Kıbrıs Barış Harekatı'nın Tarihi Görüntüleri Paylaşıldı

"Yavru vatanın" 30'uncu kuruluş yıl dönümünde Türk Silahlı Kuvvetleri, Barış Harekatına ilişkin fotoğraf ve görüntü arşivlerini yeniden inceledi. Hazırlanan görüntülerde komandoların etkisiz hale getirdikleri Rum birlikleri, indirme ve çıkarma harekatlarının detayları, çıkarma gemilerindeki Türk askeri ile paraşütçülerin adaya inişleri de yer aldı.

FİLM YENİDEN DÜZENLENDİ

TSK Foto Film Merkezi Komutanlığında, KKTC'nin kuruluşunun yıl dönümü dolayısıyla harekatla ilgili yaklaşık 6 bin metrelik film yeniden izlendi. Anadolu Ajansı ile paylaşılan görüntü ve fotoğraflarda Barış Harekatı'nın bilinmeyen yönlerine yer verildi.

GİRİŞİMLERDEN SONUÇ ÇIKMADI

15 Temmuz 1974'te Kıbrıs'ı Yunanistan'a bağlamayı hedefleyen EOKA-B lideri Nikos Sampson, Yunanistan'da iktidarda bulunan cuntanın desteğiyle gerçekleştirdiği darbeyle Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios'u devirdi. Türkiye, İngiltere'ye iki garantör devlet olarak müdahaleyi önerdi. Londra'ya giden dönemin başbakanı Bülent Ecevit'in teklifi İngiltere Başbakanı'nca kabul görmedi. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk TBMM'yi olağanüstü toplantıya çağırdı. 18 Temmuzda Ecevit, Londra'da ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissenger'in özel temsilcisi Joseph Sisco ile görüştü. Bu arada Kıbrıs'ta "Yeşil Hat"ta hava gerginleşti. TBMM olağanüstü toplantıda Kıbrıs'ta darbe sonucu ortaya çıkan durumu görüştü. 19 Temmuz'da Sisco Atina'dan Ankara'ya geldi. Sisco'nun Atina nezdindeki girişimlerinden sonuç alınamayacağı anlaşıldı. Aynı gün Deniz Kuvvetleri Komutanlığına ait bir filo çıkarma gemileriyle Akdeniz'e açıldı.

HAREKATA TÜRKİYE SON VERDİ

20 Temmuz'da Kıbrıs Barış Harekatı başladı. TSK'ya bağlı birlikler Lefkoşa-Hamitköy-Gönyeli ve Pınarbaşı bölgelerine hava indirme, Yavuz Plajı'na denizden çıkarma yaptı. 22 Temmuz'da BM Güvenlik Konseyi'nin istediği üzerine Türkiye harekata son verdi. ABD ve İngiltere yetkililerinin aracılığıyla Türkiye ve Yunanistan arasında ateşkes anlaşmasına varıldı. Harekatla Girne-Lefkoşa yolu denetime alındı, Lefkoşa'daki Türklerin güvenliği sağlandı. Ancak Rumların geçici ateşkesi bozması üzerine 14 Ağustos 1974'te Mehmetçik yeniden ileri harekata başladı. Zırhlı birliklerin yoğun olduğu ikinci harekatla Türk asker Gazimağusa'ya girdi. Mağusa ve Lefke bölgelerinin Rum işgalinden kurtarılmasının amaçlandığı harekatın başarıyla sonuçlanması sonrasında 13 Şubat 1975'te Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu, devlet başkanlığına Rauf Denktaş getirildi. 15 Kasım 1983'te ise Meclis'te alınan kararla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kuruldu.

RUM BİRLİKLERİ ETKİSİZ HALE GETİRİLDİ

TSK'nın görüntülerinde Kıbrıs Barış Harekatı'nda yaşananlar anlatıldı. Harekat kararının ardından birliklerin güneye sevki, hava unsurlarının hazırlıkları ve komandoların uçaktan atlayışları yer aldı. Sualtı komandolarının dalışları, indirme ve çıkarma harekatlarından dikkat çekici görüntüler bulundu. Elleri tetikteki Mehmetçik, Türk jetlerinin Kıbrıs semalarındaki uçuşları, donanmanın atışları, etkisiz hale getirilen Rum birlikleriyle yakalanan Rum askerlerinin görüntülerine yer verildi. Zırhlı birliklerin adadaki ilerleyişi, halkın sevgi gösterileri, askerlerin cephedeki görüntüleri yer aldı.

Başından aldığı yaraya rağmen cepheye giden ve sonrasında şehit düşen bir yüzbaşının görüntüsü dikkat çekerken, 17 Ağustos 1974 sabahı ikinci harekata başlayan Mehmetçikler de gösterildi. Zırhlı birliklerin ilerleyişi, atışlarının yer aldığı görüntülerde Türk askerlerinin Gazimağusa'ya girişleri ve halkın sevgi gösterileri dikkat çekti.

VATANDAŞLARIN SEVGİ GÖSTERİSİ

Görüntülerde en ilginç bölümü ise halkın yoğun sevgi gösterilerinde bulunduğu bir komonda birliği oluşturdu. Harekata katılan komando birliği yurda dönüşlerinde diğer askerleri temsilen 30 Ağustos Zafer Bayramı törenlerine katıldı. Mehmetçiğe halk yoğun sevgi gösterilerinde bulundu. Bazı vatandaşlar askere çiçek atarken bazıları ise tezahüratlarla Mehmetçiğe sevgisini gösterdi. Bazı komandolar ise halk tarafından omuzlara alındı.

"YOKSULLUĞU YAKİNEN YAŞADIK"

Çanakkale Üniversitesi 18 Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Hasgüler, AA muhabirine yaptığı açıklamada, harekat sırasında 8 yaşında olduğunu ve Gazimağusa'daki Karakol semtinde yaşadıklarını belirtti.

Buradaki Türklerin birlikte hareket ederek ilçe merkezine geldiğini ve bir ay kadar çok zor şartlarda yaşadıklarını ifade eden Hasgüler, bazı yakınlarını kaybettiklerini, o dönemin yoksulluğunu ve yoksunluğunu yakından yaşadıklarını aktardı.

"DEMOKRASİ ÇALIŞSAYDI BU ÇATIŞMALAR YAŞANMAZDI"

Harekat öncesinde Kıbrıs'ta Türk ve Rumların bir arada yaşadığı 80'e yakın köyün olduğunu bildiren Hasgüler, EOKA'nın eylemlerinin ardından sorunların yaşanmaya başladığını söyledi. EOKA'nın Yunanistan'ın özel harp operasyonu olduğunu belirten Doç. Dr. Hasgüler, "Türkiye'nin müdahalesiyle Yunanistan'a demokrasi geldiği gibi Güney kesimine de geldi. Yunanistan bunun üzerinden bir bakiye olarak çok kısa bir sürede Avrupa'ya girdi. Harekatın en kritik sonucu adada iki toplumun demokrasiyle yönetilir olmasıdır. Bu iki demokrasi üzerinde varılacak bir çözüm yaşayabilir bir çözüm olur. 1960'da kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti gerçekten demokrasiyi çalıştırabilseydi bu çatışmalar yaşanmazdı" diye konuştu.

"O ADA HEP BÜTÜNSELDİ "

Başarılı bir harekatın ardından siyasal girişimlerin hayata geçtiğini dile getiren Doç. Dr. Hasgüler, "Kıbrıs toplumu devlet kurulması fikrinde bir araya geldi. Bütün siyasal partiler o günün koşullarında 15 Kasım 1983'te bir araya gelip KKTC'nin ilanını oybirliğiyle sağladı. Bağımsızlik bildirgesi de Meclis'te okundu. Halk kutlamak için Lefkoşa'da geniş katılımlı miting düzenledi" ifadelerini kullandı.

Kıbrıs'da yaşananları unutturmadan iki halkın bir arada yaşadığı yeni bir devletin kurulabileceğini ifade eden Hasgüler, "Sonuçta o ada hep bütünseldi. Artık adayı akıl yoluyla birleştirmek bir daha insanların dinleri kimlikleri üzerinden onların yok sayılmayacakları bir yapı ortaya çıkması bence farzdır" dedi.