Dağların dik yamaçlarında yetiştirilen organik üzümlerin pekmez yolculuğu

Bitlis'in Hizan ilçesinde bağ bozumunun başlamasıyla toplanan organik üzümler, saatlerce bakır kazanlarda kaynatılarak pekmeze dönüştürülüyor.

Hizan'da dağların dik yamaçlarındaki bağlarda doğal olarak yetiştirilen üzümlerden asırlardır geleneksel yöntemlerle pekmez üretilerek Türkiye'nin çeşitli illerine pazarlanıyor.

İlçenin Harmandöven köyündeki çiftçiler, hiçbir katkı maddesi kullanmadan büyük emeklerle yetiştirdikleri üzümleri pekmeze dönüştürmeye başladı.

Sabahın erken saatlerinde bağa giden çiftçiler, özenle topladıkları üzümleri sepetlere koyarak at veya katırlarla köye getiriyor.

Taş ve çamurdan yaptıkları ocakların üzerine yerleştirdikleri bakır kazanlarda 5 veya 6 saat kaynatılan üzüm suyu, meşakkatli bir yolculuğun ardından pekmeze dönüştürülerek kahvaltı sofralarını tatlandırıyor.

Ocağın başında yüksek derecedeki ısıya rağmen 20 yıldır pekmez üreten Yaşar Kısa, AA muhabirine, sabah erken saatlerde bağa giderek topladıkları üzümleri katır, araba veya sırtlarında köye getirdiklerini söyledi.

Sıktıkları üzüm suyunu doldurdukları varilde bir süre beklettiklerini anlatan Kısa, şöyle konuştu:

"Daha sonra ocağın üzerindeki bakır kazana doldurarak 5 veya 6 saat kaynattığımız üzüm suyu pekmez haline geliyor. 250 litre üzüm suyundan 40 litre pekmez elde ediyoruz. Bu iş dede ve babamızdan kalma. Yaklaşık 200 yıldır pekmez üretiyoruz. Bu işi şimdi biz yapıyoruz. Pekmez üretimi çok zor. Ateşin başında bekliyoruz. Çok sıcak. 40 yıldan fazla olan bu ocağı ve 1964 yılında da üzüm sıkma havuzunu babam yapmış."

Tamamen organik üretilen pekmezin mayasının beyaz toprak olduğunu belirten Kısa, "Çok kişi pekmez istiyor. Organik olduğu için Bitlis merkez ve ilçelerinin yanı sıra İstanbul ve çeşitli illerden talep ediliyor. Bu yıl kilosunu 40 liraya vermeyi planlıyoruz. Yılda yaklaşık bir ton pekmez üretiyorum." dedi.

Pekmez üreten köylülerden 60 yaşındaki Sıdık Yıldırım da sabah 05.00'te gittikleri üzüm bağlarından akşam saatlerinde döndüklerini söyledi.

Yıldırım, "Yetiştirdiğimiz üzümlerin bir kısmını satıyoruz, bir kısmını ise pekmeze dönüştürüyoruz. 200 yıldan fazladır burada pekmez üretiyoruz. Bu iş dedemizden kalmış. Yılda 500 kilo civarında pekmez üretiyoruz. Pekmez üretimi çok zor." diye konuştu.