Aym'den Soma ve Ermenek Dışındaki Madenci Yakınlarının Kamuda İstihdamına Ret Kararı

ANAYASA Mahkemesi, sadece Soma ve Ermenek'teki maden facialarında ölen işçilerin 1 yakınına kamuda istihdam hakkı veren yasayı, Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırı bulan Zonguldak İdare Mahkemesi'nin kararını reddetti. Zonguldaklı madenci aileleri, İdare Mahkemesi'nin nihai kararı ardından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne gitmeye hazırlanıyor.

13 Mayıs-28 Ekim 2014 tarihleri arasında maden ocaklarının yer altı işlerinde meydana gelen iş kazaları sonucunda ölen sigortalının ailesinden 1 kişinin kamuda istihdam edilmesini öngören 'İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun', 23 Nisan 2015'te yürürlüğe girdi. Kanun ile Soma ve Ermenek'teki maden facialarında ölenlerin eş ya da çocuklarından birisi, eşi veya çocuğu yoksa kardeşlerinden birisine kamuda istihdam edilme hakkı verildi.

ZONGULDAKLI MADENCİ AİLELERİ DAVA AÇTI

Zonguldak'ta çeşitli tarihlerdeki maden kazalarında hayatını kaybeden madenci ailelerinin kurduğu Zonguldak Maden Şehitleri Aileleri Derneği, Soma ve Ermenek için tanınan istihdam hakkından Türkiye'deki tüm madenci ailelerinin yararlanması için Zonguldak İdare Mahkemesi'nde dava açtı. İdare Mahkemesi, ara kararında Soma ve Ermenek'teki faciada hayatını kaybeden madencilerin ailelerini kapsayan düzenlemeyi Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırı bularak dosyanın Anayasa Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verdi.

ANAYASA MAHKEMESİ 2'YE KARŞI 12 OYLA REDDETTİ

Anayasa Mahkemesi, Zonguldak İdare Mahkemesi'nin sadece Soma ve Ermenek'te ölen maden işçilerinin yakınlarına kamuda istihdam hakkı verilmesinin Anayasa'nın 2. ve 10. maddelerine aykırı olduğu görüşünü, 2'ye karşı 12 oyla, oyçokluğuyla reddetti. Anayasa Mahkemesi gerekçeli kararında şöyle dedi:

"Kanun koyucu, Anayasa'ya aykırı olmamak kaydıyla dilediği konularda düzenleme yapma yetkisine sahiptir. Kanun koyucunun, kamu yararını gerçekleştirmek amacıyla çözümlenmesi gereken bir sorun olarak gördüğü konuları bir tarih belirleyerek çözüme kavuşturması da takdir yetkisi kapsamında kalmakta olup, bu çerçevede kuralda belirtilen tarihler arasında maden ocaklarının yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucu ölen sigortalıların yakınlarına istihdam olanağı sağlayan düzenlemenin yapılmasında hukuk devleti ilkesine aykırı düşen bir yön bulunmamaktadır. Düzenleme ile sağlanan hakkın aynı veya benzer durumdaki, kuralda belirtilen tarihler dışında maden ocaklarının yer altı işlerinde meydana gelen kazalarda ölen sigortalıların yakınları için öngörülmemesi, iptal nedeni olarak kabul edilemez. Çok sayıda işçinin hayatını kaybettiği Soma ve Ermenek maden kazalarının sebep olduğu ve ciddi boyutlara ulaşan sosyal ve ekonomik etkilerinin giderilebilmesi amacıyla öngörülmüş kuralın uygulanmasında, sözü edilen yerlerdeki kaza tarihlerinin dikkate alınması bir keyfilik içermediği gibi anayasal ilkeleri ihlal eder nitelik de taşımamaktadır.  Açıklanan nedenlerle kural, Anayasa'nın 2. ve 10. maddelerine aykırı değildir."

KARŞI OY KULLANAN ÜYELERDEN 'SOSYAL HUKUK DEVLETİ' VURGUSU

Karşı oy veren Anayasa Mahkemesi üyeleri Osman Alifeyyaz Paksüt ile Muammer Topal ise görüşlerinde, sosyal devletin bu gibi durumları önceden alınacak tedbirlerle önlemesi, maddi ve manevi giderim yollarını da önceden, herkes için eşit biçimde belirlemesi gerektiğine dikkat çekerek, aynı düzenlemelerden maden kazası kurbanı diğer kişilerin de yararlanmasının sosyal hukuk devleti ile eşitlik ilkeleri gereği olduğu görüşünü belirttiler.

'AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNE GİDECEĞİZ'

Zonguldak Maden Şehitleri Derneği Avukatı Süleyman Caner, bundan sonra Zonguldak İdare Mahkemesi'nin Anayasa Mahkemesi kararına göre dava sonucunu belirleyeceğini söyleyerek, "Görüldüğü üzer 2 red oyu var. Onlar gerekçelerini söylemişler. Kabul gerekçesi ise bir satır yazılmış. Onlar devlet ne demişse onu yazmışlar. Bizler kararı doğru bulmuyoruz. İdare mahkemesinin kararından sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvuracağız" dedi.

- Zonguldak