Çatalburun" Köpekleri Saf Irk Olma Yolunda

SERKAN AVCI - Mersin'in Tarsus ilçesine özgü bir ırk olan ve güçlü koku alma özellikleriyle dikkati çeken çatalburun av köpeğinin saflığının korunması için yürütülen çalışmalar kapsamında damızlık eşleştirmelerden elde edilen köpeklerde yüzde 85'lik saf ırk oranına rastlandı.

Tarsus'ta ayrık burun yapıları nedeniyle "çatalburun" adıyla anılan av köpeklerinin soyunun devamı ve saflığının korunması için özel çalışma yürütülüyor.

İlçeye bağlı Cinköy Mahallesi'nde yaşayan 61 yaşındaki Durmuş Öztürk tarafından yaklaşık 15 yıldır yürütülen çalışmalara, Mersin Büyükşehir Belediyesi Veteriner Hizmetleri Daire Başkanlığı Sahipsiz Hayvanlar Şube Müdürlüğü bünyesindeki Geçici Hayvan Bakımevi ekipleri de destek veriyor.

Güçlü koku alma duyusu, itaatkarlığı ve soğukkanlılığıyla bilinen çatalburunların saf ırkının elde edilmesi için damızlık köpekler özel olarak eşleştirilerek yavrular elde edildi. DNA'larına bakılan köpeklerde ilk etapta yüzde 20, ardından da yarı yarıya kadar saf çatalburun elde edilmeye başlandı.

Uzun yıllardır süren mücadelede son olarak yapılan eşleştirmelerle yüzde 85'lik saf ırk oranına rastlandı.

Durmuş Öztürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, memleketi Tarsus'a özgü olan çatalburun köpeklerinin saflaştırılmasını çok önemsediğini bildirdi.

Uzun yıllardır beslediği köpeklerin saf ırkını elde etmek için son 15 yıldır özel çalışma yaptığını belirten Öztürk, şöyle devam etti:

"İlk başlarda hiç beklediğim renklerde ve özelliklerde yavrular ortaya çıktı. Ama ben mutlaka saf çatalburun ırkı olduğuna inanarak, buna devam ettim. Eşleşmelerde ortaya çıkan yavrulardan hoşuma gidenleri ve özel olarak kabul ettiklerimi sürekli ayırdım. Zaman ilerledikçe başarılı olduğumuzu gördük. Önce yarı yarıya kadar ulaştık, şimdi de sona doğru geliyoruz."

"Saf ırka doğru gitmeye başladık"

Mersin Büyükşehir Belediyesi Veteriner Hizmetleri Daire Başkanlığı Sahipsiz Hayvanlar Şube Müdürü Mehmet Cücük de Öztürk'ün kendi imkanlarıyla başlattığı çalışmaların Geçici Hayvan Bakımevi içerisinde kurulan "Tarsus Çatalburun Üretim ve Rehabilitasyon Merkezi" bünyesinde devam ettiğini söyledi.

Çalışmalar kapsamında geniş bir saha araştırması yaptıklarına işaret eden Cücük, "Mersin'deki birçok bölgede yaptığımız çalışmalar sonucunda, bazı köpekleri soy kütüklerinin uygunluğuna göre bakım evimize getirmiştik. Köpeklerin genetik özelliklerini bire bir inceleyerek yürüttüğümüz çalışmaların ardından saf ırka doğru gitmeye başladık." ifadesini kullandı.

Cücük, çalışmaların büyük bir titizlikle yürütüldüğüne değinerek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Hayvanlarımızın analizlerini 4 veteriner hekimimiz yapıyor. Çatalburun özellikleri göstermeyenleri eleyerek diğer yavruların üzerinde yoğunlaştık. Şu anda 11'i yavru 71 tane çatalburun bulunuyor. Elde ettiğimiz 71 tane çatalburunla bu işi daha da ileriye götürüceğiz. Soy kütüğünü saflaştırmaya o kadar yaklaştık ki bu projeyi isim hakkıyla birlikte sona erdireceğiz. İlk etapta yarıdan az saflık özellik gösteren yavru elde etmemize rağmen, bugünkü çalışmalarda çiftleşme sonucu elde ettiğimiz yavrular yüzde 85 oranında çatalburun özelliklerini göstermeye başladı. Yaptığımız çalışmaların sonuna çok yaklaştık. Yakın sürede Tarsus çatalburun köpekleri saf ırk olarak tescillenecek."

Cücük, ayrıca, hassas koku alma duyusu bulunan bu köpeklerin uyuşturucuyla mücadele ile arama ve kurtarma ekiplerinin çalışmalarında önemli yer tuttuğunu kaydetti.