Anzaklar, Dedelerine Koştu (3)

YENİ ZELANDALI'NIN MENDİLİNİ, TÜRK ASKERİ ALDI

Çanakkale'de, Anzak Çıkarması'nın 102'nci yıldönümünde Anzak Koyu'nda, Avustralya ve Yeni Zelanda şehitliklerinde yapılan anma törenleri sırasında Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi'nde en hüzünlü buluşmalardan biri gerçekleştirildi. Çanakkale ile Yeni Zelanda arasındaki dostluğa bambaşka bir anlam katan ise çarpışmada ölen George Thomas Uren'in savaş meydanında düşürdüğü mendil oldu.

İki ülke arasında büyük buluşmaya neden olan kanlı mendil olayı, Yeni Zelandalı George Thomas Uren'in, 28 Ağustos 1914'de 27 yaşındayken memleketi Otago'dan, Otago Piyade Taburu'yla Çanakkale'ye gelmesiyle başladı. Thomas, 2 Nisan 1915 günü 28'nci doğum gününü cephede kutladığı sırada, annesinden bir mektup aldı. Duygu yüklü mektubun yanında, annesi kendisine bir de mendil göndermişti.

Asker Thomas, bir köşesinde '28. doğum gününde annesinden George'a' diğer köşesinde ise '2 Nisan 1915 George Thomas Uren' yazan bu mendili yanına aldı, 24 Nisan'ın 25 Nisan'a bağlayan gece gerçekleştirilen çıkarmaya katıldı. Thomas, 2 Mayıs'ta Korku Deresi'ne yapılan çıkarma sırasında öldü. Aynı bölgede Türk askeri de birçok şehit verdi. Bu şehitleri bölgede bulunan 64'üncü Alay 1'inci Tabur erleri defnetti.

KANLI MENDİLİNİN AİLESİNE GÖTÜRÜLMESİNİ İSTEDİ

Bu erlerden iki yakın arkadaş olan Yusuf ve Ali, defin işlemlerini yaptıkları sırada yerde bir mendil buldu. 'Belki lazım olur' düşüncesiyle mendili bulan Ali, cebine koydu. Savaş bütün şiddetiyle sürdüğü sırada Yusuf, 7 Ağustos'ta Anzak çıkarması sırasında ağır yaralandı. Ali, cebinden çıkardığı bu mendili Yusuf'un yaralı göğsüne bastırdı, ama kanı bir türlü durduramadı. Yusuf, Ali'ye yaralı göğsündeki mendili işaret ederek, 'Bunu karıma götür, haklarını helal etsinler' dedi ve şehit oldu.

Çanakkale Savaşı sonrasında terhis olan Ali, Biga'ya köyüne dönmek üzere yola koyuldu. Hacıpehlivan Köyü'nden geçtiği sırada Yusuf'un emanetini vermek üzere evine geldi. Kapıyı kucağındaki çocukla bir kadın açtı. Ali, cebindeki mendili çıkartıp kadına uzattı. Fatma, uzatılan mendili aldı, sadece 'Vatan sağ olsun' diyebildi.

Kanlı mendili 50 yıl boyunca saklayan Fatma, 1965 yılında son nefesinde kanlı mendili torunu Yusuf'a verdi. Yusuf Öz, mendil üzerine 'Abbamın (Dede) hediyesi 25/12/1980' notunu yazdı. Yusuf Öz vefat edince de mendil şu andaki sahibine oğlu Nazmi Öz'e kaldı.

Kanlı mendilin hikayesini de Çanakkale savaşları konusunda araştırmalar yapan tarihçi Ömer Arslan ortaya çıkardı. Mendil üzerinde yazılı tarihten ve soyadından yola çıktı ve George Thomas Uren'in, 25 Nisan'da Otago Taburu ile Arı Burnu mevkiine çıktığını, tespit etti. Aynı tarihlerde 64'üncü Alay'ın da bu bölgede savaştığını tespit etti. Aslan, dokuz ay önce, Uren'in ailesine ulaştı.

TORUNLAR 102 YIL SONRA BULUŞTU

102 yıl önce Çanakkale savaşlarında karşı karşıya gelen iki askerin Yeni Zelandalı Thomas ile Çanakkaleli Ali'nin aileleri, Çanakkale Savaşları Tarihi Alan Başkanlığı'nın organizasyonuyla bir araya geldi. Mendilin şimdiki sahibi olan Nazmi Öz, dedesinin en değerli hatırası olan kanlı mendili, Darilyn Perry Uren'e teslim etti. Bu anlara Yeni Zellanda Adalet Bakanı Amy Adams'da tanıklık etti.

Nazmi Öz, buluşma sırasında gözyaşlarına hakim olamadı, dedesinin kanlı mendiliyle gözyaşlarını sildi. 102 yıl sonra dedesinden kalma en değerli anıyı gören Darilyn Perry Uren, Türkiye'ye ilk kez geldiğini anlattı. Uren "Çok duygusal anlar yaşıyorum. Yoğun duygular hissediyorum. Duygusal bir buluşma. Gerçek ailemi kaybettim ama aslında kaybetmemişim. Buraya gelerek ben gerçek ailemi buldum. Tarihi buldum.  Fotoğrafta gördüğüm mendilin aynısını da burada da gördümö dedi.

Taylan YILDIRIM - Burak GEZEN/ ÇANAKKALE