Diyabet Böbrek Yetmezliğinin En Önemli Sebebi"

HATİCE ŞENSES - Sağlık Bilimleri Üniversitesi Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Organ Nakli Birimi Nefroloji Sorumlusu Doç. Dr. Çağlar Ruhi, hem gelişmiş ülkelerde hem de Türkiye'de böbrek yetmezliğinin en önemli ve birinci sırada yer alan sebebinin diyabet olduğunu belirterek, "Diyabet sıklığı, sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam tarzı, yenilenlere dikkat edilmemesi, hazır gıda kullanılması nedeniyle artan diyabet prevalansı, böbrek yetmezliğinin en önemli nedeni." dedi.

Ruhi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de organ nakli bekleyen çok sayıda hasta bulunduğunu söyledi.

Son verilere göre, Türkiye'de 60 binin üzerinde hastanın diyalize girdiğini dile getiren Ruhi, yıllık olarak da 3 bin 400 hastanın böbrek nakli şansı bulduğunu aktardı.

Doç. Dr. Ruhi, Türkiye'nin organ nakli açısından canlı vericide belli bir doygunluğa ulaştığını, nakillerin yüzde 80'inin canlı vericiden alınan organla yapıldığını ifade ederek, şu bilgileri verdi:

"Kadavra oranlarımız ise yıllar içerisinde sürekli gerilemekte. 2016 verilerine göre kadavradan organ bağışında yüzde 20'lere kadar gerilemiş durumdayız. Bizim bunu mutlaka tersine çevirmemiz lazım. Mutlaka kadavra donör sayımızı arttırmamız gerekiyor. Çünkü canlı vericide donör hem yeterli kaynağı sağlayamamakta hem de bununla daha yüksek sayılara çıkma şansımız kalmamakta. Burada önemli olan toplumun bilinçlenmesi, kadavra donöründen organ naklinde ne kadar büyük bir öneme sahip olduğunun bilinmesidir."

"Böbrek yetmezliği sessiz ve derinden ilerliyor"

Doç. Dr. Ruhi, böbrek yetmezliğinin nedenlerine değinerek, "Hem gelişmiş ülkelerde hem de Türkiye'de böbrek yetmezliğinin en önemli, birinci sırada yer alan sebebi diyabettir. Diyabet sıklığı, sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam tarzı, yenilenlere dikkat edilmemesi, hazır gıda kullanılması nedeniyle artan diyabet prevalansı, böbrek yetmezliğinin en önemli nedeni." diye konuştu.

Bunların dışında polikistik böbrek hastalığı, özellikle genç yaş grubunda görülen ürolojik nedenlerin de böbrek yetmezliğinin en sık nedenleri arasında yer aldığını aktaran Ruhi, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu nedenlerle, her sağlıklı erişkinin en az yılda bir kez kan basıncı, kan şekeri ve böbrek fonksiyon kontrolünü yaptırması gereklidir. Çünkü böbrek yetmezliği oldukça sessiz ve derinden ilerler. Bulgu vermediği için sorundan hastanın haberi olmayabilir. Bazen, acil servise halsizlik gibi basit bir yakınmayla başvuran ancak diyaliz gerektirecek derecede böbrek yetersizliği olduğunu gördüğümüz hastalar olabiliyor.

Öte yandan kanlı idrar yapma, idrar miktarında azalma, sabahları uyanıldığında göz kapaklarında şişlik olması olası bir böbrek hastalığının işareti olabilir. Ancak vakaların yüzde 90'ında hastalık sessizce, belirti vermeden ilerleyebilir. O yüzden rutin sağlık taramalarının yapılması oldukça önemlidir."

Ruhi, diyabetli ve böbrek nakli olan hastaların, nakilden sonra kan şekeri kontrolünü düzenli ve sıkı bir şekilde yapması gerektiğini vurgulayarak, "Eğer dikkat edilmezse takılan böbrekte de 10-15 yıl içerisinde yeniden yetmezlik gelişebilir." dedi.

Diyabet temelli böbrek yetmezliği olan hastalarda öncelikli ve en önemli noktanın diyabetin kontrol altında tutulması olduğuna işaret eden Ruhi, kişinin yaşam tarzına dikkat etmesi, hazır gıdalardan uzak durması, düzenli egzersiz yapması gerektiğini sözlerine ekledi.