Engelliler Hakları İçin Yürüdü: "Engellilere Verilen Aylık Sadece Bin 124 Lira. Bir Engelli Birey, Bu Parayla Sadece 225 Adet Ekmek Alabiliyor"

Haber: CEYLAN SAĞLAM - Kamera: FATİH EFE

Engelliler Konfederasyonu üyeleri, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü kapsamında, Ankara'da hakları için yürüdü. Engelliler Konfederasyonu Başkanı Mustafa Özsaygı, "2022 sayılı Muhtaçlık Yasası gereği engelli aylığı alan bireylere verilen aylık, Aralık 2022 itibariyle sadece bin 124 liradır. Bir engelli birey, bu parayla ayda sadece 225 adet ekmek alabiliyor. Bir aylık maaşın tümü, ancak 225 kuru ekmek" dedi.

Engelliler Konfederasyonu üyeleri, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü kapsamında, bugün Ankara'daki Kurtuluş Parkı'nda toplanarak Sakarya Caddesi'ne yürüdü. "İş, eğitim, sosyal güvenlik", "Hani sosyal devlet, hani adalet", "Engelliler yürüyor, mücadele büyüyor" sloganları atan engelliler, "Görevde, fırsatta, hakta eşitlik", "Sadaka değil iş istiyoruz" yazılı dövizler taşıdı. Engellilerin yürüyüşüne HDP İstanbul Milletvekili Musa Piroğlu da destek verdi.

Engelliler Konfederasyonu Başkanı Mustafa Özsaygı, Sakarya Caddesi'nde yaptığı basın açıklamasında şunları söyledi.

"BİR AYLIK MAAŞIN TÜMÜ, ANCAK 225 KURU EKMEK"

"Ülkeyi yöneten yetkililer ve kamuoyunda etkili pek çok kurum temsilcileri, engelli örgütleri, engellilerle ilgili görüşlerini, niyetlerini, dileklerini, sorunları dile getirdiler. 31 Aralık 2021 tarihli TÜİK rakamlarına göre Türkiye'de, 3 milyon 337 bin 922 kadın ve 2 milyon 503 bin 258 erkek olmak üzere 5 milyon 841 bin 180 engelli kişi yaşamaktadır. Buna karşın çalışan engelli sayısı, Temmuz 2022 verilerine göre, özel ve kamuda çalışanlar olarak, 140 bin 632 işçi, 65 bin 662 memur olmak üzere 206 bin 294 kişidir. 729 bin 821 engelli birey de engelli aylığı almaktadır. Çalışan ve engelli aylığı alan engellilerin toplamı 936 bin 165 kişidir. Resmi verilere göre bile 4 milyon 905 bin 15 engelli birey, hiçbir temel yaşamsal hakka sahip değildir. Türkiye'de iş gücüne katılım oranı yüzde 53 iken engellilerin katılım oranı yüzde 22,1'dir. Bu oran, kadın engellilerde yüzde 12,5 düzeyindedir.

4857 sayılı Kanun'un 30'uncu maddesinde ifadesini bulan engelli çalıştırma zorunluluğu kotası, yüzde 6 olarak düzenlemelidir. Kamu ve özel sektördeki boş kadrolar doldurulmalıdır. 2022 sayılı Muhtaçlık Yasası gereği engelli aylığı alan bireylere verilen aylık, Aralık 2022 itibariyle sadece bin 124 liradır. Bir engelli birey, bu parayla ayda sadece 225 adet ekmek alabiliyor. Bir aylık maaşın tümü, ancak 225 kuru ekmek.

"TÜRKİYE, YÜZDE 60 İLE AB ÜLKELERİ İÇİNDE İLKOKULDAN SONRA ENGELLİLERİN OKULU BIRAKMA ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU ÜLKEDİR"

Engelli aylığı bağlama şartı olarak engelli ailesinin gelir durumu kriteri uygulamasından vazgeçmelidir. Engelli aylıkları Muhtaçlık Yasası'na göre değil, temel bir insan hakkı olarak SGK kapsamında ödenmelidir. Engelli aylıkları asgari ücret seviyesine çıkarılmalıdır. Türkiye'nin de taraf olduğu 'Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi'nin 24'üncü maddesi, Anayasa'nın 10'uncu ve 42'nci maddeleriyle güvence altına alınan eğitim hakkı, ülkemizde bütün öğrenciler için ve özellikle de engelli öğrenciler için büyük ölçüde kağıt üzerinde kalmaktadır. Türkiye, yüzde 60 ile AB ülkeleri içinde ilkokuldan sonra engellilerin okulu bırakma oranının en yüksek olduğu ülkedir. Zihinsel, işitme, görme, ortopedik ve öğrenme güçlüğü çeken diğer nöro-çeşitli engellilerin eğitim hakları sistematik bir şekilde ihlal edilmektedir. İlköğretim düzeyindeki okula giden öğrenciler içeresinde özel eğitim kapsamındakilerin oranı yüzde 0,3 düzeyindedir.

Ülkemizde sayılarını tam olarak bilmediğimiz on binlerle ifade edilen mülteci ve göçmen engelli bireyleri vardır. Bunların önemli bir kesimi çocuklardan oluşmaktadır. Ne yazık ki bunlarla ilgili hiçbir veri elimizde yoktur. Yetkililer, engelli STK'larla birlikte mülteci ve göçmen engellilerin temel yaşamsal hakları için devlet olmanın gereğini yerine getirmelidir."

"ÇOK CİDDİ BİR ERİŞİM SORUNU VAR"

Engelli bireylerin Kurtuluş Parkı'nda başlayan ve Sakarya Caddesi'nde noktalanan yürüyüşlerinde, görme engelli kişilerin sokakta yürürken bastonlarıyla temas ederek zemini hissetmelerini sağlayan kaldırımdaki sarı noktalı plastik şeritlerin zedelenmiş ve işlevselliğini yitirmiş olduğu da dikkatlerden kaçmadı.

HDP Milletvekili Piroğlu, engellilerin yaşadıkları sorunlara ilişkin şu açıklamayı yaptı:

"Gördüğünüz gibi engelliler toplandılar ve sokağa çıktılar. Çünkü hiçbir sorunu çözmüyor bu iktidar, 20 yıldır çözmüyor. 3 Aralık Engelliler Günü'nü daha yeni geçirdik, iktidar sözcüleri kutlamakla kaldılar. Biz ise bunun farkında olmaları için bugün sokağa çıktık. Çok derin sorunlarımız var. Ağır bir yoksulluk var, engellilerin yaşadığı. Çok ciddi bir erişim sorunu var. Geldiğimiz yolu siz de gördünüz, kaldırımların yapısını, kaldırımlara park eden resmi araçları gördünüz ve temel sorunlardan biri de işsizlik. Adil çözüm bekleniyor. Bunları çözmek için çok büyük şeylere gerek yok. İktidarın ayırdığı bütçe yüzde 1 civarında. Bunun artmasını istiyoruz. Engelliler de bakım aylığı ya da başka bir aylıkla değil, kendi emekleri ile geçinebilecekleri imkanların yaratılmasını istiyorlar. Aslında sözün özü; engelliler, toplumsal yaşama, tüm bireyler gibi eşit haklarla eşit koşullarda katılmak istiyorlar. Bunun mücadelesini yürüteceklerini de bugün gösterdiler. Bu bence önemli bir an."