Almanya'ya 'Yeşil başbakan' mı?

SOSYAL Demokrat Partili (SPD) Brandt, Schmidt ve Schröder toplam 20 yıl Almanya'nın politikasında söz sahibi oldular.

Hıristiyan Demokrat Partili (CDU) başbakanlar ise tam 50 yıl. Almanya'daki siyasi gelenek ve eğilimlere göre, genelde en fazla oy alması beklenen partiler, genel seçimlere kendi başbakan adayları ile katılırlar. Bu 70 yıldır süregelen bir gelenektir.

*

İşte son dönemlerde SPD'nin sistematik olarak oy kaybetmesi ve 'halk partisi' konumunu yitirmesi, Yeşiller'in ise şaşırtıcı bir biçimde güçlenmesi üzerine 'Yeşil başbakan adayı' da gündeme geldi.

Her ne kadar Yeşiller bu konuda şu aşamada dışa karşı 'çok istekli bir tutum sergilemeseler' de içte hesaplar yapılmaya başlandı bile. Yeşiller Partisi, Almanya'da doğa korunmasını savunan, nükleer santrallere ve nükleer silahlara karşı çıkan çevreler tarafından 1980 yılında kuruldu. Yeşiller, 1983 yılında yapılan genel seçimlerde yüzde 5 barajını aşarak Federal Meclis'e girdi. Tabii köklü partiler Yeşiller'i başlangıçta ciddiye almadılar. Hatta iş birliği yapmayı bile reddettiler. Ancak bu uzun sürmedi. 1982 yılında Hessen'de yapılan eyalet parlamentosu seçimleri öncesi SPD'li Eyalet Başbakanı Holger Börner, "Yeşilller'le pazarlık masasına oturmayı düşünür müsünüz?" sorusuna, "Şundan çok emin olabilirsiniz: Böyle bir fotoğrafı fotomontaj olarak bile göremeyeceksiniz" yanıtını vermişti.

Ama seçimlerde aradığını bulamadı Holger Börner. Bir yıl sonra erken seçime gidildi. SPD'li Börner, yine hedefine ulaşamadı. Azınlık hükümeti ile bir süre idare etti. Ama bir dönemler, "Yeşil faşolarla iş birliği yapmam" diyen Börner, 1985 yılında Hessen'de Almanya genelinde Yeşiller'le ilk koalisyon hükümetini kurdu. ve Joschka Fischer, 12 Aralık 1985 tarihinde yemin ederek Hessen Çevre ve Enerji Bakanı oldu. Hem 'Almanya'da Yeşiller'li ilk Bakan' olarak hem de yemin törenindeki spor ayakkabıları, 'jean' pantolonu, kareli ceketliyle tarihe geçmeyi de garantiledi.

SPD'li Başbakan Gerhard Schröder de, 1998 yılında federal düzeyde Yeşiller'le ilk koalisyon hükümetini kurdu.

Yeşiller'li Joschka Fischer Federal Dışişleri Bakanı, Andrea Fischer Federal Sağlık Bakanı ve Jürgen Trittin de Federal Çevre Bakanı oldular. 2011 yılında ise Almanya'da bir ilk daha yaşandı. Baden-Württemberg Eyalet Parlamentosu seçimlerinde SPD'den daha fazla oy alan Yeşiller'in lider adayı Winfried Kretschmann, sosyal demokratlarla koalisyon hükümeti kurarak başbakanlık koltuğuna oturdu. ve Almanya genelinde bir ilki gerçekleştirdi.

*

Şimdi hedef Almanya'nın başbakanlığı gibi. Son yapılan kamuoyu yoklamaları, Almanya'da bu hafta sonu genel seçim olsa Yeşiller'in yüzde 26-27, CDU/CSU'nun yüzde 24-25, sağ popülist Almanya için Alternatif'in (AfD) yüzde 13-14, SPD'nin yüzde 12-13, Sol Parti'nin yüzde 8-9 ve Hür Demokrat Parti'nin (FDP) de yüzde 8-9 oranında oy alacağını göstermektedir. Alman seçmenlerin yüzde 51'i başbakanın direkt seçilmesi halinde Yeşiller Eş Başkanı Robert Habeck'e oy vereceğini söylüyor. CDU'nun Genel Başkanı Annegret Kramp-Karrenbauer'e ise destek yüzde 24'ü geçmiyor. Aynı şekilde Robert Habeck karşısında CDU'nun olası diğer başbakan adayları Armin Laschet yüzde 29'da, Friedrich Merz de yüzde 33'te kalıyor. Bu veriler de Almanya'nın yeni başbakanının 'Yeşil' olacağı sinyalini veriyor.