UZMAN DOKTOR UYARDI: YALNIZCA KÜLTÜR MANTARLARI TÜKETİLMELİ

BOLU'da, sonbaharın gelmesiyle birlikte ormanlık alandan toplanan mantarlar vatandaşlar tarafından tüketiliyor. Pazarlarda satılan mantarlarla ilgili İç Hastalıkları Uzmanı Doktor Halil Uğur Öney, "Zehirli mantar tüketiminde ölüme kadar giden bir süreç var. Doğada hiçbir mantara dokunmamak gerekiyor. Yalnızca kültür mantarı tüketilmeli. Doğadaki mantarları ayırt etmek çok zor" dedi.

Sonbahar mevsimiyle birlikte Bolu halkı, ormanlık alanlara giderek mantar topluyor. Yoğun şekilde görülen halk arasında da bilinen bazı mantar türleri vatandaşlar tarafından pişirilerek tüketiliyor. Özellikle söbelen ve kanlıca türü mantarlar vatandaşlar tarafından yoğun olarak tüketiliyor. Ayrıca bu mantar türleri yol kenarlarında ve pazar yerlerinde de satılıyor.

'MANTAR ZEHİRLENMELERİ ÖNEMLİ BİR HALK SAĞLIĞI SORUNU'

İç Hastalıkları Uzmanı Doktor Halil Uğur Öney, mantar tüketimi konusunda vatandaşları uyardı. Öney, kültür mantarı haricinde başka bir mantarının tüketiminin riski olduğunu belirtti. 100 çeşit mantarda toksin diye tabir edilen zehirli madde olduğunu söyleyen Öney, "Doğada binlerce mantar var. Özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında nemli ortamları sevdikleri için binlerce üremeye başlıyorlar. Ama bu mantarların bir kısmı zehirli. Aşağı yukarı 100 çeşit mantarda toksin dediğimiz zehir var. Bu zehir insan vücuduna girdiğinde zehirlenmeye yol açıyor. Mantar zehirlenmeleri önemli bir halk sağlığı sorunudur. Mantarlar vücuda girdikleri zaman öncelikle bazen bulantı kusma, bazen ishal, karaciğer böbrek yetmezliği, santral sinir sistemini tutarak, geçici felçliğe ve ölüme kadar giden bir sürece gidebilirler. Doğada hiçbir mantarı yemememiz lazım. Kesinlikle kültür mantarı yememiz lazım. Çünkü bunları ayırt etmek çok zor. Zehirli mantar ile zehirsiz mantarı ayırt etmek zor. Bugün botanik profesörleri bile bunları ayırt etmekte zorlanmakta. O yüzden halk arasında yanlış inançlar var. Doğadaki mantarları yemekten kaçınmakta fayda var." diye konuştu.

'MANTARIN ZEHİRLİ OLUP OLMADIĞINI ANLAYAMIYORUZ'

Doktor Öney, mantar zehirlenmesinin başka bir hastalığı varsa o hastalığı tetiklediğini belirterek, "Falloid tipi toksin üreten mantarlar vardır. Bunlar mide bulantısı ve kusma ile başlar, daha sonra sıvı kaybı, daha sonra böbrek ve karaciğer yetmezliği daha sonra da ölüme kadar bir süreci başlatırlar. Bazı toksinlerin santral sinir sistemini etkilemesi sonucu kasılmalara, şuur bulanıklığına, kasların kasılmasına neden olabilir. Bazı mantar türleri de özellikle alkolle birleştiği zaman aynı alkol zehirlenmesini taklit ederek bulantı kusma, yüzde kızarma hissi, ellerde titreme, şuur kaybı, hipotansiyon ve şoka kadar giden zehirlenmelere yol açabilir. Mantarla zehirlenen bir kişi eğer başka bir hastalığı varsa o hastalıktan ölme riskini artırır. Örneğin kalp, böbrek yetmezliği gibi bir hastalık varsa ve bu hastaların da durumunu daha kötüye götürür." dedi.

DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR

Halk arasındaki yanlış inançlara da dikkat çeken Halil Uğur Öney, şöyle konuştu:

"En önemlisi mantarın zehirli olup olmadığını anlayamıyoruz. Ama halk arasında bazı inanışlar vardır. "Mesela mantarla beraber yoğurt yersek zehirlenmeyiz." Böyle bir şey yok. Yoğurt mantarın zehirli etkisini azaltmaz. Yine yanlış inançlardan bir tanesi. "Mantarı güneşte kurutursak zehrinden arındırırız." Mantarı sirkeli tuza batırır da bekletirsek zehrinden arındırırız", "Mantarı toplarken rengine bakarsak, koparttığımız yer koyuysa bu mantarlar zehirlidir" gibi. Böyle bir şey yok. Yine en çok yaygın olan inanış şudur. "Bir mantarda, sinek böcek varsa o mantarı yiyebiliriz." Asla böyle bir şey yok. Çünkü zehirli mantarların üstünde de böcek, sümüklü böcek gibi canlılar olabilir. Bunlar metabolizmaları farklı olduğu için mantarın toksininden etkilenmezler."

'MANTARIN ÇOK FAZLA BESLEYİCİ BİR DEĞERİ YOKTUR'

Mantardan alınacak besin değerinin farklı gıdalardan da karşılanabileceğini ifade eden Öney, "Dışarıdan mantar alırken, kültür mantarını tercih edelim. Doğal yetişen mantarlardan uzak duralım. Biz güneşte bekletsek de, kurutsak da, tuzlu suya atsak da bu mantarların zehirli özelliğini asla geçiremeyiz. Mantarın besleyici çok fazla bir değeri yoktur. Ondan alacağımız besini ve vitaminleri diğer gıdalardan rahatlıkla alabiliriz." dedi.