Altı muhalefet partisinin "Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem" toplantısı - Bahadır Erdem - Bülent Kaya

CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Gelecek Partisi, Demokrat Parti ve DEVA Partisi'nin ortak çalışması olan "Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem" mutabakat metni, düzenlenen törende genel başkanlar tarafından imzalandı.

Altı muhalefet partisinin "Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem" toplantısı, Bilkent Otel'in Sakarya Salonu'nda düzenlendi. Metni, 6 muhalefet partisinden çalışmayı yapan genel başkan yardımcıları okudu.

Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Ayhan Sefer Üstün, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'in en önemli başlıklarından birisini de bağımsız ve tarafsız yargının oluşturduğunu söyledi.

Hakimlik teminatını güçlendireceklerini ve hakimlere coğrafi teminat güvencesi sağlayacaklarını bildiren Sefer Üstün, "Hakimlik ile savcılık mesleklerini, tam bağımsızlık için birbirinden ayıracağız. Hakimlerin idari görevleri yönünden Adalet Bakanlığına bağlı olduğuna ilişkin Anayasa hükmünü kaldıracağız." dedi.

Tutuklamanın istisna olması ilkesinin titizlikle uygulanması için gerekli tedbirleri alacaklarını vurgulayan Üstün, şunları kaydetti:

"Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatları ile uyumlu kararlar alınmasını ve bu mahkemeler tarafından verilen kararların derhal uygulanmasını sağlayacak düzenlemeler yapacağız. Hakimlerin terfilerinde, verdikleri kararların Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarıyla uyumunu temel ölçütlerden biri olarak kabul edeceğiz. Hakimler ve Savcılar Kurulunda değişikliklere gideceğiz. Bu doğrultuda, hakimlik mesleği ile savcılık mesleğini birbirinden ayıracağız. Hakimler ve Savcılar Kurulunu kaldıracak, Hakimler Kurulu ve Savcılar Kurulu şeklinde iki farklı kurul oluşturacağız. Çoğulculuğun, hesap verebilirliğin ve demokratik meşruiyetin sağlanması için yüksek yargı kurullarında üyelerin yarısının Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından üçte iki nitelikli çoğunlukla seçilmesini sağlayacağız. Üyelerin diğer yarısı ise Yargıtay, Danıştay, Türkiye Barolar Birliği, adli ve idari yargı birinci sınıf hakim ve savcılar tarafından, kendi mensupları arasından doğrudan seçilecektir.

Bağımsızlık ilkesinin güçlendirilmesi için Adalet Bakanı ve Müsteşarı, Hakimler Kurulunda yer almayacaktır. Yüksek yargı kurullarının disiplin kararları da yargı denetimine açık hale getirilecek. Avukatlık mesleğinin bağımsız ve özgür bir şekilde icra edilmesi için gerekli tedbirleri alacağız. Çoklu baro uygulamasına son vereceğiz. Baro ve Türkiye Barolar Birliği seçimlerinde temsilde adalet ilkesini esas alacağız."

Anayasa Mahkemesinde iptal davası açabileceklerin kapsamını genişleteceklerini duyuran Üstün, Anayasa Mahkemesinin üyelerinin en az dörtte üçünün hukukçu olmasını zorunlu tutacaklarını belirtti.

Üstün, "Mahkeme üyelerinin Meclis tarafından, Danıştay, Yargıtay, Sayıştay, Türkiye Barolar Birliği ve Üniversiteler Arası Kurul tarafından belirlenen üç katı aday içerisinden üçte iki nitelikli çoğunlukla seçilmesini sağlayacağız. Üç üye ise farklı kaynaklardan gelecek şekilde cumhurbaşkanı tarafından seçilecektir. YSK idari ve yargısal görevleri bakımından iki daireye ayrılacak. Sayıştayı Anayasa'da bir yüksek mahkeme olarak düzenleyeceğiz." diye konuştu.

"Özgürlüklerin üzerindeki her türlü baskıya son vereceğiz"

İYİ Parti Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Bahadır Erdem, sistemle demokratik hukuk devletinin güçlendirilmesini de esas aldıklarını ifade etti.

Düşünce ve ifade, toplantı ve gösteri yürüyüşü ile örgütlenme özgürlüklerinin kullanımını engelleyen ya da ölçüsüz şekilde sınırlandıran mevzuatın yeniden düzenleneceğini belirten Erdem, "Demokratik toplumun gereklerine uygun olarak bu özgürlüklerin üzerindeki her türlü baskıya son vereceğiz." dedi.

Erdem, ifade özgürlüğünün, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin içtihatları gereğince şiddete teşvik, nefret söylemi ya da kişilik haklarına saldırı durumları dışında sınırlandırılmayacağını vurguladı.

İnternet mevzuatını, uluslararası standartlara uygun olarak, ifade özgürlüğünü kısıtlamayacak ve kişilik haklarını ihlal etmeyecek şekilde yeniden düzenleyeceklerini bildiren Erdem, toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkına ilişkin mevzuatı, Anayasa Mahkemesi ve AİHM içtihatları ışığında yeniden düzenleyerek bu hakla ilgili bildirim uygulamasının idare tarafından keyfi şekilde kullanılmasını engelleyeceklerini söyledi.

Erdem, toplumun ve yaşamın her alanında, tüm karar alma mekanizmalarında kadın-erkek eşitliğini sağlamayı ve korumayı öncelikli bir devlet politikası haline getireceklerini belirterek, bu konuda yasal ve yapısal tüm gereklilikleri sağlayacaklarını kaydetti.

Kadına yönelik şiddetle etkin şekilde mücadele edileceğinin altını çizen Erdem, şiddetin önlenmesi adına uluslararası sözleşmeler ve ulusal mevzuat hükümlerinin etkili bir şekilde uygulanacağını, kadına karşı işlenen suçlarla ilgili Türk Ceza Kanunu'nda gerekli düzenlemelerin derhal yapılacağını ifade etti. Erdem, "Failler için caydırıcı cezalar öngörülecek, uygulanan indirim sebepleri yeniden düzenlenecektir." dedi.

Eğitim müfredatına ilkokul birinci sınıftan itibaren "insan hakları ve kadın-erkek eşitliği" dersleri konulacağını belirten Erdem, kız çocuklarının eğitim hakkının güvence altına alınacağını ve bu hakka erişimin önündeki tüm engellerin kaldırılacağını vurguladı.

Basına görevini özgür bir şekilde yapacağı güvenli, çoğulcu ve elverişli bir ortam sağlanacağının altını çizen Erdem, şöyle devam etti:

"Gazetecilere karşı ceza soruşturmasına gerekçe yapılan mevzuatı, Anayasa Mahkemesi ve AİHM içtihatları çerçevesinde yeniden düzenleyeceğiz. TRT'yi ve Anadolu Ajansını, bağımsızlık ve tarafsızlık esaslarına göre yeniden yapılandıracağız. Keyfi akreditasyon kararlarına son verip, basın kartlarının verilmesinde meslek kuruluşlarına belirleyici bir rol vereceğiz. Medya sahipliği ve finansmanını şeffaf hale getirecek, medyada tekelleşmeyi ve kartelleşmeyi önlemek amacıyla yasal ve yapısal tedbirler alacağız."

Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun görevini bağımsız ve tarafsız olarak yerine getirebilmesi için yasal ve yapısal değişiklikler yapılacağını bildiren Erdem, üyelerin, üye yapısında çoğulculuğu sağlamak üzere, alanında uzman kişiler ve meslek kuruluşları temsilcileri arasından Meclis tarafından nitelikli çoğunlukla seçileceğini ifade etti.

Erdem, Basın İlan Kurumunun yapısı ve üye seçiminin basın özgürlüğüne uygun şekilde yeniden düzenleneceğini belirtti.

Demokratik toplumun asli bir unsuru olan sivil toplum kuruluşlarına yönelik ayrımcılığa ve baskıya da son vererek, bu kuruluşların faaliyetlerini keyfi bir biçimde engelleyen düzenlemeleri kaldıracaklarını bildiren Erdem, bu kuruluşların özgürce çalışabileceği güvenli, çoğulcu ve elverişli bir ortam oluşturulacağını söyledi.

Çevre haklarına ilişkin anayasal ve yasal düzenlemelerin uluslararası hukukla uyumlu hale getirileceğini ifade eden Erdem, doğal yaşam kaynakları ve çevrenin korunması konusundaki devletin yükümlülüklerinin Anayasa'da açık şekilde düzenleneceğine işaret etti. Erdem, "Yargı sisteminde çevre konusunda uzmanlaşmış yargıçların görev yapacağı Çevre Mahkemeleri kuracağız." diye konuştu.

"Mülakat uygulamalarına son vererek yazılı sınav sonuçlarını esas alacağız"

Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kaya, kamu yönetimine eşitlik, tarafsızlık, liyakat, hukuka uygunluk ve şeffaflık ilkelerinin hakim kılınacağını belirtti.

Tüm kamu kurumlarının, fonksiyon ve etkinliklerini gözden geçirerek ihtiyaçlar doğrultusunda yeniden yapılandırılacağını ifade eden Kaya, bu bağlamda paralel bütün kurum ve kurulların faaliyetlerine son vereceklerini kaydetti.

Kamu yönetiminde kadın yöneticilerin sayısını arttıracaklarını aktaran Kaya, kamu görevine alınmada her kademede liyakat ve eşitlik ilkelerinin hakim kılınacağını dile getirdi.

Kaya, "Mülakat uygulamalarına son vererek yazılı sınav sonuçlarını esas alacağız." dedi.

Yolsuzlukla mücadele edileceğini belirten Kaya, Kamu İhale Kanunu'nun yenilenerek ihale mevzuatının tek kanunda düzenleneceği bilgisini paylaştı.

Yerel yönetimlerin yetki ve sorumluluklarını artıracaklarını dile getiren Kaya, merkezi yönetimin yerel yönetimler üzerindeki idari denetiminin sınırlarını açıkça belirleyerek yerindelik denetimi anlamına gelen vesayet uygulamalarına son vereceklerini söyledi.

Yerel yönetimlere, genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan payı arttıracaklarını ifade eden Kaya, "Seçimle gelenin seçimle gitmesini güvence altına alacağız. Yerel yönetimlerde seçme ve seçilme hakkını yok sayan kayyum uygulamalarına son vereceğiz." dedi.

Yüksek öğretimde özgür ve çoğulcu bir sistem oluşturarak üniversitelerin bilimsel özerkliklerinin yanında, idari ve mali özerkliklerini de Anayasal güvence altına alınacağını dile getiren Kaya, "Yükseköğretim Kurulunu kaldırarak yerine yetkileri koordinasyon görevi ile sınırlandırılmış, üyelerinin ise demokratik meşruiyet esasına dayanılarak seçildiği üniversiteler arası bir kurul tesis edeceğiz. Öğretim üyelerinin kendi üniversitelerinin rektörünü seçmesine imkan sağlayacağız. Dekan adaylarının uzmanlık alanlarının, ilgili fakültenin niteliğine uygun olması esasını temin edeceğiz." şeklinde konuştu.

Merkez Bankası başta olmak üzere düzenleyici ve denetleyici kurumların bağımsızlığını zedeleyecek hiçbir uygulamaya ve düzenlemeye yer vermeyeceklerini vurgulayan Kaya, "Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'de milletvekillerinin, bakanların, siyasi parti genel merkez yöneticilerinin ve belediye başkanlarının görevlerini yerine getirirken uymaları gereken siyasi etik ilkelerinin düzenlenmesi amacıyla Siyasi Etik Kanunu hazırlayacağız." dedi.

Genel başkan yardımcılarının sunumunun ardından sahneye masa konulan masaya geçen altı genel başkan mutabakat metnini imzaladı.