Dünyada 2013 Böyle Geçti

Ortadoğu ve Afrika ülkeleri başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde, çok ölümlü çatışmalar ve olaylar yaşandı. Ülkelerdeki iç karışıklıklar, dünya siyasetine de yön verecek şekilde etkisini artırdı.

AA muhabirinin derlediği habere göre, Mısır'da askerin yönetime el koyması, aralıksız süren Suriye'deki iç savaşta kimyasal silah kullanılması, Filistin ablugasının sürmesi, İsrail'in yerleşim yerlerini artırması, Mali'ye Fransa'nın askeri müdahalede bulunması, Bangladeş'te Cemaat-i İslami Genel Sekreter Yardımcısı Abdulkadir Molla'nın idam edilmesi 2013'e damgasını vurdu.

Ocak, şubat ve mart aylarında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Mavi Marmara saldırısındaki hatalarından ötürü Türkiye'den özür dilemesi, Katoliklerin ruhani lideri Papa 16. Benediktus'un görevi bırakmasının ardından Arjantinli Kardinal Bergoglio, Katolik dünyasının yeni lideri seçilmesi, ABD'nin ikinci kez seçilen Başkanı Barack Obama, başkanlık yemini ederek ikinci dönemine başlaması en önemli gündem maddelerini oluşturdu.

Ocak ayının önemli gelişmeleri şöyle:

1 Ocak

-ABD'nin teknik olarak mali uçuruma düşmesinin ardından ABD Senatosu, "mali uçurum"u önleyen tasarıyı onayladı.

-Fildişi Kıyısı'nda, yılbaşı kutlamalarında kalabalıkta yaşanan arbedede 60 kişi hayatını kaybetti.

7 Ocak

- Gana'da aralık ayında yapılan seçimlerde yeni Devlet Başkanı John Dramani Mahama yemin ederek görevine başladı.

9 Ocak

-Türkiye ve Katar'ın ara buluculuğuyla Suriye'nin başkenti Şam'da esir değişimi yapıldı. Uzun zamandan beri yürütülen temaslar sonucunda 48 İranlı'nın Şam'ın Duma Bölgesi'nden serbest bırakıldı. Bunun karşılığında Suriye İçişleri Bakanlığı binasında alıkonulan, aralarında 2 Türk ile beraber kadın ve çocukların da bulunduğu 2 bin 130 kişi salıverildi. Suriye'de gerçekleştirilen "en büyük takas anlaşması" olarak adlandırılan esir değişimi, dünya kamuoyuna ilk kez Anadolu Ajansı (AA) tarafından duyuruldu.

10 Ocak

- PKK terör örgütüyle bağlantılı Sakine Cansız, Fidan Doğan ve Leyla Söylemez Fransa'nın başkenti Paris'te öldürüldü.

12 Ocak

-Fransa, Mali'de isyancı silahlı gruplar arasında devam eden çatışmalar nedeniyle ülkenin kuzeyine askeri müdahalede bulundu.

14 Ocak

-Oscar'dan sonra sinema dünyasının en prestijli ödüllerden kabul edilen Altın Küre'de Ben Afflect, "Argo" filmi ile "En İyi Film" ve "En İyi Yönetmen" ödüllerine layık görüldü. "Yaşam Boyu Başarı Ödülü" ise Jodie Foster'ın oldu.

15 Ocak

-Mısır'da Asyut kentinden Kahire'ye giden ve bin 328 asker taşıyan 12 vagonluk yük treni, Giza'daki el-Bedrşin bölgesinde devrildi, 19 kişi öldü 117 kişi yaralandı.

- Pakistan Anayasa Mahkemesi, Başbakan Raja Pervez Eşref hakkında tutuklama kararı çıkarttı.

16 Ocak

- Cezayir'in İlizi kentinin Ayn Emnas bölgesinde, bir doğalgaz tesisine Mağrib El Kaide Örgütü'nden ayrılan Kanla İmza Atanlar Tugayı tarafından düzenlenen saldırıda 32 terörist öldürülürken çoğu yabancı 38 rehine de hayatını kaybetti.

17 Ocak

-ABD, 1991'den bu yana ilk kez Somali Hükümeti'ni resmen tanıdı.

18 Ocak

-Suriye'nin Dera ilinde, El-Cezire televizyonu muhabiri Muhammed el-Müsaleme öldürüldü.

19 Ocak

- Bulgaristan'da, üyelerinin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu muhalefet Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) Lideri Ahmet Doğan'a karşı silahlı saldırı girişiminde bulunuldu.

20 Ocak

-ABD'de ikinci kez seçilen Başkanı Barack Obama, yemini ederek resmen görevine başladı.

21 Ocak

- Endonezya'nın başkenti Cakarta'da yağışların yol açtığı sellerde 26 kişi hayatını kaybetti, 103 bin kişi de yer değiştirmek zorunda kaldı.

23 Ocak

- İsviçre'nin Davos kentinden düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu 43. Yıllık Toplantısı'na Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı katıldı.

-İsrail'de yapılan genel seçimlerde Knesset'te temsil edilecek sağ ve sol partiler 60'ar koltukla temsile hak kazanırken, seçim öncesi mecliste 42 sandalye ile temsil edilen Netanyahu'nun 'Likud-Beitenu' ittifakı, seçim sonucunda 32 sandalyeye geriledi.

-Irak'ın Salahaddin iline bağlı Tuzhurmatu ilçesinde bir taziye meclisine düzenlenen intihar saldırısında 42 kişi öldü, 75 kişi yaralandı. Saldırıda taziye meclisinde bulunan Irak Türkmen Cephesi(İTC) Başkan Yardımcısı Ali Haşim Muhtaroğlu, İTC eski başkanı Sadettin Ergeç ve Kerkük İl Meclisi üyesi Munir Kafili de yaralandı.

24 Ocak

- Mozambik'te, Limpopo Nehri'nin şiddetli yağışlar yüzünden taşması nedeniyle oluşan su baskınlarında, 55 kişi öldü 150 bin kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.

25 Ocak

-Mısır'da, 30 yıllık Mübarek rejimine son vererek ülkede birçok değişimi beraberinde getiren 25 Ocak Devrimi'nin 2. yılı kutlandı.

26 Ocak

-Mısır'ın Port Said Stadyumu'ndaki futbol karşılaşmasında geçen sene Şubat ayında 74 kişinin ölmesinin ardından açılan davada, 21 sanık hakkındaki idam kararı verildi. Karar gösterilen tepkiler üzerine çıkan olaylarda 2'si polis 7 kişi öldü, 70 kişi de yaralandı.

27 Ocak

- Brezilya'nın, Santa Maria kentindeki "Kiss Club" adlı gece kulübünde çıkan yangında 245 kişi yaşamını yitirdi.

28 Ocak

-İran, içinde maymun bulunan 'Öncü" adlı araştırma uydusunun başarıyla uzaya gönderdi. Yeryüzünden 120 kilometre yükseklikteki irtifaya kadar çıkan uydunun başarıyla geri döndüğü ve maymunun da sağ olduğu belirtildi.

29 Ocak

-Suriye'nin Halep kenti Bustan'ul Kasir bölgesinde elleri arkadan bağlanarak öldürülen 80 kişinin cesedine ulaşıldı.

30 Ocak

-Suriye'ye yardım amacıyla BM'nin girişimiyle Kuveyt'in ev sahipliğinde düzenlenen Suriyeliler İçin Uluslararası Yardım Konferansı'nda, 1,5 milyar dolarlık bağış toplandı.

31 Ocak

-Avrupa Dış İlişkiler Konseyi, AB'ye dış politika karnesi verdi, Türkiye ile ilişkileri "en başarısız konular" arasında gösterdi.

Şubat ayının önemli gelişmeleri şöyle:

1 Şubat

-ABD'nin Ankara Büyükelçilik binası girişinde canlı bombanın düzenlediği saldırıda güvenlik görevlisi Mustafa Akarsu hayatını kaybetti, gazeteci Didem Tuncay yaralandı.

-ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, 4 yıldır sürdürdüğü Dışişleri Bakanlığı görevini resmen tamamlayarak, duygu yüklü bir törenle veda etti.

-Meksika'da devlete ait bir petrol şirketindeki binada meydana gelen patlamada 37 kişi öldü, 100'den fazla kişi yaralandı.

3 Şubat

-Irak'ın kuzeyinde Kerkük'te düzenlenen bombalı saldırıda 33 kişi öldü, 90 kişi yaralandı.

4 Şubat

-Kahire'de düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) 12. Dönem Zirve Konferansı'na Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu katıldı.

6 Şubat

- Tunus'ta muhalefette bulunan Demokrat Yurtseverler Partisi Genel Sekreteri Şükrü Belıyd, evinin önünde uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.

-Güney Pasifik'te meydana gelen 8 büyüklüğündeki depremin ardından oluşan ve Solomon Adaları'nın batısını etkileyen yaklaşık 1,5 metre yüksekliğindeki tsunamide 5 kişi öldü.

7 Şubat

-Ocak ayında İngiltere ve İrlanda'da hamburger köftesine at eti karıştırıldığının ortaya çıkmasının ardından, köfteler, üretildiği Polonya ile İrlanda arasında gerginliğe yol açtı. At eti skandalı ay boyunca İsveç, Polonya, Fransa, Hollanda, Romanya, Güney Kıbrıs, Norveç, Danimarka, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Portekiz ve Yunanistan'ı da içine alarak neredeyse tüm Avrupa'yı sarstı.

11 Şubat

-Katoliklerin ruhani lideri Papa 16. Benediktus'un görevi bırakacağı duyuruldu.

-ABD'de bu yıl 55'incisi verilen Grammy Müzik Ödülleri, Los Angeles'ta düzenlenen törenle sahiplerini buldu. Rihanna, Taylor Swift, Justin Timberlake ve Alicia Keys'in sahne aldığı ödül gecesinin sunuculuğunu LL Cool J yaptı. Geçen yıl "21" albümüyle, yılın en iyi şarkısı ve albümü dahil olmak üzere 6 dalda ödül kazanan İngiliz şarkıcı Adele, bu yıl "En iyi Solo Pop Performansı" ödülüne layık görüldü. Gotye, "Yılın Kaydı" ve "En iyi düet grup performansı" unvanlarını kazandı.

12 Şubat

- Kuzey Kore Resmi Ajansı, "Ülkenin üçüncü nükleer denemesini başarıyla gerçekleştirdiklerini" duyurdu.

15 Şubat

-Rusya'da Ural Dağları'nın güneyinde yer alan Chelyabinsk bölgesine gök taşlarının düşmesi nedeniyle binden fazla kişi yaralandı.

17 Şubat

-Irak'ın başkenti Bağdat'ın çeşitli mahallelerinde bomba yüklü 9 araçla düzenlenen saldırılarda 27 kişi öldü, 114 kişinin yaralandı.

- Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nde yapılan başkanlık seçimlerinde adaylardan hiçbirinin yüzde 50'yi aşamaması nedeniyle ülkenin yeni lideri belirlenemedi.

18 Şubat

- Ermenistan'da cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. Katılımın yüzde 60 olduğu seçimin galibi, oyların yüzde 58,64'ünü alan Serj Sarkisyan oldu. İkinci kez cumhurbaşkanı seçilen Sarkisyan, 5 yıl daha bu görevi yürütecek.

19 Şubat

-Tunus Başbakanı Hammadi el-Cibali, Cumhurbaşkanı Munsif el-Merzuki'ye istifasını sundu.

22 Şubat

-İsveç'te belediye meclisi tarihi bir karara imza atarak, ülkede ilk kez minareden ezan okunmasına onay verdi.

24 Şubat

-Suriye'de yaralanan Fransız foto muhabiri Olivier Voisin'in Türkiye'de kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.

-İtalya'da bugün başlayan ve iki gün süren genel seçimlerde, Pierluigi Bersani liderliğindeki merkez sol blok, 630 sandalyeli Temsilciler Meclisi için yapılan oylamada yüzde 29,54 oy oranıyla birinci geldi.

25 Şubat

-BM İnsan Hakları Konseyi'ne hitap eden Dışişleri Bakanı Davutoğlu, Suriye'deki durumun bölgesel barış ve güvenlik için de gerçek bir tehdit haline geldiğini, Suriye konusunda BM çatısı altında "birleşmiş bir insani vicdan" ile hareket edilmesi gerektiğini söyledi.

- Güney Kore'nin ilk kadın Devlet Başkanı Park Geun-hye, yemin ederek görevi Lee Myung-bak'tan devraldı.

26 Şubat

-Mısır'ın güneyindeki Luksor kentinde meydana gelen balon faciasında 9'u Hong Kong'lu, 4'ü Japon, 3'si İngiliz, 2'si Fransız ve 1'i Mısırlı 19 kişi hayatını kaybetti.

27 Şubat

-Suriye'de rejime bağlı ordu birlikleri, Halep'e bağlı bir köyde 72 kişiyi infaz etti.

28 Şubat

-Güney Kıbrıs Rum kesiminin (GKRK) yeni başkanı Nikos Anastasiadis, görevine resmen başladı.

Mart ayının önemli gelişmeleri şöyle:

1 Mart

-ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, bakan olmasının ardından çıktığı tur kapsamında ilk kez Türkiye'ye geldi.

3 Mart

- Nijerya'nın kuzeydoğusundaki bir askeri üsse düzenlenen saldırıda 20 kişi öldü. Askeri sözcü Albay Sagir Musa, ölenlerin Boko Haram örgütü üyesi olduğunu belirtti.

-Pakistan'ın Karaçi kentinin Şii nüfusun yoğunlukta olduğu Abbas bölgesinde art arda meydana gelen 2 patlamada 25 kişi öldü, 70'i aşkın kişi yaralandı.

4 Mart

-Türk-Yunan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin ikinci toplantısı, İstanbul'da yapıldı.

5 Mart

-Çin'de yönetim değişikliğinin yapılacağı ve tüm üst kadroların belirleneceği 12'nci Ulusal Halk Kongresi başladı. 12 gün süren kongre sırasında Başbakan Yardımcısı Li Kıçiang, ülkenin yeni başbakanı seçildi.

-Baltık ülkelerinden Letonya, borç kriziyle genişlemeye ara veren Avro Bölgesi'nin 18'inci üyesi olmak için resmi başvurusunu yaptı.

6 Mart

- Venezuela'nın uzun süredir kanserle mücadele eden Devlet Başkanı Hugo Chavez, 58 yaşında hayatını kaybetti.

7 Mart

-Kuzey Kore, ABD'ye karşı nükleer saldırı tehdidinde bulundu. Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, ülkesinin Washington yönetimine karşı "saldırganların merkezlerine önleyici nükleer saldırı" düzenleme hakkını kullanacağını açıkladı.

-İtalya'nın eski başbakanlarından Silvio Berlusconi, 2005 yılında bir bankanın devri sırasında yapılan bazı telefon görüşmelerinin kayıtlarının yasa dışı yayımlanması sebebiyle 1 yıl hapse mahkum edildi.

-BM Güvenlik Konseyi, yaptığı son nükleer deneme nedeniyle Kuzey Kore'ye yeni sert yaptırımları öngören kararı oy birliğiyle kabul etti.

8 Mart

-Çek Cumhuriyeti'nde Ocak ayında yapılan 2. tur devlet başkanlığı seçiminin galibi Milos Zeman, resmen görevine başladı.

-Venezuela'da Yüksek Mahkeme, Devlet Başkanı Hugo Chavez'in ölümünün ardından yardımcılığını yürüten Nicolas Maduro'nun geçici devlet başkanlığını onayladı. Maduro, geçici devlet başkanı olarak parlamentoda yemin etti.

9 Mart

-Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez, düzenlenen resmi törenle son yolculuğuna uğurlandı. Türkiye'yi Başbakan Yardımcısı Atalay'ın temsil ettiği törende, İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad, Küba Devlet Başkanı Castro gibi 30 civarında  ülkenin devlet ve hükümet başkanları hazır bulundu.

10 Mart

- Almanya'nın Backnang kentinde çıkan yangında 8 Türk vatandaşı yaşamını yitirdi.

11 Mart

-Güney Kore ve ABD, Kuzey Kore'nin tüm tehditlerine karşın ortak askeri tatbikatına başladı. Yaklaşık bir ay süren tatbikata 10 bin Güney Kore ve 3 bin 500 ABD askerinin katıldığını açıkladı.

- Atlas Okyanusu'nun güneyinde bulunan Falkland Adaları'nın siyasi durumuyla ilgili referandum yapıldı. "Adaların, Birleşik Krallık'ın deniz aşırı toprağı olarak kalmasını isteyip istemedikleri" sorulan referandumda halkın yüzde 99,8'i, İngiliz toprağı olarak kalmak için oy kullandı. Bin 517 katılımcıdan sadece 3'ü "hayır" oyu kullandı.

-BM Mülteciler Yüksek Komiseri Antonio Guterres ve Türk Kızılayı Genel Başkanı Ahmet Lütfi Akar, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ile Türk Kızılayı arasında uluslararası alanda işbirliğini öngören "Global İnsani Yardım İşbirliği ve Ortaklık Protokolünü" imzaladı.

12 Mart

- Macaristan'da parlamento, Başbakan Victor Orban'ın 2010 yılında iktidara gelmesinden bu yana anayasayı 4. kez değiştirdi.

13 Mart

- Vatikan'da papalık seçiminin ikinci gününde Arjantinli Kardinal Bergoglio, Katolik dünyasının yeni lideri seçildi.

14 Mart

-Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (Cern) bilim adamları, parçacıklara kütlelerini verdiği düşünülen ve "Higgs Bozonu" adı verilen atomaltı parçacığının varlığından artık emin olduklarını açıkladı.

16 Mart

-İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, koalisyon hükümetini Cumhurbaşkanı Şimon Peres'e sundu. Peres'in onaylamasının ardından 4 partiden oluşan kabine, İsrail'in 33. hükümeti olarak göreve başladı.

17 Mart

-Zimbabve'de yeni anayasa için referandum yapıldı.Seçim Komisyonu, halkın yüzde 94,5'nin kabul oyunu alan anayasanın kabul edildiğini açıkladı. Yeni anayasayla devlet başkanının yargıya etkisi sınırlandırılırken, parlamento güçlendirildi.

19 Mart

-Suriye Muhalif ve Devrimci Ulusal Güçler Koalisyonu (SMDK) Gassan Hito'yu geçici hükümet başkanı seçti.

- Hindistan'ın batısında bir yolcu otobüsünün aşırı hız nedeniyle köprüden uçması sonucu 37 kişi öldü. Kazada 15 kişi de yaralandı.

-Nijerya'nın kuzeyindeki bir otobüs istasyonunda meydana gelen patlamada 41 kişi yaşamını yitirdi.

-Güney Kıbrıs Rum kesimi parlamentosu, AB'nin mevduatlarda kesinti öngören kurtarma paketini kabul etmedi.

- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Afganistan'daki BM Misyonu'nun (UNAMA) görev süresini 19 Mart 2014'e kadar uzattı.

20 Mart

-İkinci dönem başkanlığının ilk yurt dışı gezisini İsrail'e gerçekleştiren ABD Başkanı Barack Obama, Cumhurbaşkanı Şimon Perez ve Başbakan Binyamin Netanyahu ile görüşmesinde ülkesinin 65 yıldır İsrail'in en büyük müttefiki olduğunu belirterek, "Yan yana duruyoruz, çünkü kutsal topraklara barış gelmeli" dedi.

22 Mart

-İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Mavi Marmara saldırısındaki hatalarından ötürü Türkiye'den özür diledi.

- Myanmar'da Müslüman ve Budist gruplar arasında çıkan çatışmalarda 20 kişi yaşamını yitirdi.

24 Mart

-Orta Afrika Cumhuriyeti yönetimine karşı savaşan silahlı militanlar, başkent Bangui'yi işgal etti. Militanlar, Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı ele geçirdi. Cumhurbaşkanı François Bozize, yurtdışına kaçtı. militanların lideri Michel Djotodia, kendisini ülkenin fiili devlet başkanı ilan etti.

-Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Muaz el-Hatib, görevinden istifa etti.

25 Mart

-Mali krizle mücadele eden Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, AB ve IMF heyetiyle yeni kurtarma paketi üzerinde anlaştı.

29 Mart

- Tanzanya'nın Darüsselam kentinde inşaat halindeki çok katlı bir binasının çökmesi sonucu 36 kişi öldü.

30 Mart

-Kuzey Kore, Güney Kore ile "savaş durumuna" geldiğini duyurdu. Kuzey Kore Hükümeti tarafından yapılan açıklamada Güney Kore ile ilgili tüm münasebetlerin savaş yönetmeliğine göre düzenleneceği ve ABD ile Güney Kore tarafından düzenlenen provokasyonlara önceden haber verilmeksizin misillemede bulunulacağı belirtildi.

- Ankara