Ayıplı Mal ve Hizmete "Haksız Zenginleşme" Kalkanı

Haber: Gülseli KENARLI/ İSTANBUL DHA

Tüketicilerin Korunması Hakkında Kanun'da yeni düzenlemeler bu gece yarısından itibaren uygulanmaya konulacak. Yeni yasa daha önce tüketicilerin zarar görmelerini sağlayan, mağduriyete yol açan ve haksız ceza ödemelerine neden olan bir çok düzenlemeyi kaldırıyor. Tüketiciler ayıplı mallar nedeniyle tazminat davaları açabilecek olmalarına karşılık, "haksız zenginleşme" unsuru nedeniyle yaptırımların yetersiz kalması, davaları koruyucu önlem olmaktan çıkarıyor.

Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Aydın Ağaoğlu, borçlar kanundaki "haksız zenginleşme" maddesinden dolayı tüketicilerin tazminat konusunda tatmin edici tazminata ulaşamadıklarına dikkat çekerek, "Yeni çıkan kanunda tazminat talep edilmesi açıkça yer almasına karşılık, miktar belirtilmemiş olması kafa karışıklığına sebep oldu" dedi. Ağaoğlu bu alanda yeni bir düzenleme yapılması gerektiğinin altını çizdi.

"ZENGİN ARABALARININ ÖNÜNE YA KENDİLERİNİ YA DA ÇOCUKLARINI ATARDI"

Ağaoğlu, "Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanacak bir düzenleme ile Tüketici Hakem Heyetlerinin belli oranda yetkilendirilmesi ve bu yetki kullanılırken hakem heyetlerinin bağlayıcı unsurun aşılmaması halinde hak ihlalleri asgariye inecektir" diye konuştu.

Çalışanların tazminat davalarından bir aylık gelirinden fazla para kazandığında Yargıtay'ın bunu "sen haksız zengin oldun" diyerek bozduğunu belirten Ağaoğlu, "İnsanlar eskiden zengin arabalarının önüne ya kendilerini ya da çocuklarını atardı. Sonrada 'bana para ver, yoksa dava açarım' derdi. Bu nedenle haksız zenginleşme düzenlemesi getirildi" dedi.

"FİRMALAR KENDİLERİNE ÇEKİ DÜZEN VERİRLER"

Ağaoğlu, bir abonelikten dolayı defalarca itirazına rağmen her ay 10-20 lira gibi yüksek fatura ödemek zorunda kalan tüketicilerin bu küçük meblağlar için hukuk mücadelesi vermediklerini çünkü haksız yere kendilerinden talep edilen veya tahsile dilen bedelleri geri almakla yetindiklerini ifade ederek şunları söyledi:

"Getirilecek tazminat müessesi bu mücadeleyi vermeye değer kılacaktır. 10-20 lira internet ve cep telefonuna fazladan para ödeniyor. Hukuka aykırı yapılan baskıyla alınan bedelleri tüketiciler 'lanet olsun' diyerek uğraşmaktansa ödemeyi seçiyor. Tazminat müessesi getirilirse, 'Tüketici Hakem Heyetleri Tazminata Hükmedebilir' gibi bir düzenleme olursa istismarda bulunan firmalar kendilerine çeki düzen verirler ve tüketicilerin küçükte olsa tatmin olacakları bir tazminatları olur."

TAZMİNAT TALEPLERİ

Aydın Ağaoğlu, tüketicilerin 2 bin liraya kadar İlçe Tüketici Hakem Heyetleri'ne, 2-3 bin arası İl Tüketici Hakem Heyetleri'ne başvuruda bulunabileceklerini belirterek, "3 bin liranın üstünde, Tüketici Mahkemeleri, olmayana yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri bu görevi üstlenir" dedi.

"BANKALARIN TÜKETİCİLERDEN ALACAKLARI ÜCRET, MASRAF VE KOMİSYON HUKUKSUZ"

Ağaoğlu düzenleme ile bankaların kredi kartları ücret ve komisyonu alamayacaklarına vurgu yaparak, "Yeni kanununa göre bankaların tüketicilere sundukları hizmetlerle ilgili ücret, komisyon ve masraf türlerinin bankaların görüşü alınarak Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) tarafından düzenlenmelidir. BDDK bir düzenleme yapmadığından dolayı bankaların tüketicilerden alacaklar ücret, masraf ve komisyon hukuksuz olacaktır" diye konuştu.

"BANKADAN AİDATSIZ, MASRAFSIZ KREDİ KARTI İSTEYİN"

Aydın Ağaoğlu, Türkiye'de kullanımda 57 milyon kredi kartı olduğunu bunun 2 milyonunun şirket kredi kartı, geri kalan 55 milyonun ise şahıslara ait olduğunu belirterek, "Bunu kullananlar 28 Mayıs sabahı bankaların müşteri hizmetlerini arayarak yeni kanunun 31. maddesinin C fıkrasına yer alan aidatsız kredi kartı verilmesini talep etmelidirler. Aksi takdirde banka kanunu çiğnemiş olacak ve hem BDDK hemde Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü para cezasına çarptırılacaktır. Banka buna uymadığı takdirde para cezası ve kanunun ön gördüğü cezalara çarptırılacaktır" dedi.

TÜRK SİNEMASINDAN ÖRNEK

Ağaoğlu'nun haksız zenginleşme değerlendirmesi akıllara, Ümit Efkan'ın yönettiği 1977 yapımı olan ve Müjde Ar ve Sevda Ferdağ'nın baş rollerinde oynadığı "Tokat-Günahın Bedeli" filminini getirdi. Fakir bir şarkıcı ile zengin fabrikatör kızın aşk ve macerasını konu alan filmde, fakir kız bir gün zengin kızın otomobili önüne kendini atarak zengin olur.

YENİ KANUNUN GETİRDİKLERİ

Finansal hizmetlerde tüketiciler daha fazla korunacak. Bankaların, masraf ve komisyon almasının önüne geçilecek. Bankalar her işlem için tüketiciden ücret talep edemeyecek. Bakanlık ve BDDK hangi işlemlerden ücret alınabileceğini belirleyecek. Tüketici isterse ücretsiz kartı ya da farklı avantajlar konusunda ücretli kartı tercih edebilecek. Aidat zorunluluğu olmayan kart alternatifi zorunlu olacak.

Tüketici kredilerinde tüketici başka sigorta şirketinden sigorta yaptırabilecek. Banka bunu kabul etmek zorunda olacak. Yüzde 2'lik tüketici kredisi erken ödeme tazminatı yüzde 1'e inecek. Bankalar masraf ve komisyonu açık bir şekilde belirlenecek. İnşaat ruhsatı almamış hiçbir firma maketten konut satışı yapamayacak. Konut devir teslim tarihine kadar tüketiciye yüzde 2 tazminat ödemesi koşuluyla sözleşmeden vazgeçme hakkı verilecek. İnternet telefon katalog satışlarında tüketici satıcılarla karşı karşıya gelmiyor. Bu tür satışlarda mesafeli sözleşme kurulmadan önce tüketicinin sözleşme hakkında bilgilendirilmesi zorunlu olacak.