Et Açığı Tescilli Eşme Koyunuyla Azaltılacak - Uşak

SONER KILINÇ - Uşak'ın Eşme ilçesinde sürdürülen koyun ıslah çalışmaları kapsamında pırıt ve kıvırcık ırklarının ikili melezlenmesi sonucu elde edilen, uzun boyu, dayanıklı fiziki yapısıyla dikkati çeken, kaliteli ve yüksek et verimine ulaşan Eşme koyunu, Türkiye'nin et açığını azaltmaya aday.

Eşme ilçesinde 2007 yılında TÜBİTAK projesi olarak başlayan, 2011 yılından itibaren Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülen "Halk Elinde Hayvan Islahı Ülkesel Projesi" kapsamında sürdürülen koyun ıslah çalışmalarında pırıt ve kıvırcık ırklarının ikili melezlenmesi sonucu elde edilen etlik koyun Eşme koyunu olarak 2015 Aralık ayında tescillendi.

Fiziki özellikleri, dayanıklılığı, kaliteli ve yüksek et verimine sahip Eşme koyunu, yağ oranının düşüklüğü ve mozaik desen diye adlandırılan yağlanma yapısı ile daha az yemle daha kısa zamanda kesime hazır hale geliyor.

Eşme koyununu yaygınlaştırma çalışmaları sürerken anaç dişilerde 100, ergin erkeklerde 150 kilograma varan canlı ağırlıklara sahip koyun ırkı, aynı zamanda damızlık etlik koyun ithalatını da azaltmaya aday.

Kaliteli ve yüksek et verimine sahip

Eşme Tarım ve Oman Müdürü Ertan Keleş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilçede kurulan Uşak Küçükbaş Hayvan Damızlık Test ve Ar-GE Ünitesi'nde soy kütüğü ve genetik ıslah çalışmaları süren Eşme koyununun yüksek et verimi ile öne çıktığını söyledi.

Pırıt ve kıvırcık ırklarının ikili melezlenmesi sonucu elde edilen Eşme koyununun uzun burun ve ince dudak yapısına sahip olduğunu belirten Keleş, bu özelliği ile Eşme koyununun ot yüksekliği daha az engebeli ve taşlı meralarda otlayabildiğini aktardı.

Eşme koyunu olarak literatüre geçen ve Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından onaylanan yeni koyun ırkının kaliteli ve yüksek et verimine sahip olduğunu belirten Keleş, "Yağsız ince kuyruklu ırklardan olan Eşme koyunu yüksek boya sahip, dayanıklı fizik yapısı ile dikkati çekiyor. Yağ oranı düşük ve vücuttaki yağ ete dağılmış durumda, başka bir deyişle mozaik desen diye adlandırılan yağlanma yapısı ile kaliteli ve yüksek et verimine sahip. Daha az yemle kısa zamanda kesime gelebiliyor, yağlanma düşük olduğu için et verimini artırmak için daha uzun süre beslenebiliyor. Böylelikle daha yüksek ağırlıklarda kesime gidiyor. Bu özelliği ile tüketicinin tercih ettiği kaliteli eti daha bol miktarda sağlıyor." diye konuştu.

Altız doğumlara rastlanabiliyor

Eşme koyununun döl veriminin yüksek olduğunu, iyi bakılan sürülerde altız doğumlara rastlandığını belirten Ertan Keleş, bölgedeki mera yapısına uygun ırkın yüksek doğum oranıyla dikkati çektiğini belirtti.

Projenin, ilçede 59 sürüde yürütüldüğünü ifade eden Keleş, şunları söyledi:

"Bu 59 sürüden 12'si elit sürü, diğerleri taban sürü, elit sürülerde 300 damızlık saf koyun, 24 koç var. Toplamda 6 bin 300 koyunumuz proje kapsamında. Birkaç yılda sürü ve hayvan sayısı artacak. İl geneline yaygınlaştırma çalışmalarımız sürüyor. Elde ettiğimiz damızlık koçları taban sürülere yaygınlaştırarak gen popülasyonunu ve genetik verimliliğini yükseltiyoruz. Doğum oranı ortalama 1,5,süt verimi ise yıllık 60 litre civarında."

Keleş, damızlık Eşme koyununun 2 bin-2 bin 500 liradan, koçun ise 5-6 bin liradan satıldığını belirterek, yeni koyun ırkının yaygınlaşması halinde Türkiye'nin et açığını azaltacağını ifade etti.

Eşme koyunu besleyen Hasan Aksoy, 30 yıldır koyun yetiştirdiğini ve sürüsünde 100 Eşme koyununun bulunduğunu belirterek, "Yedi yıldır Eşme koyunu besliyorum. Et verimi çok yüksek, ben koyunlarımı damızlık olarak satıyorum ve çok daha fazla gelir elde ediyorum. Anaç koyunlarda canlı ağırlık 100 kilograma kadar ulaşıyor, ergin koçlar ise 150 kilograma kadar yükseliyor. Ben çok memnunum. İyi bakılan sürülerde verim çok yüksek." diye konuştu.