Taner, bunu zamanın ünlü şairi Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun da eserlerinde yansıttığını kaydetti.

Kabaağaçlı'nın şimdiye kadar binlerce sayfa yazı, 20'den fazla kitap ve roman yazdığını anlatan Taner, "Bu eserler hala basılarak yayımlanıyor. Halikarnas Balıkçısı Bodrum'a sürgün edilip gelmeseydi, Bodrum, Bodrum olmazdı. Ben böyle düşünüyorum." diye konuştu.

Hatıraları Bodrum Deniz Müzesi'nde

Kabağaçlı'nın kızı İsmet Kabaağaçlı Noonan, babasının çok özel eşyalarının olduğu koleksiyonu Bodrum Deniz Müzesine bağışladı. Kabaağaçlı'nın şimdiye kadar göz önünde olmayan bebeklik ve aile albümünden seçilmiş özel fotoğrafları, yaşamından kareler, tarihi belgeler, kendi kaleminden yazdığı yazılar, çizdiği resimleri ve kişisel eşyaları da bu müzede sergileniyor.

Deniz Müzesi Müdürü Sema Sagat, özel bir protokolle koleksiyonu teslim aldıklarını söyledi. Koleksiyona yerli ve yabancı tatilcilerin yoğun ilgi gösterdiğini anlatan Sagat, "İnsanlar özellikle koleksiyonun içeriğinde yer alan Kabaağaçlı'nın bebeklik zıbını, şapkası ve aile ağacına ayrı bir ilgi gösteriyor." dedi.

Sagat, İngiliz yazar Roger Williams'ın "Bodrum'u ünlü yapan Halikarnas Balıkçısı" adlı bir kitap yayınladığını ifade etti.