CHP'den Tarım ve Orman Bakanlığı'nın tebliğiyle ilgili açıklama

CHP Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem, "Tütünü Yok Ettiler, Sıra Üzüme Geliyor" başlıklı açıklamasında; "Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanan tebliği, hem şarap üreticilerimiz hem de sektördeki istihdam üzerinde olumsuz etkiler yaratabilecek bir potansiyele sahip. Taslağa göre yılbaşından sonra üreticilere, 'ileride doğacak vergilerini ödemelerini teminat altına almak için' yüklü birer teminat mektubu istenecek. Bu rakam, 20 bin litre kapasiteye kadar 5 milyon, 300 bin litre kapasiteye kadar 10 milyon, 300 bin litre üzerinde ise 30 milyon lira olacak" değerlendirmesini yaptı.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanan tebliğini değerlendirdi. Adem'in bugün "Tütünü Yok Ettiler, Sıra Üzüme Geliyor" başlıklı açıklaması şöyle:

"Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanan 2023/50 sayılı tebliği, hem şarap üreticilerimiz hem de sektördeki istihdam üzerinde olumsuz etkiler yaratabilecek bir potansiyele sahip.

Özellikle butik üretim yapan üzüm üreticileri ve bağdan geçimini sağlayan çiftçi, piyasadaki yüksek sermayeli yabancı şirketlerin lehine olan bu tebliğ sonrasında tekelleşmeye bağlı olarak ürününü düşük fiyatla satmak zorunda kalacak. Bu durum anayasanın eşitlik ilkesine de aykırılık teşkil ediyor. Tebliğ yürürlüğe girerse yabancı sermaye lehine tekelleşmesi anlamına geliyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın taslağına göre yılbaşından sonra üreticilere, 'ileride doğacak vergilerini ödemelerini teminat altına almak için' yüklü birer teminat mektubu istenecek. Bu rakam, 20 bin litre kapasiteye kadar 5 milyon, 300 bin litre kapasiteye kadar 10 milyon, 300 bin litre üzerinde ise 30 milyon lira olacak.

Kapasitelerine bağlı olarak belirlenen bu yüksek teminat talepleri, şarap üreticisi olan küçük işletmeleri ciddi anlamda zora sokacak. Buna bağlı olarak çiftçilerimiz üzümlerini satacak yer ve kendi yaşamlarını devam ettirecek düzeyde kazanç elde edemediğinde, yıllarca göz nuru gibi baktıkları bağlarını sökmek zorunda kalacaklalar. Devletimizin yüksek vergi kazancı elde ettiği bu işletmeleri yok etmesi kabul edilemez.

Bu tebliğ, üzüm üretiminde devam eden gerilemeyi daha da hızlandıracak. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, ülkemizde üzüm bağlarının ekim alanları azalıyor. 2004 yılında toplam üzüm yetiştirilen alan 5,2 milyon dekar iken 2021'de 3,9 milyon dekar görünüyor. 2022'de 4,2 milyon ton üzüm üretimi gerçekleştirilirken 'şaraplık üzüm' diye tanımlanan kategoride üretim, toplamın yüzde 9,2'si olarak belirlendi.

Çok değil, sadece 5 yıl önce 2017'de bu pay yüzde 11,5 olduğu görülüyor. Bu da kısa sürede şaraplık üzüm üretiminin önemli gerilemeler içinde olduğunu gösteriyor. Bu bağlamda, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın sektördeki işletmelerin sürdürülebilirliğini ve istihdamı koruyacak çözüm odaklı adımlar atmasını beklerken, bu taslak aynen kabul edilirse sektör tümüyle yok olur.

Avrupa, her reformda sektörü biraz daha ileriye taşırken, Türkiye'de her yasal düzenleme ile sektöre yeni bir darbe vuruyor. Türkiye'nin yok etmeye çalıştığı bu varlığı yaşatmak adına; sektörün gelişimini sınırlayan faktörlerin başında olan ÖTV uygulamaları, kayıt dışı üretim ve alkole bakış açısının derhal değişmesi gerekiyor."