Bodrum Kalesi Mimari Koruma ve Sualtı Arkeoloji Müzesi Projesi'ni Tartıştılar

KÜLTÜR ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Restorasyon Dairesi Başkanı Bahadır Sabah, Bodrum Kalesi Mimari Koruma ve Sualtı Arkeoloji Müzesi Projesi kapsamında yapılacak çalışmalarda öngörülmeyen noktalar olduğu taktirde projeyi revize etmekten ya da yeni şekilde düzenlemekten kaçınmayacaklarını söyledi.

Bodrum'da, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlatılan Bodrum Kalesi Mimari Koruma ve Sualtı Arkeoloji Müzesi Projesi ile ilgili bilgilendirme toplantısı düzenlendi. Bodrum Kent Konseyi'nin girişimiyle Heredot Kültür Merkezi'nde düzenlenen toplantıya, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Restorasyon Dairesi Başkanı Bahadır Sabah, ANB Mimarlık Firmasında Mimar Müşavirlik İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti. Müdürü Yüksek Mimar ve Restorasyon Uzmanı Umut Bilgiç, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Müdür Vekili Tayfun Selçuk, Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon, Bodrum Belediye Başkan Yardımcısı Taner Uslu, Bodrum Kent Konseyi Başkanı Mustafa Demiröz ve konseyi oluşturan dernek ve kurum temsilcileri katıldı. Toplantıyı yaklaşık 350 kişi takip etti.

Toplantıda konuşan Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon, Bodrum Kalesi'nde yapılacak olan çalışmanın dünya mirası olan kalenin bakımı ve geleceği açısından önemine vurgu yaptı. Başkan Kocadon, "Gönül isterdi ki hep beraber bu proje üzerinde tartışalım. Türkiye'nin gündemine ondan sonra tadilat projesi gelsin. Ama biraz erken geldi. Olsun, önemli olan üzüm yemek, bağcıyı dövmek değil. Bugün Ankara'dan kalkıp bize misafir olarak gelen arkadaşlarımızla bu çalışma üzerinde hep beraber ortak bir değerlendirme yapacağız" dedi.

"PROJEYİ REVİZE ETMEKTEN YA DA YENİDEN DÜZENLEMEKTEN KAÇINMIYORUZ"

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Restorasyon Dairesi Başkanı Bahadır Sabah ise, eleştiriler doğrultusunda, öngörülmeyen noktalar olduğu taktirde projeyi revize etmekten ya da yeni şekilde düzenlemekten kaçınmayacaklarını söyledi.

Proje çalışmalarına 2013 yılı sonu yaptıkları ihale ile başladıklarına dikkati çeken Sabah, "3 yıllık bir proje süreci ve kurul onayı sonucunda bu noktaya geldik. Bu bileşenlerin içerisinde akademik danışmanlarımız, ilgili müze kültür müdürlükleri, sivil toplum kuruluşlarından özellikle de daha önce bu kalede çalışma yapmış enstitüler dahil birçok kurumdan faydalanmaya çalıştık. Bu yaptığımız çalışmalar sonucunda ortaya çıkarttığımız projenin uygulanmasına yönelik ihaleyi de yaptık. İhale süreci bitti, uygulama sürecini başlattık. Önemli olan doğru işi yapmak. İyi niyetli bir yaklaşımla doğru iş yapmaya çalışıyoruz. Bununla ilgili öngördüğüz, bizim göremediğimiz, atladığımız düşünmediğimiz ya da yeni veriler sonucunda yeniden ele almamız gereken bir nokta varsa bunların tamamını alırız. Yeniden bunları değerlendiririz ve sivil toplum kuruluşları ile paylaşırız. Ne gerekiyorsa onu yapmaya yönelik adımları atarız" dİiye konuştu.

SERGİLEME ALANLARINI ELEŞTİRDİ

Proje Mimarı Yüksek Mimar ve Restorasyon Uzmanı Umut Bilgiç, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'nde yer alan sergileme salonlarında yapılacak çalışmaları örneklerle açıkladı. Bilgiç, 1960'lı yıllarda kurulan müzedeki sergileme alanları düzenlenirken, kullanılan malzeme ve yapılan çalışmaları eleştirip, "Teşhir için, iki farklı dine hizmet etmiş bir anıtsal yapı ne hale gelmiş. Bunun çağdaş koruma anlayışında, sergi de yapsanız yeri yok" dedi. Bilgiç, projeni amacını şöyle sıraladı:

"Kale kimliğini ve kaleyi oluşturan özgün değerleri açığa çıkarmak. Koruyarak bir sergi unsuru olarak yaşatmak. Kaleyle özdeşleşmiş sualtı arkeoloji müzesi işlevinin gerektirdiği birimleri yeni önerilen yapılara taşıyarak, tescilli yapıların, üzerindeki yükü hafifletmek. Tescilli yapılara gerektiğinde bölge ve kale tarihini yansıtacak yalın sergilemeler önermek. Yeni restorasyon ve müze kurgusuyla birlikte işleyen sur ve yapılardan, kopuk çağdaş bir çevre düzeni yaratmak. Alt yapı ve tesisat sistemlerinin yeni restorasyon kurgusuna göre yenilemek."

MÜZE ESKİ MÜDÜRÜ ALPÖZEN:  DİREN BODRUM

Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi eski Müdürü Oğuz Alpözen, Kültür eski Bakanı İsmail Kahraman'ın kaledeki şapeli mescit yapmak istediğine dair çıkan haberi hatırlatarak, aynı anlayışın devam ettiğini söyledi. Alpözen, şöyle konuştu:

"İsmail Kahraman yazılı emir verdi, 'Gemiyi sök' dedi. Sökersem namerdim. 55 yıllık emeği yok ediyorlar. Yapılan her şey bilimsel, her şey kurul kararına dayanılarak yapıldı. Hiçbir şey Oğuz Alpözen'in hayalperest ürünlerinin sonucu değil, ezbere yapılmadı. Dikilen bitkilerin Koruma Kurulu'ndan izinleri alındı. Akdeniz'in en yeşillikli kalesi oldu. Bunu yapabilmek için bilim ışığında yaklaştım. Çukurova Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü görevlileri geldi. Her ağacın nereye dikileceğini onlar karar verdi. Alman Kulesi'nin önündeki havuz kaldırılacakmış. Bu havuz ağaçların yaşamasını sağlıyor. Havuz kalktığı zaman o ağaçlar ölecek. Kalede açılan bütün sergileme alanları Anıtlar Kurulu Kararı ve Belediye'den alınan ruhsat ile yapıldı. Kalede yeni ve eski yapılar birbirini o kadar sarmalıyor ki Akdeniz'in en yeşil kalesinde geziyorsunuz. 30 milyon lira para veriliyor. O zaman belediyeden arazi alıp, yeni müzeyi orada yapsınlar. 1990 yılında Koruma Kurulu'ndan izin aldığımda, ne İsmail Kahraman vardı ne Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan vardı. O minareyi sembolik yaptım. O minare yapılarak bu kalenin Türkleştirildiğini gösterdim. Şapel ve minare bir arada İslam ve Hıristiyan dinlerine saygıyı, içindeki gemide antik uygarlıklara sevgiyi gösterdi. Ne yapacaksın gemiyi söküp. Eserleri bizzat ellerimle çıkarttım. Bodrum halkının yardımlarıyla aslına uygun olarak yapıldı, 10 yıl sürdü." Alpözen, konuşmasını "Diren Bodrum" diye tamamladı.

"YANLIŞTAN DÖNÜN" UYARISI

Mimar Suphi Alp de yapılacak yeni düzenlemenin görünmeyeceği söylense de bunun doğru olmadığına dikkati çekip, "5 kilometre çapında bir alanda insan gözü renkleri ayırt edebilir. Denizden baktığın zaman bal gibi görünecek bu bina. Bodrum'a gelen herkes Yokuşbaşı'na gelen herkes görecek. Denizden gemi ile gelindiğinde görünecek. Bu hatadan dönelim. Eğer bu konuda samimiyseniz lütfen bu konuyu erteleyin. Yanlışınız var. Bir hata yapılmak üzere, lütfen ciddiye alın, yapmayın. Dönemezseniz, vicdanınız bunu sonra kaldırmaz" dedi.

Zaman zaman gergin anların yaşandığı toplantı yaklaşık 6 saat sürdü. Restorasyon çalışmasının gerekliliği konusunda ortak karara varılsa da Bodrumlular onaylanan proje konusunda ikna olmadı.

Toplantının sonunda, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Restorasyon Dairesi Başkanı Bahadır Sabah, yapılan öneri ve eleştirilerin bakanlığa iletilerek, değerlendirileceğini ve çıkacak kararlar ve uygulamalarla ilgili kamuoyunun ve Bodrum halkının bilgilendirileceğini söyledi.

- Muğla