Bayram İkramları Sağlığınızdan Etmesin

Kurban Bayramı'nda et yemekleri pişirilerek özenle hazırlanan sofralar, birbirinden kalorili ev yapımı tatlılar ve daha pek çok ikramlar kontrolsüz ve düzensiz beslenmeye davetiye çıkarıyor. Birkaç günlük hızlı yeme temposu, kilo alımına ve mide rahatsızlıklarına neden olabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü'nden Uz. Dyt. Şefika Aydın Selçuk, "Kurban Bayramı'nda sağlıklı beslenme" hakkında bilgi verdi.

Proteinin fazlası vücuda zarar veriyor

Kurban Bayramı'nda günlük beslenmede en çok tüketilen besin grubu ettir. Kırmızı et tüketimi sağlıklı beslenmede olmazsa olmazlar arasında olsa da, fazla miktarda alımının sağlığı bozucu etkilerinden dolayı miktarı kişinin sağlık durumuna ve yaşına göre sınırlandırılmalıdır. Doymuş yağ ve kolesterol içeriğinin yüksek olması nedeniyle kronik hastalığı olanların 2 öğünde de yüksek miktarda kırmızı et alması sakıncalıdır. Kırmızı etin dışında peynir çeşitleri, yumurta, sakatatlar, şarküteri ürünleri ile tahıl ve kuru baklagillerde de protein vardır. Bayram günlerinde protein alımı sadece kırmızı et ile sınırlı kalmamaktadır. Kahvaltılık olarak tüketilen besinlerde de yüksek oranda protein vardır. Sonraki öğünlerde tüketilen yoğurt, ayran, çeşitli çorbalar ve tatlıların birçoğunda protein bulunmaktadır. Dolayısı ile protein fazla tüketildiğinde sağlığı bozabilmektedir. Bu nedenle günlük tüketiminde dikkatli olunması gerekmektedir.

Tatlı ve hamur işi tüketimini sınırlı tutun

El açması börekler, baklavalar, mantı ve şekerlemeler bayramın vazgeçilmezleri arasındadır. Ancak ölçüye dikkat edilmelidir. Kilo sorunu ve herhangi bir kronik hastalığı olmayan kişiler günde 1 porsiyon tatlı tüketebilir. Bu tatlı sütlü tatlı veya 2 baklava ölçüsünü aşmamalıdır. Bayram tatlıları yemeğin üstüne değil yemeklerden en az 3 saat sonra tüketilmelidir. Günde 8-10 su bardak su içilmelidir. Davetlerde kafeinli ve asitli içeceklere limit koymakta fayda vardır. Kahve günde 1-2 fincanı aşmamalıdır. Mümkün ise asitli içecek yerine su içilmelidir.

Kronik hastalığı olanlar diyetisyene danışmalı

Gastrit, reflü gibi mide sindirim problemi olanların yağlı ve baharatlı yemeklerden uzak durması önerilmektedir. Kronik hastalığı olanlar da bayramda normal beslenme düzenlerinin dışına çıkmamalıdır. Bu gruptaki hastaların özellikle sakatatlardan uzak durması gerekir. Diyabetik diyeti olanların tatlı tercihleri, sütlü tatlılar ve tatlandırıcı ile hazırlanmış alternatifler olabilir. Kalp, diyabet, böbrek ve tansiyon hastalarının diyetleri tedavilerinin en önemli kısmını oluşturur. Bu nedenle bayram beslenmelerinde gerekirse diyetisyenlerinden öneri almaları gerekmektedir.

Et tüketiminde dikkat edilmesi gereken noktalar

Özel bir kronik hastalık olunmadığı durumlarda günlük önerilen kırmızı et tüketimi ortalama 70kg olan bir kadında 150g, 80 kg olan bir erkek için ise 180g olmalıdır. Bu nedenler 5-6 köfte kadar kırmızı et ölçüsü dışına çıkmamak gerekmektedir.

Kırmızı etin tüketilen miktar ölçüsü kadar nasıl pişirildiği de çok önemlidir. Etleri mümkün olduğunca sebze ile birlikte pişirmekte veya salata ile tüketmeye dikkat etmek gerekir.

Sakatat tüketimine dikkat edilmelidir. Özellikle çocuklar ve gebeler için sakıncalıdır.

Et hazırlanırken et ve sebze için ayrı doğrama tahtaları kullanılmalıdır.

Kırmızı et içerisinde C ve E vitamini yoktur. Bu açıdan biber, domates, kabak, soğan, sarımsak ve maydanoz gibi çeşitli sebzeler ile pişince vitamini ve proteini bol bir yemek haline gelir. Ayrıca ette bulunan demirin emilimi artacaktır.

Etin kısık ateşte ve kapağı çok açılmadan çok karıştırılmadan pişirilmesi vitamin kaybını en aza indirecektir.

Et pişerken ekstra yağ ve su ilave edilmemelidir. Kavurmaya, ekstra iç yağ ve kuyruk yağ eklenmemelidir.

Baharatlar ve sebzeler ile et marine edilerek en az 6-8 saat dinlendirilerek pişirilirse daha iyi pişecektir.

Kırmızı eti yoğurt ile değil salata ile tüketmek önemlidir. Bu sayede biyoyararlılığı artacaktır.

Etler birer yemeklik olacak şekilde küçük parçalara ayrılarak, buzdolabı poşetine veya yağlı kağıda sarılarak buzdolabının buzluk kısmında (-2 derecede 3-5 gün) veya derin dondurucuda (-18 derecede 3 ay) saklanmalıdır.

Et mangalda pişirilecekse kömür ile ızgara arası en az 15 cm olmalıdır. Eti hızlıca dış yüzeyinin pişirilmesi iç kısmın çiğ kalmasına neden olur ve bu zehirlenmeye sebep olabilir. Ayrıca mangalda çok pişen dış yüzeyde kanserojen maddelerin çıkmasına neden olacaktır.

Et kesildikten sonra muhakkak 24 saat dinlendirilmelidir. Etin ölüm sertliği denilen aşamanın geçmesi için dinlendirilmesi şarttır.

Et mangala çok yakın pişerse etteki B vitaminleri suyu ile akacağı unutulmamalıdır.