Batı Kamuoyunun Suriye'ye Müdahale Karşıtlığının Temelinde Irak Var

Halit Gülşen/ Ayşe Sarıoğlu - Suriye'de kimyasal silah kullanımının ardından bu ülkeye askeri müdahale tartışmaları sürerken, ABD'nin Irak müdahalesine neden olan kimyasal silah istihbaratının yanlış çıkmasının, başta ABD olmak üzere İngiltere ve Fransa gibi ülkelerin kamuoyunu ikna etmesini zorlaştırdığı belirtildi.

Batılı ülkelerin Suriye'ye müdahale konusundaki yaklaşımlarını AA muhabirine değerlendiren Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Çağrı Erhan, müdahale konusunda ABD kamuoyundaki olumsuz yaklaşımda ekonominin önemli bir etken olduğunu söyledi.

ABD'de ekonomik krizin etkilerinin hala devam ettiğine dikkati çeken Erhan, Irak ve Afganistan savaşlarında ortaya çıkan maliyetin halkı tedirgin ettiğini, Irak müdahalesine gerekçe gösterilen kitle imha silahı varlığının yanlış çıkmasını da bir etken olduğunu vurguladı.

Ankara Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Başkanı Mehmet Özcan ise ABD'nin Irak müdahalesi sırasında da kamuoyunun olumlu bir görüşe sahip olmadığını fakat siyasi iradenin bunu dikkate almadığını hatırlatarak, ABD'nin, Irak petrolü üzerinde tasarrufta bulunmak için savaşa girdiğini fakat savaşın maliyetinin beklenenin çok üzerinde gerçekleştiğini ifade etti.

Irak'taki "yanlış istihbarat" faktörü

ABD'nin 2001'deki Irak işgaline gerekçe olarak gösterdiği "kitle imha silahlarının varlığının" asılsız çıkması ve bizzat ABD'li yetkililer tarafından da bunun itiraf edilmesi, Suriye'ye olası askeri müdahale konusunda Batılı ülkelerin kamuoylarını ikna etmesini zorlaştıran önemli bir faktör olarak gösteriliyor.

Bu konuda özelikle ABD ve İngiltere kamuoyunda hala ciddi bir tepki ve güvensizlik olduğunu belirten Erhan, İngiltere'nin her konuda ABD'yi takip eden bir görüntü çizmesinin, İngiliz halkının kendi hükümetine güvensizliğini tetiklediğini kaydetti.

Irak savaşında, kitle imha silahlarının varlığına dair iddianın asılsız çıkmasının kamu algısını daha da olumsuz etkilediğini ifade eden Özcan da "Bu ülkelerin halklarının ağzı bu yalanlardan ve savaşın oluşturduğu ekonomik krizlerden yandı. Artık siyasetçilere güvenmiyorlar" şeklinde konuştu.

Kamuoyu doğru bilgilendirilmiyor

Batı hükümetleri ve medyasında Suriye'de yaşanan dramın ve işlenen katliamların geniş ölçekte yer almaması ve konunun gündemde tutulmayışı, kamuoyunun eksik bilgi ile hareket etmesini ve bu eksik bilgilerle görüşlerini yönlendirmesine neden oluyor. Bu noktaya dikkati çeken Erhan, "Yabancı hükümetler ve medya, Türkiye'deki gibi, Suriye'de yaşananları kamuoyuna doğru ve açık biçimde aktarmıyor. Bu durumda anketlerde olumsuz sonuç çıkmasına neden olan önemli etkenlerden biri" değerlendirmesinde bulundu.

Özcan ise en başından müdahale etmek isteyen bir siyasi iradenin bulunması halinde, kamuoyunun medya üzerinden operasyona hazırlanabileceği görüşünde. Suriye'deki savaşın halka aktarılmadığını ifade eden Özcan, "Halkın algısı, siyasetçiler tarafından medya yoluyla yönlendirilir. Eğer, en başından müdahale isteyen hükümetler olsaydı, kamuoyu bu fikre daha hazırlıklı olabilirdi" diye konuştu.

Batı kamuoyu askeri müdahaleye karşı

Kamuoyu yoklamalarına göre ABD halkının yüzde 56'sı, İngiliz halkının yüzde 65'i, Fransız halkınınsa yüzde 64'ü, Suriye'ye askeri operasyona karşı çıkıyor.

Batı kamuoyundaki müdahaleye karşı olumsuz tavrın arkasında ABD'nin Irak işgaline neden olarak öne sürdüğü "kitle imha silahlarının varlığı"  yönündeki istihbaratın yanlış çıkması, siyasetçilerin halkı psikolojik olarak müdahaleye hazırlamaması, halkların kendi liderlerine güvenmemesi gibi etkenler ön plana çıkıyor. Ayrıca hükümet ve medya tarafından Suriye'de yaşananların net olarak aktarılmaması da kamuoyunun doğru bilgi sahibi olmasının önüne geçiyor.

Ipsos kamuoyu araştırma şirketi tarafından yapılan ve bin 195 kişinin katıldığı online anket sonucuna göre, ABD halkının yüzde 56'sı Suriye'ye yönelik askeri müdahaleye karşı çıkarken, halkın sadece yüzde 19'u müdahaleyi destekliyor. Ankete katılanların yüzde 25'i ise ABD'nin Suriye konusunda nasıl bir yol izlemesi gerektiğine dair kararsız.

Anketteki, "Kimyasal silah saldırısına karşı bir operasyonu destekliyor musunuz?" sorusu karşısında da katılımcıların yüzde 29'unun olumu yanıt kullandığı, yüzde 48'inin ise bu durumda da müdahaleye karşı çıktığı kaydedildi.

ABD kamuoyundaki Suriye müdahalesine karşı isteksizlik, İngiltere'de de kendisini gösteriyor. Kamuoyu yoklamalarına göre İngiliz halkının yüzde 65'i, "Suriye'nin sorunlarının kendi işleri olmadığını" düşünüyor.

Fransızlar Hollande'ye güvenmiyor

Fransız Pazar Araştırmaları ve Kamuoyu Yoklamaları Merkezi (BVA) tarafından 1.010 kişi üzerinde yapılan araştırmaya göre, yaklaşık her 3 Fransızdan ikisi (% 64), Suriye'ye yönelik Fransa'nın da dahil olacağı uluslararası bir müdahaleye karşı çıkıyor. Araştırmaya göre, Fransız halkının yüzde 34'ü ise operasyonu onaylıyor.

Anketten çıkan ilginç bir sonuç ise halkın yüzde 58'inin, olası müdahaleyi yönetebileceği konusunda cumhurbaşkanı François Hollande'a güvenmiyor olması. Ayrıca Fransız halkının büyük bir kısmı, Suriye'ye askeri müdahale konusunda parlamentodan onay alınmasını istiyor.

Kamuoyu şirketi CSA'ya göre ise Fransızlar'ın yüzde 74'ü, ordunun askeri müdahalesinden önce parlamentoda oylama yapılması gerektiğini düşünüyor. Bunun aksini düşünen Fransızların oranı ise yüzde 26'da kalıyor.

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Çağrı Erhan, Fransız halkının böyle bir operasyonda Hollande'a güvenmeme nedeni olarak, göreve gelmeden önceki açıklamalarına dikkati çekiyor. "Hollande, Sarkozy'nin Libya operasyonuna karşı çıkmış hatta emperyalizme alet olmakla itham etmişti" diyen Erhan, şimdi kendisinin benzer bir operasyona kalkışmasının Fransız kamuoyu nezlinde güvensizlik yarattığını belirtiyor.

Ankara Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Başkanı Mehmet Özcan ise Irak müdahalesinden bu yana, gerek ABD gerekse Fransız kamuoyunun tavrında değişiklik olmadığını kaydederek, "Irak'ta gördükleri ekonomik çıkarı, Suriye'de göremeyen Batılı liderler son ana kadar müdahale etmek istemediler. İki hafta önce kimyasal silah kullanılıncaya kadarki ölüm bilançosu dikkate alınmadı. Fakat kimyasaldan sonra müdahale etmek kaçınılmaz hale geldi. Yoksa bu ülkelerdeki liderler de bu konuya çok karışmak istemiyorlardı" şeklinde konuştu. - Ankara