D-8'in Önemi Ekonomik Kriz Öncesi Döneme Göre Arttı

Türkiye'nin öncülüğünde kurulmuş olan D-8'in önemi, dünyadaki ekonomik kriz sonrasında arttı.

USAK Politik Ekonomi Uzmanı Mustafa Kutluay, Türkiye, İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya'dan oluşan D-8'in aldığı kararların dünya ekonomisinin seyrini artık daha yakından ilgilendirdiğini belirterek, "D-8, kriz öncesi döneme kıyasla daha önemli konumda" dedi.

Bu ülkelerin döviz rezervleri, uyguladıkları kur politikaları ve büyüme performansları açısından küresel ekonomide gittikçe artan bir ağırlığa sahip olduğuna işaret eden Kutluay, bu artan ağırlığın gelişmiş ülkelerin artık görmezden gelemeyeceği bir boyuta ulaştığını kaydetti.

Bundan sonra D-8 zirvelerinin öneminin daha da artacağını ifade eden Kutluay, "Zirvenin, küresel ekonominin seyri açısından önemi büyük, gelişmiş ülkeler bu zirveden çıkan kararları önemseyecekler" dedi.

Diğer taraftan uluslararası ekonomik sistemde küresel aktörlerin çeşitlendiğini ve daha çok aktörün söz sahibi olmaya başladığını belirten Kutluay, böyle bir sistemin yönetilmesi kolay bir sistem olmadığına, karar almanın zor olduğuna dikkati çekti.

D-8 ülkelerinin sektörel bazda işbirliği yapmasının akıllıca bir örgütlenme modeli olduğuna da işaret eden Kutluay, "Belli sektörlerde uzmanlaşmayı ve o sektörler üzerinden işbirliğini getiren fonksiyonalist mantık; uygulanması, mesafe katedebilmesi daha kolay bir mantık" dedi.

-Türkiye'nin öncülüğünde kuruldu-

D-8'in kurulmasına yönelik atılan ilk adımı, Türkiye'nin daveti üzerine İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya'nın katılımıyla 22 Ekim 1996 tarihinde İstanbul'da düzenlenen "Kalkınmada İşbirliği Konferansı" oluşturdu.

Bu konferansın ardından gerçekleştirilen hazırlık çalışmalarından sonra, 15 Haziran 1997 tarihinde İstanbul'da yapılan devlet/hükümet başkanları zirvesi ile D-8 resmen kuruldu.

İstanbul Zirvesi'nde, D-8'in yapısına ve çalışma yöntemine ilişkin bir Bakanlar Konseyi Belgesi kabul edildi. Bu belgeyle D-8, Zirve, Konsey ve Komisyon'un oluşturduğu üç ana organ ile faaliyetlerinde gerekli eşgüdümü sağlamak için İstanbul'da çalışan bir İcra Direktörlüğü'ne kavuşturuldu.

Örgütün 1997 yılından 2006 yılına kadar bir Türk diplomatın üstlendiği icra direktörlüğü Mayıs 2006'da yapılan D-8 9. Bakanlar Konseyi Toplantısı'nda, İcra Direktörlüğü Genel Sekreterliğe dönüştürüldü. Aynı toplantıda sekretarya'ya Endonezya tarafından Genel Sekreter, İran tarafından Direktör ve Türkiye'den ise İktisatçı ataması yapıldı.

Şimdiye kadar 8 Zirve, 15 Bakanlar Konseyi ve çok sayıda komisyon ve teknik düzeyde toplantı düzenlendi.

D-8 üyelerinin hepsi aynı zamanda İKÖ üyesi olup, yine İKÖ içinde teknolojik ve ekonomik kalkınma düzeyleri, ticari potansiyelleri ve nüfusları itibarıyla önde gelen ülkeler arasında yer alıyor.

Güney-Güney diyaloğu çerçevesinde gelişme yolundaki ülkeler arasında oluşturulan işbirliği örneklerinden biri olan D-8, üye ülkeler arasında ekonomik ve ticari işbirliğinin geliştirilmesine yönelik bir oluşum. D-8'in amacı kalkınma yolundaki ülkelerin dünya ekonomisi içindeki konumlarını iyileştirmek, ticari ilişkilerini çeşitlendirmek ve ticaret alanında üye ülkelere yeni imkanlar yaratmak, uluslararası seviyede karar verme mekanizmalarına güçlü biçimde katılımlarını sağlamak ve halklarının yaşam seviyesini yükseltmek.

İlkeleri ve kapsadığı coğrafi alan itibariyle bölgesel olmaktan çok küresel bir oluşum özelliğine sahip olan D-8'e üyelik, tüm gelişme yolundaki ülkelere açık.

D-8 çerçevesinde işbirliği esas itibarıyla sektörel bazda yürütülüyor. Türkiye sanayi, sağlık ve çevre; Bangladeş kırsal kalkınma; Endonezya yoksullukla mücadele ve insan kaynakları; İran bilim ve teknoloji; Malezya finans, bankacılık ve özelleştirme; Mısır ticaret; Nijerya enerji; Pakistan ise tarım ve balıkçılık alanındaki işbirliği çalışmalarını koordine ediyor.

-Bayrağın anlamı-

D-8'lerin bayrağında yer alan 6 tane yıldız D-8'lerin temel ilkelerini sembolize ediyor. Bayraktaki 6 yıldızın anlamları şöyle:

1. Savaş değil, barış,

2. Çatışma değil, diyalog,

3. Çifte standart değil, adalet,

4. Üstünlük değil, eşitlik

5. Sömürü değil, adil düzen,

6. Baskı ve tahakküm değil, insan hakları hürriyet ve demokrasi

Muhabir : Murat Ünlü

Yayıncı: Hüseyin Köşger - ANKARA