Çin'de Tutuklu Uygur Akademisyen Tohti, Hakim Karşısına Çıkıyor

Çin'de tutuklu Uygur akademisyen İlham Tohti'nin yargılanmasına başlanıyor.

Çin'in başkenti Pekin'de 15 Ocak'ta, "bölücülük" suçlamasıyla gözaltına alınarak, bilgisayarları, cep telefonları ve bazı akademik çalışmalarına el konulan Tohti'nin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin başkenti Urumçi'deki bir mahkemede hakim karşısına çıkması bekleniyor.

Pekin'deki Minzu Üniversitesinde ekonomi profesörü olan 45 yaşındaki Tohti, "muhalif tutumu nedeniyle" daha önce de birkaç kez polis tarafından gözaltına alınmıştı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü uzmanları, Tohti'nin suçlu bulunması durumunda 15 yıl ya da ömür boyu hapis cezasıyla karşı karşıya kalacağını açıklamıştı.

Tutuklamanın ardından Batı dünyası, Tohti'nin insan hakları ve özgürlükleri kapsamında serbest bırakılması için çağrıda bulunmuştu.

Çin Dışişleri Bakanlığı da açıklamalardan memnun olmadığını belirterek, ABD başta olmak üzere Batı'ya "Çin'in iç meseleleriyle alakalı söylemleri bırakması" yönünde çağrı yapmıştı.

-Uygur akademisyen İlham Tohti-

Ekonomi Profesörü Tohti, 2005 yılında kurduğu "Uygur Online" sitesiyle, Uygurların sosyal ve kültürel meselelerini ele alan ve Çin'in Uygurlara uyguladığı politikaları eleştirildiği bir sosyal platform oluşturmuştu. "Uygur Online", 15 Mayıs 2008 tarihinde Pekin yönetimi tarafından kapatıldı.

Özgür Asya Radyosu ile 2009 yılında yaptığı röportajda Tohti, Çin hükümetinin Han etnik grubuna ait Çinlileri Sincan Uygur Bölgesi'ne göç etmeyi teşvik eden politikasını eleştirerek Uygurlular arasında işsizliğin arttığını belirtmiş ve olayın akabinde Pekin yönetimi Tohti'ye medyaya konuşma yasağı koymuştu.

Tohti, internet üzerinden yayımladığı makalelerinde, etnik grupları kışkırtmak suçlamasıyla 2009 ve 2011 yıllarında gözaltına alınmış ve Eylül 2011'de Minzu Üniversitesi'nde ders vermeyi bırakmıştı. Tohti, Pekin Uluslararası Havalimanı'ndan 2013 yılında kızı ile ABD'ye gitmek istemiş ancak Çinli yetkililer tarafından durdurularak yurt dışına çıkışına izin verilmemişti.

Tohti'nin 15 Ocak 2014'te "kanunları ihlal ettiği" gerekçesiyle gözaltına alındığını savunan Pekin yönetimi, Tohti'nin suçunun içeriğine ve nerede tutulduğuna ilişkin ayrıntı vermemişti. Sonrasında Tohti'nin, Urumçi'de bir gözetim merkezinde tutulduğu açıklanmıştı.

Uygur akademisyenin gözaltına alınmasının ardından ülke basınında konuya yer veren tek yayın kurumu olan resmi Global Times gazetesi ise Tohti'nin, "hükümet politikalarını eleştirerek bölücülük yapmayı hedeflediği" yorumunda bulunmuştu.

Ülkenin kuzeybatısında bulunan Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin başkenti Urumçi'deki bir gözaltı merkezinde tutuklu bulunan Tohti, "bölücü fikirler yaymak, bölücü faaliyetler içinde bulunmak ve etnik düşmanlığı körüklemekle" suçlanıyor. - Ankara