Diyarbakır surlarında 'altyapı giderleri' bulundu

Diyarbakır surlarında 'altyapı giderleri' bulundu

UNESCO Dünya Kültür Mirası listesindeki tarihi 5 bin yıllık Diyarbakır Surlarının bütünüyle ortaya çıkartılması için devam eden kazı çalışmalarında, 2 metre 40 santimetre daha aşağı inildi. Zemini ortaya çıkartılan surlarda, 'altyapı giderleri' bulundu. Amida Höyük Kazı Başkanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, ortaya çıkartılan altyapı giderlerinin, surlarla birlikte yapıldığını belirterek; "İçkale'de şimdiye kadar 3 tane ortaya çıktı. Bunlar için tabi dönemin mühendislik harikası diyebiliriz. Bu açıklıklar 25 santimetre genişliğinde, 40 santimetre yüksekliğinde ve 4,5 metre uzunluğundadır. Bu giderlerin daha sonraki dönemlerde ve özellikle Osmanlı döneminde de çok aktif kullanıldığını görüyoruz" dedi.

UNESCO tarafından 2015 yılında Dünya Kültür Miras Listesi'ne alınan Çin Seddi'nden sonra en uzun sur olma özelliğini taşıyan Diyarbakır surlarının bütünüyle ortaya çıkartılması için İçkale'de başlatılan kazı çalışmalarında, 2 metre 40 santimetre daha aşağı inildi. Ulaşılan surların zemininde 'altyapı giderleri' bulundu.

'SURLARIN YAPILDIĞI DÖNMEDE YAPILMIŞ'

Amida Höyük Kazı Başkanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, bu altyapı giderlerinin, surların yapıldığı dönmede yapıldığını belirterek; " Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'nin surların dirilişi programı çerçevesinde başlattığı çalışmalarla sur diplerindeki kazı çalışmalarımız devam ediyor. Yaptığımız bu çalışmaların neticesinde surların yapıldığı dönemde yapıldığını tahmin ettiğimiz 'altyapı giderleri' ortaya çıktı. Bu alanda İçkale'de şimdiye kadar 3 tane ortaya çıktı. Bunlar tabi dönem için muazzam mühendislik işi ve dönemin mühendislik harikası diyebiliriz. Bu açıklıklar 25 santimetre genişliğinde, 40 santimetre yüksekliğinde ve 4,5 metre uzunluğundadır. Bu 4,5 metrelik ölçü, aynı zamanda surların kalınlığını da vermektedir" dedi.

'3 ADET ORTAYA ÇIKARILDI, YENİLERİ DE ORTAYA ÇIKACAK'

Tarihi İçkale'deki suların bu kanallar vasıtasıyla dışarıdaki kanalizasyona aktarıldığını dile getiren Yıldız; "İçkale'deki sular, bu kanallar, bu giderler vasıtasıyla dışarıdaki kanalizasyona aktarılmıştır. Roma döneminde yapılan bu giderler daha sonraki dönemlerde de kullanılmaya devam etmiştir. Bunlar şimdiye kadar toprak altında olduğu için görünmemişti, yapılan kazılar sonucunda tamamıyla ortaya çıkartıldı. Şuana kadar ortaya çıkartılan 3 adettir, yenilerinin de ortaya çıkarılacaktır" ifadelerini kullandı.

'OSMANLI, 'KÜNK' SİSTEMİYLE KULLANMIŞ'

Osmanlının bu altyapı giderini, yaptıkları 'künk' sistemiyle aktif olarak kullandığını aktaran Yıldız, "Surların ilk inşa edildiği dönemde yapılan bu altyapı giderlerinin Osmanlı döneminde de aktif bir şekilde kullanıldığını görüyoruz. Osmanlı, 'künk' sistemini kullanarak suyu bu giderler sayesinde dışarı aktarmıştır. Aynı zamanda bir temizleme sistemini de kurmuştur. Künklerin bittiği yerde bir açıklık oluşturtarak ve bunu da bir tıpayla kapatarak her hangi bir tıkanmaya karşı boruları temizlemek amacıyla bu sistemi kullanmıştır" şeklinde konuştu.