Anayasa Mahkemesi'nden hak ihlali raporu

(ANKARA) – CHP İzmir Milletvekili ve TBMM Anayasa Komisyonu Üyesi Sevda Erdan Kılıç, "Anayasa Mahkemesi (AYM) istatistikleri anayasal haklarımızın iktidar tarafından nasıl da ayaklar altına alındığını gösteriyor. Yüksek Mahkeme, 2024 yılı boyunca 2 bin 529 dosyada hak ihlali tespit etti. Yani günde 10 kez hak ihlali saptadı" dedi.

Sevda Erdan Kılıç, Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru istatistiklerini değerlendirdi. Bireysel başvurular kapsamında Anayasa Mahkemesi'nin 2024 yılının eylül ayı sonuna kadar tam 2 bin 529 dosyada ihlal kararı verdiğini açıklayan Kılıç, bireysel başvuru sürecinin başladığı 2013 yılından bu yana ihlal tespit edilen dosya sayısının ise 76 bin 514 olduğunu belirtti.

Kılıç, en fazla hak ihlalinin 56 bin 443 kararla makul sürede yargılanma hakkı konusunda verildiğini belirtti. Kılıç, ihlal kararlarının hak ve özgürlüklere göre dağılımını da açıkladı.

Buna göre, adil yargılanma hakkı 5 bin 487, mülkiyet hakkı 4 bin 661, ifade özgürlüğü 4 bin 348, özel hayata ve aile hayatına saygı 1622, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı 1432, kötü muamele yasağı 1079, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı 420, yaşam hakkı 268, maddi ve manevi varlığın korunması hakkı 144, sendika hakkı 136, örgütlenme özgürlüğü 86, suç ve cezaların kanuniliği ilkesi 48, eğitim hakkı 39, din ve vicdan özgürlüğü 12, bireysel başvuru hakkı 3, hükmün denetlenmesini talep etme hakkı ise 1 kez ihlal edildi.

"Anayasal haklarımız ayaklar altında"

Kılıç, Anayasa Mahkemesi istatistiklerine ilişkin değerlendirmesinde şu ifadelere yer verdi:

"Anayasal haklarımız ayaklar altında! Bunu biz değil, Anayasa Mahkemesi söylüyor. Anayasa Mahkemesi sadece 2024 yılının ilk dokuz ayında 2 bin 529 dosyada ihlal tespit etti. Yani Yüksek Mahkeme günde on kez hakların ihlal edildiğini ortaya koydu. Bu sayı bireysel başvuru sürecinin başladığı 2013 yılından bu yana ise tam 76 bin 514. En çok ihlal edilen haklarımız maalesef adaletle ilgili. Binlerce vatandaşın makul sürede yargılanma hakkı ihlal edildi. Geç gelen adalet, adalet değildir diye yıllarca bakanlığı uyardık, ama Adalet Bakanlığı bu konuda kılını bile kıpırdatmadı."

"Temel haklar tehlike altında"

Anayasa Mahkemesi istatistiklerine göre temel hakların tehlike altında olduğunu belirten Kılıç, AYM'nin 2024 yılı boyunca mülkiyet hakkı, ifade özgürlüğü, özel hayata saygı konularında da binlerce ihlal tespit ettiğini açıkladı. Kılıç, "Anayasa ile güvence altına alınan demokratik haklarımız da alarm veriyor. Yüksek Mahkeme, son 12 yılda toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının bin 432, Kötü muamele yasağının bin 79, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının 420, sendika hakkının 136 ve örgütlenme özgürlüğünün 86 kez ihlal edildiğine karar verdi.  Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ise 14 kez ihlal edildi" diye konuştu.

"Bu utançtan kurtulacağız"

Anayasa Mahkemesinin kararlarına rağmen ihlallerin devam ettiğini bildiren Kılıç, AYM'nin paylaştığı istatistiki verilerin ülke için utanç kaynağı olduğunu ifade etti. Kılıç, "İnsan, haklarıyla insandır. İnsan hakları, tüm insanların eşit derecede sahip olduğu temel hak ve özgürlüklerdir. Hiçbir surette vatandaş temel insan haklarından mahrum bırakılamaz. Bu utanç rakamlarının sorumlusu AKP'dir. Demokrasi ve insan hakları sorununun önündeki en büyük engel de AKP iktidarıdır. Bu utançtan ilk seçimden sonra kurtulacağız" ifadesini kullandı.