Erzincan'da, Karasu Nehri'nde 'siyanür' paniği

ERZİNCAN'ın İliç ilçesinde, Türk ve Kanadalı firmanın sahip olduğu Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından işletilen madende kullanılan siyanürü taşıyan borunun patlaması sonucu 20 metreküp siyanürlü solisyonun Karasu Nehri'ne döküldüğü iddiası paniğe neden oldu. Valilik tarafından yapılan açıklamada, siyanürün bölgedeki mevsimsel akış gösteren hiçbir dereye akışının olmadığı, Fırat havzasına gözlemsel olarak ulaşmadığının tespit edildiği bildirdi.

Erzincan'ın İliç ilçesine bağlı Çöpler köyünde, 2010 yılından itibaren altın çıkarılan Çöpler köyündeki Anagold Madencilik San. ve Tic. A.Ş. tarafından işletilen madenindeki sızmadan dolayı İliç Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunuldu. İlçe Cumhuriyet Başsavcılığı'nın yürüttüğü soruşturma kapsamında ilçe jandarma komutanlığı tarafından oluşturulan bir ekip, 22 Haziran 2022 günü bölgeye giderek gerekli araştırma ve incelemelerde bulundu.

Hazırlanan tutanakta, "Madeni çevherden ayrıştırmak için kullanılan siyanürlü solisyonu borular vasıtası ile damlama yöntemi ile Liç sahası üzerindeki çevhere damlatıldığı söz konusu işlem devam ederken sistem üzerinden basınç kaybı algılandığı ve tespiti için ilgili birimin derhal olaya müdahale ettiği 21 Haziran 2022 saat 02.45'de algılanan basınç kaybının 28 nolu lift bölümünde siyanürlü solisyonun pompalandığı boruda meydana gelen yırtılmadan kaynaklandığı aynı gün saat 05.00 sıralarında tespit edildiğini ve tespite müteakip derhal siyanürlü solisyonun borular vasıtası ile pompalanması işleminin durdurulduğu, yapılan incelemede lift 28 bölgesinde yırtılan boru içerisinde yaklaşık 20 metre küp siyanürlü solisyonun eğime bağlı olarak lift 27, lift 26, lift 25 ve Liç sahası doğu erişim yoluna aktığı, Liç sahası altında döşeli bulunan Membranın söz konusu yolda bittiği ve siyanürlü solisyonun bir kısmının eğime bağlı olarak söz konusu yola aktığı beyan edilerek çalışmalara başlandığı ve iş makineleri ile bağlantı yolu bölgesindeki siyanürlü solisyonun aktığı dolgu zeminin sıyrılarak alınan malzemenin lift 23'e aktarıldığı ve yolun sodyum hipoklorit (çamaşur suyu) ile yıkandığı ve süreç boyunca saat 05.00 itibari ile siyanürlü solisyonun sahaya pompalanmasının durdurulduğu normal şartlarda Liç sahasına ana borulardan pompalanan siyanürlü solisyon saha içeresindeki bölümlere damla sulama boruları ile kontrollü olarak verilerek cevherin siyanürlü solisyonu yavaş yavaş emdiği ve cevher içerisinde bulunan altın ve benzeri madenlerin söz konusu solisyona tutunarak Liç sahası altında döşeli Membran üzerinden yerleştirilmiş borular vasıtası ile toplanarak ADR tesisine aktarıldığı ve burada ayrıştırma işlemine tabi tutulduğu, söz konusu yırtılan borunun ana borudan damla sulama kılcal borularına giden yardımcı boru olduğu ve yırtılma nedeni ile yığına damla sulama şeklinde verilmesi gereken solisyonun cevherin emebileceğinden fazla oranda olması nedeni ile cevher üzerinde eğime bağlı olarak akıntıya sebep olduğu akıntı sonucunda lift 28'den lift 27, lift 26, lift 25 ve bağlantı yoluna aktığı ve bir kısmının yığın altında döşeli Membran ın dışına çıktığı ve ilgili bölgeye müdehale edildiği beyan edilmiş olup, olayın ilgili şirket tarafından Erzincan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'ne 22 Haziran 2022 tarihinde Anagold, 22. E. 63 sayılı yazı ile bildirildiği görülmüştür" ifadeleri yer aldı. VALİLİK YAZILI AÇIKLAMA YAPTIİddialar üzerine Erzincan Valiliği yazılı bir açıklama yaptı. Yapılan yazılı açıklamada şöyle denildi:

"İlimiz, İliç İlçesi, Çöpler köyü mevkiinde Anagold Madencilik San. ve Tic. A.Ş. tarafından işletilen kompleks madeni işletmesinde, 21.06.2022 tarihinde gece saatlerinde Yığın Liç sahasına siyanür içerikli solüsyon taşıyan boru hatlarında meydana gelen arıza nedeniyle yaklaşık 20 m3 solüsyonunun aktığı, Solüsyonla kontamine olan alanın hipoklorit kullanılarak nötralize edildiği, Kontamine toprağın iş makinaları vasıtasıyla temizlenerek liç sahasına taşındığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, İzleme ve Denetim Daire Başkanı Başkanlığında, İl Müdürlüğümüz teknik personellerince sahada gerekli inceleme ve değerlendirmeler yapılmış, yapılan tespitte bölgedeki mevsimsel akış gösteren hiçbir dereye akış olmadığı, Fırat havzasına gözlemsel olarak ulaşmadığı tespit edilmiştir. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yetkilendirilmiş Lisanslı Çevre Laboratuvarı tarafından, Müdürlüğümüz teknik personelleri gözetiminde, kirlendiği iddia edilen alanın 27 farklı noktasından numune alınmış olup, ilgili laboratuvar tarafından analizleri gerçekleştirilecektir. Gerekli inceleme ve değerlendirme Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından sürdürülmektedir."