COP29'da 300 Milyar Dolarlık Yardım Anlaşmasına Tepki

(ANKARA)- Azebaycan'ın başkenti Bakü'de COP29 İklim Zirvesi'nde gelişmekte olan veya yoksul ülkelere toplam 300 milyar dolarlık yardım verilmesine ilişkin anlaşmanın kabul edilmesi tepkiye neden oldu. Gelişmekte olan ve iklim değişikliğine karşı savunmasız ülkeler, bu miktarın "yetersiz ve önemsiz" olduğunu belirtti.

COP29 Zirvesi, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de 11 Kasım'da başladı. Zirvenin, 22 Kasım'da bitmesi planlanırken; müzakerelerin devam etmesi ve yardım miktarı üzerine anlaşmaya varılmaması nedeniyle Zirve, bugün sona erdi. Zirvede kabul edilen anlaşmaya göre; gelişmekte olan ülkelere iklim değişikliğiyle mücadelelerine yardımcı olmak üzere 2035 yılına kadar yılda 300 milyar dolar verilecek.  Bu miktar, yoksul ülkelerin iklim savaşında kendilerine yardımcı olması için talep ettikleri 1 trilyon 300 bin doların gerisinde kaldı. Anlaşmada belirlenen yardım miktarı bir çok ülke tarafından eleştirildi. Pek çok ülke, varılan anlaşmanın gelişmekte olan ülkelerin küresel ısınma nedeniyle karşılaştıkları zorlukların üstesinden gelme konusunda yetersiz kalacağını ileri sürdü.

Afrikalı Müzakereciler Grubu: "İlerleme kaydedilmemesi bizi son derece hayal kırıklığına uğrattı"

Afrikalı Müzakereciler Grubu, gelişmiş ülkelerin, gelişmekte olan veya yoksul ülkelere 300 milyar dolarlık yardımı kabul etmelerini "çok az, çok geç" olarak nitelendirirdi. Grubun Kenyalı başkanı Ali Mohamed, COP29 konferansında yaptığı konuşmada, "Afrika için kritik olan konularda ilerleme kaydedilmemesi bizi son derece hayal kırıklığına uğrattı. Afrika, iklim finansmanının yetersizliği konusunda alarm vermeye devam ediyor ve edecek" dedi.

Müzakerecilere hitap eden Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Başkanı Simon Stiell, anlaşmanın mükemmel olmaktan uzak olduğunu kabul etti. Stiell, "Hiçbir ülke istediği her şeyi elde edemedi. ve Bakü'den yapılacak dağ gibi işlerle ayrılıyoruz" diye konuştu.

Hindistan temsilcisi, parayı "önemsiz bir meblağ" olarak değerlendirdi. Küçük Ada Devletleri İttifakı Başkanı Cedric Schuster, "Adalarımız batıyor derken abartmıyorum" dedi. Bu arada Nijerya'nın elçisi Nkiruka Maduekwe anlaşmayı bir "hakaret" olarak nitelendirdi.

Biden: "Bugünkü sonuç bizi önemli bir adım daha yaklaştırıyor"

Öte yandan, gelişmiş ülkelerin liderleri ve yetkilileri, varılan anlaşmanın iklim değişikliğiyle mücadele konusunda önemli ve kritik olduğunu vurguladı. Görevi 20 Ocak'ta son bulacak olan ABD Başkanı Joe Biden, görüşmelerin tamamlanmasının ardından yaptığı açıklamada, "İklim hedeflerimize ulaşmak için önümüzde hala önemli işler olsa da bugünkü sonuç bizi önemli bir adım daha yaklaştırıyor" dedi. ABD'nin eski başkan yardımcısı Al Gore ise anlaşmanın "ani bir başarısızlığı önlese de başarıdan uzak olduğunu" söyleyerek, "hayal kırıklığını kararlılığa dönüştürmeliyiz" ifadelerini kullandı.

Görüşmelere katılan AB İklim Komiseri Wopke Hoekstra, COP29'un "iklim finansmanı konusunda yeni bir dönemin başlangıcı olarak hatırlanacağını" ve anlaşmanın "iddialı ve gerçekçi bir hedef ve artan bir katılımcı tabanı" olduğunu söyledi.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de "Karşılaştığımız büyük zorluğun boyutlarını karşılamak için hem finansman hem de azaltım konusunda daha iddialı bir sonuç elde etmeyi umuyordum, ancak varılan anlaşma üzerine inşa edilecek bir temel sağlıyor" ifadelerini kaydetti.

İngiltere Enerji Bakanı Ed Miliband dün gece geç saatlerde Bakü'de son dakikada varılan anlaşmanın "iklim için on birinci saatte varılan kritik bir anlaşma" olduğunu söyledi. Ülkelerin gelişmekte olan ülkelere iklim değişikliğiyle mücadele için 2035 yılına kadar yılda 300 milyar dolar teklif etmeyi kabul etmelerinden kısa bir süre sonra yaptığı açıklamada Miliband, "Bizim ya da başkalarının istediği her şey değil ama hepimiz için ileriye dönük bir adım" dedi.

300 milyar dolar ile iklim açısından hassas ülkelerin temiz enerjiye geçişine yardımcı olmak amaçlanıyor. Bu miktarın hükümet hibelerinden, bankalar ve işletmeler gibi özel sektörden gelmesi ve ülkelerin fosil yakıt enerjisinden yenilenebilir enerji kullanımına geçmelerine yardımcı olması bekleniyor.