Demokrasinin İnfazı: 27 Mayıs - Evlilik Yıl Dönümlerinde Darbenin Hüznünü Yaşıyorlar - Aydın

FERDİ UZUN - Türk siyasetinde demokrasinin mimarı olan merhum Başbakan Adnan Menderes'in idamından bir gün önce evlenen Aydınlı Fatma ve Selahattin Kavas çifti, her evlilik yıl dönümünde hayranı oldukları liderin ölümünü hatırlayıp üzüntü yaşıyor.

Cumhuriyet tarihinin ilk askeri darbesi 27 Mayıs'ın ardından idam edilen eski Başbakan Adnan Menderes dönemini yaşayan Aydınlı Kavas çiftinin Menderes'e özlemi bitmiyor.

Çok partili hayata geçilmesiyle kurulan Demokrat Partiden (DP) başbakan seçilen merhum Adnan Menderes'in hemşehrilerinin ona sevgisi ve özlemi günden güne artıyor.

Menderes idam edilmeden bir gün önce, 16 Eylül 1961'de evlenen Adnan Menderes sevdalısı Aydınlı Fatma ve Selahattin Kavas çiftinin de her evlilik yıl dönümlerinde sevinçleri hüzne dönüşüyor.

81 yaşındaki Selahattin Kavas, idamın ardından siyasete atılarak yıllarca Menderes'in çizgisinde siyaset yapıp DP'nin Aydın il başkanlığında çeşitli kademelerde görev aldı.

Menderes'in çocukları Aydın, Mutlu ve Yüksel Menderes'le de yakın arkadaşlık kuran Kavas, yaşının ilerlemesiyle siyaseti bıraktı.

Yaşamını Aydın'ın Köşk ilçesinde sürdüren Selahattin Kavas, Adnan Menderes iktidara geldiğinde kendisinin 12 yaşında olduğunu söyledi.

Menderes'in herkesin sevgisini, saygısını kazandığını, ondan önce Türkiye'de yoksulluk olduğunu anlatan Kavas, şunları söyledi:

"O zamanlar ben genç delikanlıydım. Yokluk, kıtlık devriydi. Adnan Menderes geldikten sonra bunların hepsi bitti, ülke refaha huzura kavuştu. Çok iyi bir adamdı, İslamiyet'i seven bir adamdı. Tek suçu ezanı aslına yani Arapça'ya çevirdiği için öldürdüler. Türkiye sevdalısı, 'Türkiye'ye can feda' diyen bir adamdı. Çok büyük bir liderdi. Onu çok severdik. O davadan hiç vazgeçmedik. Şu an 81 yaşındayım, aynı davada yürüyorum."

"Darbe yapıldığında herkes ağladı"

O yıllarda birçok esnafın Menderes'e sevgisini iş yerlerine astıkları fotoğraflarla gösterdiğini dile getiren Kavas, şöyle devam etti:

"Halkın içinden biriydi. İnsanlara saygısı ve sevgisi çok fazlaydı. Herkese eşit davranırdı. O adamda bunlar vardı. Darbe yapıldığında herkes ağladı. Öleceğine kimse inanmadı, daha doğrusu inanmak istemedik. Onun adını duyduğumda hala çok üzülüyorum. 15 Temmuz'da 'Darbe var' dediler. Yine eski duruma geliriz diye çok üzüldüm. Allah o günleri göstermedi ve Müslümanların yanında oldu. 15 Temmuz'da birileri kaçtı, birileri ise göğsünü gere gere milletin içine geldi ve 'Korkmayın sokağa çıkın' dedi. 27 Mayıs'ta ise ne kadar silah varsa toplattılar. Millet ayaklansın, karşı gelmesin diye topladılar. Millet eskiden bu kadar uyanık değildi."

"O gelmeden önce çok fakirlik çektik"

DP iktidara geldiğinde 11 yaşında olduğunu anlatan 80 yaşındaki Fatma Kavas da Menderes iktidara gelmeden önce doğru düzgün giyecek elbiselerinin olmadığını, o geldikten sonra refaha kavuştuklarını, minnettarlıklarından dolayı her resmini gördüğünde ağladıklarını ifade etti.

60 yıldır Menderes'in idamının acısının içlerinden gitmediğini, idam edildiğinde inanamadıklarını dile getiren Kavas, şunları kaydetti:

"Sonra gerçek olduğunu öğrenince başımızdan vurulmuşa döndük. Darbe sürecinde çok acılar çektik, çok üzüldük. Onu asmaları için hiçbir neden yoktu. Aynısını Cumhurbaşkanımıza yapacaklardı, Allah başımızdan eksik etmesin. Yurdumuz ve milletimiz kurtuldu. O zaman da böyle tepki verilseydi asılmayacaktı. Biz evlendikten birkaç gün sonra öldüğü haberini aldık. Çok üzüldüğümüz için o gençliğimizi, evliliğimizi bilemedik hiç. Her evlilik yıl dönümü geldiğinde üzüldük. Bir daha onların eline düşersek ne çekeceğimizi biliyoruz."