Almanya 1915 Olaylarına "Soykırım" Dedi

Almanya'da Federal Parlamento'nun 1915 olaylarını "soykırım" olarak nitelendirdiği tasarı kabul edildi. Oylamaya yalnızca bir milletvekili çekimser, bir milletvekili ise hayır oyu verdi. Tasarı Alman parlamentosundaki 4 partinin oybirliğiyle kabul edildi. Kararın ardından Türkiye'den beklenen hamle geldi. Türkiye'nin Berlin Büyükelçisi Hüseyin Avni Karslıoğlu, geri çağrıldı.

ANKARA'YA ÇAĞRILDI

İstişarelerde bulunmak üzere Ankara'ya çağrılan Karslıoğlu, THY'ye ait tarifeli uçakla Berlin Tegel Havalimanı'ndan TSİ 16.02'de İstanbul'a hareket etti.

ALMANYA TARİHİNDE İLK

Tasarının iktidar ve muhalefet partilerinin oy birliğiyle kabul edilmiş olması, Almanya tarihindeki ilkler arasına girdi.

İktidardaki Hıristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) ile muhalefetteki Yeşiller'in "1915-1916 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu'nda Ermenilere ve diğer Hıristiyan azınlıklara uygulanan soykırımın hatırlanması ve anılması" başlıklı karar tasarısının onaylandı.

MERKEL'DEN İLK AÇIKLAMA

Almanya Başbakanı Angela Merkel'den "Almanya'nın Türkiye ile ilişkileri güçlüdür" açıklaması geldi.

İKİ AYRI YERDE SOYKIRIM KELİMESİ GEÇİYOR

Taslak metnin başlığının yanında iki ayrı yerde de 'soykırım' kelimesine yer veriliyor. Hıristiyan Birlik, SPD meclis gruplarından yapılan açıklamada ve Alman basınınn haberlerinde oylamada milletvekillerinden önemli bir fire beklenmediği bildirilmişti.

MERKEL OYLAMAYA KATILMADI

Almanya Başbakanı Angela Merkel, Başbakan Yardımcısı Sigmar Gabriel ve Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier programları nedeniyle oylamaya katılmadı.

TASARIDA NELER VAR?

"KURBANLARIN ÖNÜNDE SAYGIYLA EĞİLİYOR" İFADESİ VAR

"Alman Parlamentosu, Osmanlı İmparatorluğu'nda Ermeni ve öteki Hıristiyan azınlıklara karşı 100 yılı aşkın bir süre önce başlanan tehcir ve katliamın kurbanlarının anısı önünde saygıyla eğiliyor" denilen metinde, şu ifadeler yer alıyor:

"Dönemin Jön Türkler rejiminin talimatıyla 24 Nisan 1915'te Osmanlı Konstantinopolis'inde 1 milyonu aşkın etnik Ermeni'nin sistematik tehcir ve kıyımı başladı. Onların kaderi 20'nci yüzyılda yaşanan korkunç kitlesel kıyımların, etnik temizliklerin, tehcirlerin ve hatta evet soykırımların bir örneği."

"UTANÇ VERİCİ" İFADESİ KULLANILIYOR

Osmanlı İmparatorluğu'nun müttefiki Alman İmparatorluğu'nun yaşananlardaki rolü için "utanç verici" ifadesi kullanılan metinde, Alman diplomatik temsilcileri ve misyonerlerin açıkça uyarmasına rağmen Almanya'nın o dönem bu insanlık suçunu durdurmayı denemediğine dikkat çekiliyor.

"ASURİLER, SURYANİLER, KELDANİLER VE HRİSTİYAN AZINLIKTA SOYKIRIMA UĞRADI"

Parlamentoya sunulan ortak metinde ayrıca, Osmanlı İmparatorlu'ndaki Asuriler, Süryaniler ve Keldaniler gibi Hıristiyan azınlığın da soykırıma uğradığı iddia ediliyor.

OKUL MÜFREDATINA KONULACAK

Soykırım iddialarının Almanya'da okulların müfredatlarına konulması ve gelecek kuşaklara aktarılması da istenirken, bunun Almanya'da yaşayan Türk ve Ermeni kökenlilerin uyumuna katkı sağlayacağı belirtiliyor. Alman hükümetinden ayrıca Ermenistan ve Türkiye arasında uzlaşmaya dönük çabaları teşvik etmesi ve desteklemesi de talep ediliyor.

MASADA HANGİ SEÇENEKLER VAR?

Türkiye, soykırım kararlarına karşı sert açıklamalar yaptı, hatta nota verdi. Bazı ülkelerdeki elçilerini geri çekti. 'Geri çekme' formülünün Almanya için işletilmesi durumunda Türkiye'nin Almanya Büyükelçisi Avni Karslıoğlu'nun istişareler için geri çağırılması ve Almanya'nın Ankara Büyükelçisi Martin Erdmann'ın da Dışişleri Bakanlığı'na çağrılarak Almanya'ya nota verilmesinin gündeme gelebileceği ifade ediliyor. Ancak Rusya ve Belçike'deki elçiler geri çağrılmadı.

MÜLTECİ PAZARLIĞI OLMAYABİLİR

Türkiye'nin mültecileri geri kabul anlaşmasından vazgeçeceği de dile getirilirken, kaynaklar, "Göç ve mülteci sorunu başka bir kulvar" diyerek bu endişelerin gerçeği yansıtmadığını vurguladı.

Dünyada 1915 olaylarını soykırım olarak kabul eden ülke sayısı 24.

Avrupa Konseyi ve Avrupa Parlamentosu da soykırımı tanıdı.

ABD'de 42 eyalette soykırım tasarıları yerel meclislerden geçti.

ABD yönetimi ise 1915 olayları için soykırım yerine Ermenice "Büyük Felaket" anlamına gelen "Meds Yeghern" ifadesini kullanıyor.

Soykırım tasarılarını kabul eden diğer ülkeler ise şöyle:

Uruguay (1965),

Güney Kıbrıs Rum Kesimi (1982),

Arjantin (1993),

Rusya (1995),

Kanada (1996),

Yunanistan (1996),

Lübnan (1997),

Belçika (1998),

İsveç (2000),

İtalya (2000),

Vatikan (2000),

Fransa (2001),

İsviçre (2003),

Slovakya (2004),

Hollanda (2004),

Almanya (2005),

Venezuella (2005),

Litvanya (2005),

Polonya (2005),

Şili (2007),

Bolivya (2014),

Çek Cumhuriyeti (2015),

Avusturya (2015),

Suriye (2015).