Prof. Dr. Kozanoğlu Kolon kesme alışkanlığı bizde var

İZMİR'in Seferihisar ilçesi açıklarında meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki depremde yıkılan binaların bazıları yan yatarken, bazıları ise olduğu yere veya bulunduğu yerde zemin kata yıkıldı. Binaların bu şekilde farklı yıkılmasını değerlendiren İzmir Ekonomi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Celal Kozanoğlu, Türkiye'de kolon kesilme alışkanlığının olduğunu belirterek, bazı binalarda genişletmek amacıyla binanın dayanıklılığının azalttığını vurguladı.

Türkiye'nin dikkatini çeken depremde özellikle Bayraklı ilçesinde birçok bina hasar gördü. Konuyla alakalı DHA'ya konuşan İzmir Ekonomi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Celal Kozanoğlu, Biz 15 katlı gemiler yapabiliyoruz, okyanusta gidiyor. 15 katlı gemi okyanusta 5.6 metre dalgalara dayanarak okyanusu geçiyor. Ama suyu tanıdığımız için gemiyi öyle tasarlayabiliyoruz. İşte o yüzden suyu nasıl tanıyorsak zemini de çok iyi tanımamız gerekir. Zemini nasıl tanıyacağız Zemini de zeminde yapacağımız deneylerle, laboratuarlara yapacağımız deneylerle zemini tanıyacağız, zemine göre raporlandıracağız binamızı da üst yapımızı da, binanın temelini de o zemine göre yapmamız lazım dedi. Açıklamasını sürdüren Kozanoğlu, Pizza kulesi örnek. Pizza kulesi temel probleminden dolayı yan yatmıştır ama öylece turistik değer kazanmıştır. O kuleyi öylece tutmaya çalışıyorlar, içinde yaşanmıyor ama bizim bu yan yatan binaları mutlaka yıkık yeniden yapmamız gerekir. Yan yatmasını engellemek için üstünde bulunduğu zemine göre yapının tasarlanması gerekir. Deprem bir dalgadır, sürekli denizdeki gibi bir dalgadır. Gemiyi nasıl dalga vuruyorsa 15 katlı bir gemiyi o dalgaya göre tasarlıyorsak, binamızı da zemini çok iyi tanıyıp, zemin dalgalarına göre, deprem dalgalarına göre tasarlamamız gerek. Her bina kendi özelinde incelenmesi gerekir. Dolayısıyla bir binaya bakıp bu binanın yıkım sebebini hemen anlamak mümkün değil. Projesine bakılacaktır, yerindeki malzeme kalitesine bakılacaktır ve dolayısıyla sonunda bir teknik raporla bu binanın yıkım sebebi ortaya çıkacaktır dedi.

Türkiye'de kolon kesme alışkanlığı olduğunu söyleyen Kozonoğlu, Ne yazık ki kolon kesme alışkanlığı bizde var. Kolon kesilmezse bile vitrin yapmak uğruna zemin katın duvarları alınırsa o kat yumuşak kat adını alır. Biz bu katı zararlı olarak algılarız ve böyle uygulamaları da mutlaka elimizden geldiğince durdurmak zorundayız. Bu konu mimarı açıdan paslayıp, statik analize kadar giden bir takım bir hesaplama zinciridir. Dolayısıyla o duvarların olmaması o katta bir zayıflık bir yumuşaklık belirtisidir. Depremde maalesef, o zayıflık kendini  hemen gösterir. Park amacıyla boşaltılan kat, mutlaka bir zayıflıktır veya bir mağaza amacıyla duvarları alınmış bir kat depremde bir zayıflık belirtisidir. Bunu yok etmek amacıyla proje aşamasında duvarlar kaldırılacaksa projelendirmesinde mutlaka yarar vardır dedi.