CHP'den "Sivil TSK Memurları Sivil Mahkemelerde Yargılansın" Teklifi

CHP Muğla Milletvekili Ömer Süha Aldan, Milli Savunma Bakanlığı ve TSK bünyesinde çalışan sivil memurların, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi yerine sivil mahkemelerde yargılanmasına imkan tanıyan yasa teklifini TBMM başkanlığına sundu CHP Muğla Milletvekili Ömer Süha Aldan, Milli Savunma Bakanlığı ve TSK bünyesinde çalışan sivil memurların, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi yerine sivil mahkemelerde yargılanmasına imkan tanıyan yasa teklifini TBMM başkanlığına sundu.

1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kuruluş Kanunu 20. Maddesinde değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifinin gerekçesinde, Milli Savunma Bakanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetlerinde, çeşitli meslek dallarında 657 sayılı yasa ile çalışan, yaklaşık 55 bin sivil memur bulunduğuna dikkat çekilerek, "Bu çalışanların 01 Aralık 2012 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Anayasa Mahkemesi kararı ile sivil kişilikleri açıkça belirlenmiştir" denildi.

Ayrıca, bu konuda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin 31 Mayıs 2012 tarihli kararında, sivil kişilerin askeri mahkemelerde yargılanamayacağı belirtildiği ve Türkiye'nin 15 bin Euro tazminata mahküm edildiğine dikkat çekilen gerekçede, şöyle devam edildi:

"Esasen Anayasamızın 145. Maddesi, açıkça savaş zamanı dışında, sivil kişilerin askeri mahkemelerde yargılanamayacağını belirtir. Yine Anayasamızın 175. Maddesi Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde sadece asker kişilerin ve asker yükümlülüğü ile ilgili sivil kişilerin (örneğin, asker kaçakları) yargılanacağını hükme bağlar. Hali hazırda 1972 yılında kabul edilen 1602 sayılı yasanın 20. maddesinin kapsamına asker kişilerle birlikte sivil memurlar da girmektedir. Bu kanun, Anayasa Mahkemesinin sivil memurun sivil kişilik olduğu kararından önceki tarihte yayımlanmıştır. Anayasa Mahkemesinin yine 01 Aralık 2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan kararına göre sivil memurlar ceza davalarında sivil yargıda yargılanacaklardır. Ancak, ceza davalarında sivil yargının sivil memurlar için yetkili olmasına karşın her türlü idari konular (tayin, terfi, özlük hakları) ile itiraz mercii Askeri Yüksek İdare Mahkemesi olarak kalmaktadır. Bu da çelişkili bir durum arz etmektedir."

Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin yapısı incelendiğinde sivil memurlar hakkında karar veren 5 kişilik mahkeme heyetinde 3 hukukçu üyenin yanı sıra hukuk eğitimi almamış 2 sınıf kurmay subayının yer aldığı anlatılan gerekçede, "Ayrıca, askeriyedeki emir komuta silsilesi de çeşitli tartışmaları da beraberinde getirmektedir. Bu şekilde devam etmesi halinde ülkemiz hem Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde tazminata maruz kalacak hem de yayımlanmış bir kanunun Anayasanın iki maddesine aykırılı sürecektir. Bu yasa teklif, hem bu aykırılığı gidermek, hem Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yargılamalarında ülkemizin durumunu güçlendirmek hem de uygulamadaki çelişki ve sıkıntıların giderilmesi için hazırlanmıştır" ifadelerine yer verildi.

1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kurulu Kanunu'nun 20. Madde şu şekilde değiştirildi:

"Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti adına; askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen, görevleri yapar. Ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda; ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz.

Bu kanunun uygulanmasında asker kişiden maksat; Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan ve hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er, erbaş ve erlerdir." - Ankara