Erzurum Kalesi'nin Dış Suru Yıkılma Tehlikesinde

Tarihi Erzurum Kalesi'nin 2.5 metre yüksekliğinde ve 10 metre genişliğinde ayakta kalan tek dış suru yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya bulunuyor. Kalenin dış surlarının 14'üncü Yüzyıl'da Kanuni Sultan Süleyman tarafından onarıldığını belirten araştırmacı- yazar Abdurrahman Zeynal, "Tarihe sahip çıkmak için kalenin dış surunun restore edilmesi gerekir" dedi.

M.S. 5'nci Yüzyıl'ın ilk yarısında yaptırıldığı tahmin edilen tarihi Erzurum Kalesi'nin dış suru yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya. Bu surların 1877-78 Osmanlı- Rus savaşında zarar gördüğünü belirten Abdurrahman Zeynal, şöyle dedi:

"Kanuni Sultan Süleyman 1534 yılında Erzurum'a geldiğinde kalenin perişan olduğunu görmüş ve gerekli emirleri vererek dış surların yapılmasını istemiştir. 1534'lerden sonra tamir edilen Erzurum kale surları 2 ana bölümden oluşmaktadır. Malesef uzun asırlar içerisinde kale surları özellikle Osmanlı Rus savaşlarında tahrip olmuş. Tahrip olduktan sonra zaman zaman da bizim insanımız tahrip etmiş. Dış surlarımız Tebriz Kapı'dan başlıyor, Şair Nefi orta okulunun önünden geçiyor Erzincan Kapı'ya geliyor. Sonra Erzincan Kapı'dan dönerek dış kale surlarının batı tarafı olan Kara Köse Mahallesi'ne geliyor. Pelit Meydanı'na kadar inen surlar doğuya doğru yöneliyor ve Taş Mağazalardan geçip Erzurum kalesi ile birleşiyormuş. 1960'lı yıllarda bulunduğumuz bu yörede batı surlarının burçları vardı. Maalesef o burçlar yıkılmış, yıkıldıktan sonra da bize kalmış. Aşağı yukarı 10 metrelik bir kısım kalmış bu tarihi surlarımızdan. Bu surların mutlaka en azından bu bölümünün korunarak yarınki evlatlarımıza tarihe intikal etmesini istiyoruz. Surlarımızın durumu çok perişan. Yıkılmaya yüz tutmuş, belki 10 sene sonra bunlardan da eser kalmayacak. Şimdiden biz ilgilileri ve yetkilileri bu surları tamir etmek için göreve davet ediyoruz. Burayı koruma altına alır, restore ederlerse Erzurum için ilave bir marka değer oluşturmuş oluruz. Tarihe sahip çıkmak için kalenin dış surunun restore edilmesi gerekir. Tarih boyunca Asurlular, Sasaniler, Persler, Araplar, Romalılar, Bizanslar ve Türklerin kullandığı Erzurum Kalesinin ayakta kalan tek dış suru kaybolmamalı."

ERZURUM KALESİ

İlk inşa tarihi kesin olarak bilinmeyen Erzurum Kalesi'nin M.S. 5'nci yüzyılın ilk yarısında Bizanslılar tarafından yaptırıldığı tahmin ediliyor. Tarih boyunca Assurlular, Sasaniler, Persler, Araplar, Romalılar ve Bizanslılar arasında sık sık el değiştiren Erzurum Kalesi, 11'nci yüzyılda Türkler'in eline geçti. İç kalede Erzurum'daki ilk Türk- İslam eserlerinden Saltukoğulları dönemine ait Kale Mescidi ve Tepsi Minare bulunuyor.

Erzurum Kalesi, bulunduğu tepenin üzerinde bir iç kale ile bunu çevreleyen dış kaleden oluşmaktadır. Bugün iç kale sağlam kalmış olmasına rağmen, şehri çevreleyen dış kale surları yok oldu. Günümüze ulaşan iç kalenin duvar kalınlığı 2-2.5 metre arasında değişiyor. Kalenin halen 8 burcu ayakta duruyor. - Erzurum