Arasta Cami, Küllerinden Doğuyor

Tarihi ve kültürel mirası ayağa kaldırma çalışmalarını kent merkezinin yanında tüm Osmanlı coğrafyasında etkin bir şekilde sürdüren Bursa Büyükşehir Belediyesi Makedonya'nın başkenti Üsküp'teki hizmet halkasına bir yenisini daha ekliyor. Eski Üsküp Çarşı'sında yer alan 15. yüzyılda inşa edilen ancak 1946'da ibadete kapatılan ve 1963 depreminde ise tamamına yakını yıkılan Arasta Camii, eski ihtişamıyla yeniden yükseldi.

Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin katkılarıyla tamamlanma aşamasına gelen Arasta Camii'nin yakın zamanda ibadete açılması planlanırken, bu camiden yaklaşık 70 yıl sonra ezan sesinin duyulacak olması da bölgedeki Müslüman nüfus tarafından heyecanla karşılanıyor.

"Bir duvar kalıntısı ayaktaydı"

Üsküp temasları sırasında Arasta Camii'ni de ziyaret eden Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, beraberindeki El Hilal Yardımlaşma Teşkilatı Başkanı ve Üsküp Milletvekili Behicüddin Şehabi, Üsküp Müftüsü İbrahim Şabani ve Çayır Belediye Başkanı İzzet Meciti'den çalışmalar hakkında bilgi aldı. Camiyi kısa zaman içinde ibadete açmak amacıyla Bursalı işadamlarını devreye soktuklarını dile getiren Başkan Altepe, "Ecdat yadigârı eserlerin ayağa kaldırılması yönündeki çalışmalarımıza bu bölgede 2006 yılında başladık. İshak Bey, Hatuncuk ve Kebir Mehmet Paşa camilerinde olduğu gibi eski çarşıdaki Arasta Camii'ni de programımıza aldık. Buranın restorasyonunu Üsküp İslam Birliği ile Çayır Belediyesi yapacaktı. Ancak ortaya çıkan sorunları aşamayınca bizim devreye girmemizi istediler. Burası 1963 depreminde tamamen yıkılmış. Sadece giriş kemeri ise kısmen bir duvar ayaktaydı. Şimdi yaptığımız çalışmalarla cami tüm ihtişamıyla ortaya çıktı. Buradaki rejim nedeniyle1946 yılından beri ibadete kapalı olan camiden 70 yıl sonra, bir iki ay içinde yeniden ezan sesi yükselecek. Bu bizim için en büyük mutluluk" diye konuştu.

El Hilal Yardımlaşma Teşkilatı Başkanı ve Üsküp Milletvekili Behicüddin Şehabi de özellikle son yıllarda Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından bölgede yapılan tarihi ve kültürel miras çalışmalarının bölge halkı tarafından da takdirle karşılandığını vurguladı. Restorasyon çalışmalarının Üsküp'teki ayağını oluşturan Çayır Belediye Başkanı İzzet Meciti de destekleri nedeniyle Başkan Altepe'ye teşekkür etti.

Özellikle Osmanlı eserlerinin ilk günkü ihtişamıyla ibadete açılmasının Müslüman nüfus tarafından mutlulukla karşılandığını dile getiren Üsküp Müftüsü İbrahim Şabani de Üsküp ve çevresinde ilgi bekleyen çok sayıda Osmanlı eseri olduğunu belirterek, bu konuda da Başkan Altepe'den destek istedi.

Arasta Camii'nin tarihçesi

Arasta Camisi Üsküp'teki eski Osmanlı Çarşısının Kuzeybatı kısmında bulunuyor. 1963 yılında meydana gelen Üsküp depreminde yıkılmış, kısacası harabeye dönüşmüştür. Zaten, akın akın Türkiye'ye yapılan göçler ve diğer bazı sosyal ve siyasi nedenlerden dolayı camide bir müddet faaliyet yapılmamıştır. Arasta Camii, 15. yüzyılda inşa edilen tek mekanlı bir camidir. Bir zamanlar kubbesi de varmış. Yan mekanlarda pandaktiklerden kalan kalıntılar mevcuttur. Ancak, Üsküp'te 1963 yılından önce, iki büyük afet cereyan etmiş. Birincisi, 1555 yılında çok şiddetli bir deprem olmuş Üsküp camilerinin büyük bir kısmının kubbeleri düşmüş, kubbenin yerine kırma çatı yapılmıştır. İkinci büyük facia ise 1689 yılında yaşanmış. Bu da Avusturya Osmanlı savaşları esnasında, Avusturya Generali Siviliye Eney Pikolomini'nin Üsküp'e kadar gelip Üsküp'ü yakmasıdır. Üsküp'ün yanmasından hemen sonra, Üsküp'te bulunan eserlerin çoğu tahrip olmuş, yıkılmış ve mihrabıdüşmüş. Yani büyük ihtimalle Arasta Camii 1555 yılında ya da 1689 yılında kubbesiz kalmıştır. 17. asırda yapılan tamirden sonra bu camide kırma çatı dört tarafı düşük kırma çatıyla örtülüymüş. Ahalinin hatırladığına göre, 1963 yılı depreminden sonra şerefeli minaresi varmış. Ayrıca, Arasta Camii'nin klasik Osmanlı minarelerinden farklı olarak, dört köşeli ve daha kısa minaresi varmış.