Bir Yılda 2,1 Milyar Ekmek Çöpe Atılıyor

Alp Özden - Türkiye'de bir yılda, 1,5 milyar TL değerinde 2,1 milyar adet ekmek çöpe atılıyor; bu parayla 80 hastane, 500 okul inşa edilebiliyor.

"Ekmek İsrafını Önleme Kampanyası" çerçevesinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Toprak Mahsulleri Ofisi'nin tarafından yaptırılan "Ekmek İsrafı ve Tüketici Alışkanlıkları" araştırmasına göre, fırınlarda satılan ekmeklerin adet cinsinden yüzde 75'ini somun tipi normal ekmek oluşturuyor.

4 yıl öncesine göre, ikili ekmek satışı önemsiz düzeye inerken, büyük ekmekler (Trabzon ekmeği ve benzerleri) ile yassı ekmekler (pide ve diğerleri) yüzde 5 civarındaki pazar payını korudu.

2008 yılından bu yana satış adetleri içindeki payı en çok artan ekmek tipi rol ekmek oldu. Bu ekmeğin toplam satış içindeki oranı 10 kata kadar artarak yüzde 7'ye ulaştı.

Farklı tip ve un türleriyle yapılan çeşit ekmeklerin toplam satış içindeki payı da ilk defa yüzde 10 seviyesine çıktı.

2012 yılı itibarıyla günde 25 bin 295 ton, yılda 9,2 milyon ton ekmek üretiliyor. Bu miktar, standart 250 gram ekmek baz alınarak adete dönüştürüldüğünde, üretilen ekmek miktarı; günlük 101 milyon, yıllık 37 milyar adede karşılık geliyor. Günlük 23 bin 809 ton, yıllık ise 8,7 milyon ton ekmek tüketimi gerçekleşiyor. 250 gram standart ekmek üzerinden hesaplanacak olursa günlük 95 milyon, yılda ise 35 milyar adet ekmek tüketiliyor.

4 yıl önce 331 gram olarak tespit edilen kişi başı ekmek tüketimi 2012'de günlük 319 gram olarak bulundu.

Daha önceki araştırmaya göre kişi başına günlük 17,4 gram olarak belirlenen ekmek israfı, 2012 yılı araştırmasında 19,9 gram olarak tespit edildi. Kişi başına ekmek tüketimi azalırken, israf arttı.

250 gramlık ekmek baz alınarak, günlük yaklaşık 6 milyon, yıllık ise 2 milyar adetten fazla ekmek israf ediliyor. İsrafın ülkeye ekonomik yükü ise ekmeğin kilogram fiyatından (2,80 TL) hesapla, yıllık 1,546 milyar TL'ye denk geliyor.

-Fırınlarda ciddi israf artışı var-

Hanelere alınan ekmeğin yaklaşık yüzde 3'ü israf edilirken, israf oranı 2008 yılından bu yana çok az bir düşüş gösterdi.

Fırınlarda ise 2008 yılı ile karşılaştırıldığında, israf oranında ciddi bir artış söz konusu. 2008 yılında fırınlarda üretilen ekmeğin yüzde 2'si israf edilirken, 2012 yılında bu oran yüzde 3,1 olarak tespit edildi. Her gün 3 milyon adet ekmek, daha tüketiciye ulaşmadan fırınlarca atılarak veya hayvan yemi olarak kullanılmak suretiyle israf ediliyor.

Toplu yemek yenen kurumlardaki toplam israf oranı da 2008'den 2012 yılına kadar büyük ölçüde sabit kaldı.

-"Bilgilendirici kampanyalar"-

Araştırma sonucunda şu bilgilere yer verildi:

"Hane bireyleri, fırıncılar ve diğer kurumlar, hem ekmeğin nasıl muhafaza edilmesi gerektiği hem de bayatlayan ekmeğin en uygun şekilde nasıl değerlendirilebileceğine yönelik bilgi verilmesini arzuladıklarını, bu konuda yetkililer tarafından yapılacak bilgilendirici kampanyalara açık olduklarını beyan etmişlerdir. Araştırma kapsamında görüşülen farklı kitlelerin temsilcileri, ekmek israfının ana nedenleri arasında ekmeğin evlere/kurumlara ihtiyaçtan fazla alınmasını göstermişlerdir. Yine araştırma kapsamında fırıncıların dörtte birinden fazlası fırınlarda gerçekleştirilen fazla üretimin ekmek israfına yol açtığını belirtmiştir.

Belirtilen israf nedenleri arasında bayat ekmeğin değerlendirilme yöntemleri hakkında bilgi sahibi olunmaması da yer almaktadır.

Ortaya çıkan araştırma sonucuna göre, ekmek israfının önlenmesi için öncelikle fırınlarda ihtiyaçtan fazla ekmek üretiminin engellenmesi gerekmektedir. İkinci olarak toplu yemek yenen kurumlara ve ailelere, ekmeğin doğru bir biçimde muhafazası ile artan veya bayatlayan ekmeklerin uygun şekilde değerlendirilmesi konularında, pratik ve kolay anlaşılır bilgilerin örnekleri ile birlikte aktarılması yararlı olacaktır."

Yayıncı: Kudret Topçu - TBMM