Dünyanın Nazar Boncuğu Can Çekişiyor

Konya'nın Karapınar ilçesinde görünümü nedeniyle “dünyanın nazar boncuğu” olarak adlandırılan Meke Gölü, büyük oranda kurudu.

Volkanik patlamayla 5 milyon yıl önce meydana gelen kraterin, zamanla suyla dolarak göle dönüşmesiyle oluşan Meke Gölü, yakın zamana kadar büyüleyici manzarasıyla görenleri kendine hayran bırakıyordu. Bundan 5-10 yıl öncesine kadar 200 kuş türünün ürediği Meke Gölü'nde su seviyesinin düşmesi ile adacıklar oluştu.

Karapınar Belediye Başkanı Mehmet Mugayıtoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son yıllarda gerek küresel ısınma, gerek yağışların azalması, gerekse bilinçsiz tarımsal sulama yüzünden yeraltı sularının çekilmesi nedeniyle gölün her geçen yıl daha kötüye gittiğini söyledi.

Bu yıl Nisan ve Mayıs aylarında yağışların mevsim normalleri üzerinde olmasına karşın, gölün yine de eski halini alamadığını ifade eden Mugayıtoğlu, “Haziranda hiç yağış olmadı, Temmuzda metrekareye 59, Eylülde ise 10 kilogram yağış düştü, yağışlar azalınca göl kurumaya yüz tuttu” dedi.

İlçede 4 bin civarında yeraltı su kuyusu olduğunu bildiren Mugayıtoğlu, şunları kaydetti:

“Gölün havzası geniş olmadığı için, yağmur ve kar sularıyla yeteri kadar beslenemiyor. Gölün en önemli beslenme kaynağı, yeraltı suları. Ancak vahşi sulama nedeniyle yeraltı suyunda son yıllarda önemli bir düşüş gözlemleniyor. Yeraltı suyu, şu anda 50-60 metre kadar aşağıya düştü. Bu nedenle gölün eski halini alacağı konusunda iyimser değilim. Son 4-5 yıldır göl, bir önceki yılı aratıyor. Eğer bu şekilde devam ederse ne yazık ki 3-4 yıl sonra göl tamamen kurumuş olacak.”

DAHA ÖNCE DE KURUMUŞ

Karapınar Belediye Başkanı Mehmet Mugayıtoğlu, gölün daha önce de kuruduğunun bilindiğini belirterek, “Bilim adamlarının söylediğine göre, 1930'lu yıllarda göl tamamen kurumuş, sonra yağışlı periyotla birlikte eski haline dönmüş. Yağışlar artar ve yeraltı su seviyesi yükselirse göl eski haline gelebilir” dedi.

Mugayıtoğlu, Devlet Su İşlerinin (DSİ) Konya Ovası'nda yeni su kuyusu açılmasını yasakladığını, tarımsal sulamada kullanılan suyun tamamen kontrol altına alınması konusunda bir çalışma yaptığını söyledi.

Gölün kurtulması için dışarıdan bir kaynaktan su takviyesi yapılmasının da gündeme geldiğini kaydeden Mugayıtoğlu, bu düşünceden yüksek maliyet nedeniyle vazgeçildiğini bildirdi.

Mugayıtoğlu, göl su ile doluyken yaklaşık 200 kuş türünün gölde konakladığını, ancak şu günlerde hiç kuş sesi duyulmadığını ifade etti.

BİR İHTİMAL DAHA VAR

Selçuk Üniversitesi (SÜ) Mühendislik Mimarlık Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Fetullah Arık da gölde her geçen gün su miktarının biraz adaha azaldığını söyledi.

Bir taraftan buharlaşma, diğer taraftan yağışların azalması ile yeraltı su seviyesinin düşüyor olmasının gölün kurumasını tetiklediğini söyleyen Yrd. Doç. Dr. Arık, “Bilinçsiz vahşi sulama, gölün kurumasında en önemli etkenler arasında yer alıyor” dedi.

Yeniden yağışlı periyota girildiğini ve bu durumun bi kaç yıl devam etmesi durumunda yer altı su seviyesinin yükselmesine bağlı olarak göldeki su seviyesinin de yükseleceğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Arık, Meke Gölü için henüz her şeyin bitmediğini vurgulayarak, şöyle devam etti:

“Yer altı suyunun kullanımının kontrol altına alınması, uzun vadede gölü kurtarır. İşte bu noktada herkese önemli görevler düşüyor. Gölün kurtulması için Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, DSİ, kooperatifler, çiftçi, vatandaş herkes birlikte hareket etmeli. Bunun için öncelikle vahşi sulamadan vazgeçilmeli, bunun yerine damlama veya yağmurlama sulama tercih edilmeli. Vahşi sulamayla bitkinin ihtiyacından fazlası toprağa gidiyor. Bitkinin ihtiyacı kadar su verilirse yüzde 40 tasarruf sağlanır. Yine çok fazla su istemeyen bitkiler yetiştirilmeli. Şu anda olduğu gibi Mısır benzeri çok fazla su isteyen bitkilerden vazgeçilmeli. Gerekirse burada su istemeyen bitkilerin ekimi yapılmalı ve bakanlık tarafından bu desteklenmeli.”