Bordan üretilen yapı enjeksiyon malzemesiyle depremlerdeki sıvılaşmanın önüne geçilmesi hedefleniyor

Bursa Teknik Üniversitesinde (BTÜ), inşaatlarda kullanılmak üzere bor madeninden geliştirilen enjeksiyon malzemesiyle depremlerde meydana gelen zemin sıvılaşmasının engellenmesi amaçlanıyor.

BTÜ Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Eyübhan Avcı ile Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Mollamahmutoğlu tarafından 10 yıldır üzerinde çalışılan enjeksiyon malzemesi, testleri tamamlanıp patenti alınarak kullanıma hazır hale getirildi.

Bor ve yerli mamul sodyum silikattan üretilen ve içine çeşitli kimyasalların karıştırıldığı madde, her türlü zemine uygulanabiliyor.

Sıvı halde bulunan ve enjekte edildiği yerde donarak zeminin güçlenmesini sağlayan malzemenin ne kadar sürede donacağı yapılan çalışmalarla belirlenebiliyor.

Madenlerde ve tünel açma çalışmalarında da kullanılarak çökmelerin önüne geçmesi hedeflenen malzeme, en küçük taneli silt adı verilen zeminlere bile enjekte edilebiliyor.

Ekibin yaptığı araştırmalarda malzemenin, kazıkla gerçekleştirilen zemin iyileştirmelerine göre yüzde 80, jet groutla (yüksek basınç altında çimento su karışımının zemine enjeksiyonu ile kolon oluşturularak yapılan bir konsolidasyon tekniği) iyileştirmelere oranla yüzde 50 daha ekonomik olduğu saptandı.

"Barajlarda geçirimsiz yüzeylerin oluşmasında da kullanılabilecek"

Projenin yürütücüsü Doç. Dr. Eyübhan Avcı, AA muhabirine, geliştirilen malzemenin ekonomik ve çevre dostu olduğunu söyledi.

Arazi çalışmalarından sonra bu maddenin uygulama aşamasına geçeceklerini belirten Avcı, şu bilgileri paylaştı:

"Deprem anında sıvılaşma dediğimiz olayla karşılaşıyoruz. Bu sıvılaşma olayında çok sayıda can ve mal kaybı yaşanabiliyor. Sıvılaşabilir zeminlerde bu enjeksiyon malzemesini kullanarak laboratuvar ve arazi testlerini yaptık, oldukça etkili sonuçlar elde edebileceğimizi gördük. Bununla birlikte oluşabilecek can ve mal kayıplarını minimuma indirebileceğiz ve bunları önlemede yol katetmek istiyoruz. Jel halinde olan malzemeyi zeminde boşluklara enjekte ettiğimizde zemin içindeki yerlere malzeme yerleşiyor ve katılaşarak zeminin tamamen sert bir hale gelmesini sağlıyor. Zeminin dayanımı çok artıyor, geçirgenlik dediğimiz olayı çok artırıyor."

Avcı, tünel açma işlerinde yurt dışından alınan malzemelerin pahalı olduğunu, firmaların kendilerinden daha ekonomik bir ürün istediklerini anlattı.

Geliştirdikleri zemin enjeksiyon malzemesinin kullanım alanlarının fazla olduğunu vurgulayan Avcı, "Barajlarda geçirimsiz yüzeylerin oluşmasında, temel altı zeminlerin iyileştirilmesinde çok rahat bir şekilde kullanılabilecek." dedi.

Doç. Dr. Avcı, bu teknikle insanlara aynı zamanda ekonomik bir çözüm üretmiş olacaklarını dile getirdi.

Malzemenin, madencilikte kazı yapılacak yüzeye enjekte edilerek jelleşme sonrası çok rahat bir şekilde madeni açmada yarar sağlayacağını aktaran Avcı, "Arazideki ekipmanlarını kendimiz tasarlıyoruz. Bu malzeme yer altı suyuna karışsa bile organik olduğu için herhangi bir problem oluşturmayacaktır. Talep çok fazla, belediyeler bunu çok istiyor." diye konuştu.

Türkiye deprem kuşağında yer aldığı için geliştirilen ürünün çok fayda sağlayacağına inandığını belirten Avcı, zeminlerin etkin bir şekilde iyileştirilebileceğini sözlerine ekledi.