Fahri trafik müfettişinin "delilsiz" kestiği cezayı hakim iptal etti

İzmir'in Karşıyaka ilçesinde fahri trafik müfettişinin, "sürücünün emniyet şeridini ihlal ettiği"ni ileri sürerek kestiği ceza, sulh ceza hakimliğince kural ihlalinin yapıldığına dair dosyada delil bulunmaması gerekçesiyle iptal edildi.

Avukat Ali Onar, Mavişehir Çevre Yolu Bağlantısı'nda emniyet şeridini ihlal ettiği gerekçesiyle kendisine kesilen 1823 liralık cezanın iptali için Karşıyaka 1. Sulh Ceza Hakimliğine başvurdu.

Ali Onar, dilekçesinde, cezanın kesildiği belirtilen yolda emniyet şeridinin olmadığını, tebliğ edilen tutanakta da delil sunulmadığını savundu.

İzmir Fahri Trafik Denetleme Büro Amirliğince hakimliğe gönderilen yazıda ise cezanın yasaya uygun olduğu belirtildi.

1. Sulh Ceza Hakimliğinde görülen duruşmada cezayı iptal eden hakim, gerekçeli kararında şunları kaydetti:

"Her ne kadar fahri trafik müfettişlerinin kimlikleri gizli ve kişilerle muhatap olmaları yasak olsa da; günümüz teknolojik imkanları dikkate alındığında, bu imkanlar değerlendirilmek suretiyle denetime elverişli olacak şekilde idari para cezası karar tutanaklarının düzenlenebilmesi mümkündür. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca fahri trafik müfettişliği kurumunun bu kanun kapsamında yetkili olan kolluk görevlilerine yardım edilmesi amacıyla oluşturulduğu, ayrıca 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 25. maddesinde idari yaptırım kararında kabahat fiilinin işlendiğini ispata yarayacak delillerin açık bir şekilde yazılmasının gerektiği hususunun düzenlendiği ancak idari para cezası karar tutanağından kabahate konu eylemin gerçekleştirildiğine dair somut bir delil bulunmadığı anlaşılmıştır."

"Tutanağa ekli herhangi bir fotoğraf, kamera veya video kaydı yok"

Kanuni düzenlemelerin hem kişiler hem idare yönünden herhangi bir tereddüde ve şüpheye yer vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır ve uygulanabilir olması, ayrıca hukuki güvenlik ilkesi gereği devlet faaliyetlerinin önceden tahmin edilebilir, öngörülebilir olması gerektiği vurgulanan kararda, şu ifadelere yer verildi:

"Hukuki belirlilik ilkesi bağlamında yasaların vermiş olduğu ucu açık yetkiler vasıtasıyla tesis edilen işlemlerin hukuki denetiminin düzgün şekilde yapılmasının zorlaşacağı, fahri trafik müfettişi tutanağına ekli herhangi bir fotoğraf, kamera veya video kaydının bulunmadığı, ayrıca söz konusu olayı tam anlamıyla anlatır herhangi bir tutanağın da düzenlenmediği, söz konusu kural ihlalinin nasıl gerçekleştirildiği hususunda belirsizliğin mevcut olduğu, dosyada denetime elverişli bir delilin idare tarafından dosyaya sunulmadığı, bunun da idarenin belirliliği ilkesine ve hukuk devleti ilkesine aykırılık teşkil ettiği, nitekim fahri trafik müfettişi tarafından düzenlenen idari yaptırım kararı tutanağının resmi evrak niteliğine haiz evraklardan olup olmadığı hususunda gerek doktrinde ve gerek uygulamada ihtilaf mevcut olduğu anlaşılmakla itirazın kabulüne karar vermek gerekmiştir."

"Hukuk için önemli ve büyük bir adım"

Avukat Ali Onar, AA muhabirine, fahri trafik müfettişliğinin keyfi şekilde uygulanamayacağını belirterek, bu konudan birçok sürücünün şikayetçi olduğunu anlattı.

Onar, cezaya itirazının ardından hakimin 5 gün içinde örnek bir kararla cezayı iptal ettiğine dikkati çekerek, ucu açık yetki verilen bu tür iş ve işlemlerde mutlaka denetlemenin yasaya uygun gerçekleştirilmesi gerektiğini belirtti.

"Cezanın iptali mesleki anlamda küçük bir adım ama hukuk için önemli ve büyük bir adım." diyen Onar, şöyle konuştu:

"Ülkemizde fahri trafik müfettişleriyle ilgili şikayet sayısının ciddi biçimde arttığını görüyoruz. Bazen kendimiz mağdur oluyoruz, bazen de müvekkiller tarafından şikayetler geliyor. Biz de mağdur olduğumuz durumla ilgili bir keyfiyet gördük. Olaya baktığınız zaman bir trafik memurunun görevli olduğu yerler bellidir. Bunun haricinde bir yerde ceza kesemez. Fahri trafik müfettişi öncelikle nerede olduğunu ispat etmeden, suçun nasıl işlendiğini ispat etmeden ceza kesemez. İşini doğru yapanları istisna tutmak kaydıyla bu konuda keyfiyetin arttığını görüyoruz. Hakim, gerekçesinde böyle bir keyfiyetin olamayacağını, kanuna dayanmadığını beyan etti. Hakim, fahri trafik müfettişlerinin elinden, delile dayanmayan, keyfi ceza yiyen şoförleri memnun edici bir karar verdi diyebilirim."