Çayeli Bakır Madeni İçin Durdurma Kararı

Rize İdare Mahkemesi, Çayeli İlçesi Madenli Beldesi'ndeki iki mahallenin altında yer alan maden galerilerinde dinamitle yapılan patlatmaların evlerine hasar verdiğini öne süren 27 kişinin Çayeli Bakır İşletmeleri'ne (ÇBİ) maden arama izni veren Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı aleyhine açtığı davada yürütmeyi durdurma kararı verdi. ÇBİ, karar sonrası maden arama faaliyetlerini kademeli olarak durdurma ve 600'ye yakın işçisini izine gönderme kararı aldı.

Madenli Beldesi'nin yaklaşık 700 nüfusu bulunan Çamlıca ile Maden Mahallesi'nin altında 1994 yılında Çayeli Bakır İşletmeleri'nin maden galerileri açıldı. O tarihten bu yana dinamit patlatmaları nedeniyle iki mahallede çatlaklar oluşmaya, yollar ve kaldırımlar yer yer çökmeye başladı, binalarda hasar meydana geldi. Bölge halkı olumsuz gelişmeler nedeniyle, altı maden üstü yerleşim yeri olan ve korku içerisinde yaşamlarını sürdürdükleri mahallede hasar gören evleri ile tarlaların kamulaştırılmasını istedi.

ÇBİ 60 EVİ İSTİMLAK ETTİ

ÇBİ, bu gelişme sonrasında Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi'nin oluşturduğu bilim heyeti tarafından konu hakkında kapsamlı bir araştırma yaptırdı. Üç üniversitenin hazırladığı ortak raporda, evlerdeki hasarların, Doğu Karadeniz bölgesinde sıklıkla rastlanan heyelanlardan kaynaklandığı ortaya konuldu. Yöredeki aşırı yağışların, dik yamaçlardaki zayıf yüzey katmanlarının kaymasına yol açtığı belirtilen raporda, kontrolsüz yapılaşma, ruhsatsız zayıf binaların ve çay tarımının da heyelanı hızlandırdığına vurgu yapıldı. Raporda, Çayeli Bakır İşletmes'nin faaliyetine başlamadan önce de aynı lokasyonda heyelanların meydana geldiği ve evlerde hasarlar oluştuğuna dikkat çekildi. Rapora rağmen ÇBİ yönetimi bölgedeki 60 evi istimlak etti, hak sahiplerine başka bölgelerde yeni evler satın aldı.

27 KİŞİ BAKANLIĞA DAVA AÇTI

ÇBİ'nin galerilerde dinamitle yaptığı patlatmaların evlerine hasar verdiğini öne süren, ev ve arsalarının kamulaştırılması isteğine olumlu cevap alamayan 27 kişi ise hukuk mücadelesi başlattı. Bu kapsamda ÇBİ' ye maden arama izni veren Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı aleyhine açılan davada Rize İdare Mahkemesi maden arama izni ile ilgili yürütmeyi durdurma kararı verdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ise kararın iptali istemiyle Trabzon Bölge İdare Mahkemesi'ne temyiz başvurusunda bulundu.

MADEN DURUYOR, 600 İŞÇİ İZNE GÖNDERİLİYOR

Rize İdare Mahkemesi'nin durdurma kararının ulaşması sonrasında ÇBİ, kademeli iş durdurma kararı aldı. ÇBİ tarafından yapılan yazılı açıklamada, Rize İdare Mahkemesi'nde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na karşı açılan davada alınan ara karar gereğince maden faaliyetlerinin kademeli olarak durdurulacağı ve çalışanların izne gönderileceği belirtilerek şu ifadelere yer verildi:

"Dava, bazı aileler tarafından madende yapılan patlatmaların evlerine hasar verdiği gerekçesiyle açılmıştır. Söz konusu ara kararın kaldırılması amacıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından Trabzon Bölge Mahkemesi'ne temyiz başvurusu yapılmıştır. Çayeli ilçesi Madenli Beldesi'nde 1992'den beri faaliyetlerini yürütmekte olan Çayeli Bakır İşletmeleri'nin önceliği her zaman çalışanlarının ve komşularının güvenliği olmuştur. 2013 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi tarafından oldukça kapsamlı bir bilimsel araştırma yapılmıştır. Araştırma sonucunda madende yapılan patlamaların evlerde hasara neden olmadığı bilimsel olarak ortaya konulmuştur. Davanın sonucunda mahkemelerin doğru ve adil bir karar vereceğine olan inancımız tamdır." - Rize