Borsa Düşüşte, Dolar 2.28 Lirayı Yeniden Aştı (2)

(gelişmeler ve görüş eklendi.)

ABD Merkez Bankası'ndan yükselen farklı sesler, döviz piyasalarında da etkili oluyor. Faiz artırımlarının öngörülenden daha geç başlayacağına yönelik işaretlerin etkisiyle düşen dolar, "faizlerin daha erken artması gerektiği"ne ilişkin açıklamalarla yeniden yükselmeye başladı.

ABD Merkez Bankası tutanaklarının açıklanması sonrası 2.25 liraya kadar inen dolar, yeniden yükselerek 2.28 lira düzeyini de geçti. Bu sabah ilk işlemlerde 2.2750 lira dolayında hareket eden dolar, daha sonra 2.2845 liraya kadar çıktı. Dolar gün içinde 2.2794 liaraya kadar geriledi ancak daha sonra tekrar 2.2848 düzeyine kadar yükseldi. Euro da 2.89 lira sınırını geçerek 2.8935 liraya yükseldi. Ancak euro gün içinde 2.8808 liraya kadar geriledi.

ABD MERKEZ BANKASI'NDAN FARKLI SESLER

Doların yönünü yeniden yukarı çevirmesinde ABD Merkez Bankası'nın üyelerinden yükselen sesler etkili oldu. Başkan Yardımcısı Stanley Fischer, faiz artırımlarının "gelecek yılın ortaları gibi" başlayacağını söyledi.

ABD Merkez Bankası üyelerinden St. Louis Başkanı James Bullard da, faizlerin 2015'in ilk çeyreğinde yükseltilmesinden yana olduğunu söyledi. San Francisco Başkanı John Williams da "Ekonomi veya enflasyon fazla hızlanırsa, faizleri daha erken artırmamız gerekir" dedi.

BORSA

ABD'den gelen erken faiz artırımı işaretlerinin yanında IŞİD'in Kobane'ye saldırılarını protesto gösterileri sonrası yükselen şiddet olaylarının da etkisiyle Borsa'da hisse senetlerine satış geldi.

Güne yüzde 0.88 düşüşle 74 bin 546 puandan başlayan Borsa İstanbul Endeksi, 74 bin 74 puana kadar geriledikten sonra biraz toparlanarak, ilk seansı, dünkü kapanışın yüzde 1.24 düşüğü olan 74 bin 273 puandan kapattı. Borsa ikinci seansın sonunda ise yüzde 2.15 kayıpla 73 bin 592 puan geriledi.

PETROL

Doların düşüşüyle biraz toparlanan petrol fiyatları yeniden inişe geçerek 90 doların altına geriledi.

Türkiye'nin de fiyatlamalara baz aldığı Kuzey Denizi'nde çıkarılan Brent ham petrolünün varil fiyatı, petrol arzındaki artış ve küresel ekonomik görünümde zayıflamayla, yüzde 1.7'ye karşılık gelen 2 dolar dolayında düşüşle 88.50 dolara geriledi.

ABD hafif petrolü de yüzde 2.2 düzeyinde gerileme ile 83.9 dolara gerileyerek, 84 doların da altına indi.

Petrol fiyatlarındaki düşüşte, yükselen arza karşılık, küresel ekonomide yavaşlama belirtilerinin artması etkili oldu. Dünyanın en büyük ekonomilerinden Almanya'nın ihracatında geçen Ağustos ayında yüzde 5.8 ile 2009'daki küresel finans krizinden bu yana en büyük düşüş gerçekleşti.

Ham petrol fiyatlarındaki gerilemenin sürmesi durumunda akaryakıt fiyatlarını da aşağıya çekmesi bekleniyor.

"BÜYÜME 3. ÇEYREĞE KADAR SORUNLU OLACAK"

DHA'nın sorularını yanıtlayan Egeli&CO Araştırma Strateji Direktörü Güldem Atabay, hafta başında açıklanan Orta Vadeli Plan'a (OVP) dikkat çekerek, petrol fiyatlarında düşüşün OVP açısında olumlu olduğunu belirterek, "Bu anlamda petrol fiyatlarının düşmesi 2015 için olumlu bir tablo çiziyor. Özellikle cari işlemlerde açık enerji fiyatlarında kaynaklanıyor. Pertolün düşüşü o anlamda olumlu" dedi.

Atabay, petrol fiyatlarındaki düşüşün nedenlerine bakıldığında ise Türkiye ekonomisinin orta vadeli büyümesinin sorunlu olacağını gösterdiğini ifade ederek, "Almanya'dan gelecek mesajlarda piyasalar için rahatlatıcı olacaktır. FED'in (Amerikan Merkez Bankası) tutanakları tarafında, faiz artırımı açıklamalarına rağmen bir değişiklik görünmüyor. Daha önce de FED birbirinden farklı açıklamalar yaptı" dedi ve ekledi:

"Temel senaryoda FED'in etkisi sınırlı oldu, AB kaynaklı endişeler ciddi. Bizim OVP'de hızlı büyümeyi nasıl yakalayacağımız önemli. Çünkü OVP'de altı boş söylemler var. 2015 yılında Türkiye'ye nakit akışı olacak, ama savaş kapımızdayken Türkiye'nin yapabileceği düzgün şeffaf reformlar olması gerekiyor. Eğer bu reform hikayemiz olmaz 2015 yılı için büyüme 3. çeyreğe kadar sorunlu olacak. Bu dönemde FED'den gelecek her türlü veri piyasalarda panik atak etkisi yaratacak. FED'in adımı netleşene kadar bu etkiler sürecek. Bundan sonraki dönemde faizler artacak bir darbe daha yiyeceğiz ama sonra toparlanma dönemine girilecek." - İstanbul