Ağlar, Temiz Deniz İçin Atıldı

Marmara'da ağlar, temiz deniz için atıldı

Plastikler ve çevre, en çok tartışılan konulardan biri... Çoğu zaman çevre düşmanı olarak görülen plastik atıkların geri dönüştürülebilen ve değerli bir malzeme olduğunu anlatmak isteyen plastik üreticileri, 5 Haziran Çevre Günü'nü karşılarken önemli bir projeye imza attı. Balıkçıların av yasağı başladığında, denizlerdeki atıkları özel ağlarla temizleyeceği Mutlu Balıklar Projesi, Büyükada'da start aldı. İstanbul'un ardından Türkiye çapında kirliliğin yaşandığı diğer denizlerde de temizlik harekatı devam edecek.

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) önderliğinde başlatılan, "Mutlu Balıklar" projesinin tanıtımı Büyükada'da yapıldı. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) ve Adalar Belediyesi'nin destek verdiği proje sayesinde, denizlerin balıkçılar tarafından atıklardan temizlenmesi ve geri dönüşüme kazandırılması hedefleniyor.

PAGEV'in de üyesi olduğu Avrupa Plastik İşleyicileri Birliği (European Plastics Converters - EuPC) geçtiğimiz yıl Waste Free Oceans'ın ilk adımını Fransa'nın güney sahillerinde atmıştı. Uluslararası bir boyuta sahip olan proje Avrupa, ABD, Uzakdoğu- Hindistan, Ortadoğu- Afrika olmak üzere dört kıtada yürütülüyor. Waste Free Oceans hareketi, PAGEV'in öncülüğünde Fransa, Belçika, İspanya ve Avusturya Tuna Nehri'nin ardından Türkiye'de başlatıldı. Avrupa Parlamentosu Üyesi ve WFO Vakfı Başkanı Anna Rosbach ve Avrupa Plastik İşleyicileri Birliği EuPC Genel Sekreteri Alexandre Dangis de projenin tanıtımı için ülkemize geldi.

Av yasağı ile birlikte uygulamaya geçirilen proje kapsamında, balıkçıların özel bir ağ ile deniz yüzeyini metal, cam, plastik gibi çeşitli atıklardan temizlemesi, toplanan bu atıkların geri dönüşüm ile tekrar ekonomiye kazandırılması ve av yasağı sırasında yapılacak bu çalışmalar ile balıkçıların da ek gelir sahibi olması sağlanacak.

"Mutlu Balıklar" projesinin açılış töreni; Waste Free Oceans hareketi için Fransız balıkçı Thomazeau tarafından geliştirilen özel ağın bağlandığı teknenin iskeleden hareketi ile başladı. Bu ağ, deniz yüzeyindeki atıkları temizlerken balıklara zarar vermeyecek şekilde tasarlandı. Ağı Türkiye'ye getiren Fransız balıkçı Thomazeau etkinlik öncesi Türk balıkçılara ağın kullanımı konusunda eğitim de verdi. Bir grup balıkçının da eşlik ettiği "Mutlu Balıklar" teknesinin Büyükada açıklarında deniz yüzeyinde topladığı atıklar sahile getirildi ve geri dönüşüme gönderilmek üzere bir vinç ile çöp konteynerine yüklendi.

Projenin tanıtımıyla ilgili törende sırasıyla; PAGEV 1. Başkan Yardımcısı Yavuz Eroğlu, Avrupa Plastik İşleyicileri Birliği EuPC Genel Sekreteri Alexandre Dangis, TÜDAV Başkanı ve İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bayram Öztürk, Avrupa Parlamentosu Üyesi ve WFO Vakfı Başkanı Anna Rosbach, Adalar Belediye Başkanı Dr. Mustafa Farsakoğlu, PAGEV Başkanı Mehmet Uysal ile Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Muhammet Balta, projenin hayata geçişi ile ilgili konuşmalar yaptı.

PAGEV Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Uysal yaptığı konuşmada, ülkemizin hızla büyüyen sanayi dallarından biri olan plastik sektörünün, sorumlu bir endüstri olarak çevre konusunda üzerine düşeni yapmaya her zaman hazır olduğunu belirterek, Mutlu Balıklar projesi de bunun önemli bir göstergesidir dedi. Uysal, "Tüm dünyada artan kullanım oranları da gösteriyor ki, plastikler artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Sürdürülebilir bir çevre için en iyi çözümü plastiklerin sunduğunu da yine biz değil, rakamlar söylüyor. Mutlu Balıklar projesi ile tüm atıklar gibi plastiklerin de ekonomik bir değer taşıdığına ve geri dönüşümüne dikkat çekmeyi amaçladık." diye konuştu.

Plastik sektörü olarak üç tarafı denizlerle çevrili bir ülkede yaşarken, denizlerdeki atıklardan kaynaklanan kirliliği görmezden gelmelerinin mümkün olmadığını belirten Mehmet Uysal, PAGEV'in bu amaçla Avrupa'daki gelişmeleri yakından izlediğini dile getirdi. Projenin nasıl ortaya çıktığı konusunda bilgiler veren PAGEV Başkanı şunları söyledi: "Geçen yıl vakfımızın da üyesi olduğu Avrupa Plastik İşleyicileri Birliği (EuPC), Avrupa Parlamentosu'nun da desteğini alan Waste Free Oceans (WFO) hareketini başlattı. Bu hareketin çevre ve sürdürülebilirlik anlamında önemine inanarak, ülkemize taşımaya karar verdik ve "Mutlu Balıklar" projesini hayata geçirdik".

Çevre konusunda hepimize sorumluluk düştüğüne dikkat çeken Uysal, projenin amacına ulaşabilmesi için diğer sivil toplum örgütleri ve hükümetten de destek beklediklerini söyledi. Avrupa'da balıkçıların denizlerin atıklardan temizlenmesi konusunda özendirilmeleri için Avrupa Birliği tarafından ayrılan fonlardan yararlandırıldığını belirten Uysal, ülkemizde de benzer bir modelin geliştirilmesi sayesinde projenin kapsamının daha da genişletilmesinin mümkün olacağını kaydetti.

PAGEV 1. Başkan Yardımcısı ve "Mutlu Balıklar" Komite Başkanı Yavuz Eroğlu bu projenin Türkiye'de de hayata geçirilmesi konusunda bilgiler verdiği konuşmasında, projenin sürdürülebilirliğinin önemli olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi: "Waste Free Oceans kapsamında avlanma yasağının başladığı dönemde, balıkçıların deniz yüzeyindeki çeşitli atıkları temizlemeleri için "Avrupa Birliği Balıkçılık ve Denizcilik Fonu"ndan günlük bir bedel ödeniyor. Maalesef Türkiye olarak birlik üyesi olmadığımız için bu fondan yararlanmamız mümkün değil. Bu nedenle projenin sürdürülebilirliğini sağlamak için başta Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız olmak üzere hükümetimizden fon oluşturmak konusunda katkı ve destek bekliyoruz." Yavuz Eroğlu ayrıca, PAGEV ve plastik sektörü olarak çevre konusundaki sorumluluklarının bir göstergesi olan "Mutlu Balıklar" projesinin diğer sektörler için de örnek teşkil edeceğine inandığını belirtti.

EuPC Genel Sekreteri Alexandre Dangis konuşmasına elindeki plastik bir şişeyi göstererek başladı ve "plastik çöp değildir" dedi. Denizlerdeki kirliliğin başlıca sebeplerinden biri olarak dünyada atık yönetiminin çok iyi yapılamamasını göstererek, plastiğin birçok kereler geri dönüşümünün yapılabileceğini belirtti. Dangis, Waste Free Oceans hareketinin bir yıl içinde hızla büyüdüğünü ve büyüme sonucunda dünya başkanlıkları kurduklarını söyledi.

"Mutlu Balıklar" projesine destek veren kurumlardan biri olan Türk Deniz Araştırmaları Vakfı Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk ise plastik sektörünün böyle bir girişimde bulunmasının çok anlamlı olduğunu belirterek, denizlerimizdeki kirlilik durumuna baktığımızda bunun yüzde 53'ünün Türkiye'den kaynaklanmadığını söyledi. Deniz kirliliğinin gemi kökenli olduğunu ve atıkların ülkemiz denizlerine Kuzey Afrika, Pasifik, hatta Güney Amerika'dan geldiği bilgisini veren Öztürk, bu durumda deniz kirlenmesi sadece ait olduğu ülke için değil tüm dünya denizleri için tehlike yaratmaktadır dedi.

Avrupa Parlamentosu Üyesi ve WFO Vakfı Başkanı Anna Rosbach, projenin yaratıcısı olarak bu hareketin başlangıç hikayesini şöyle anlattı: "Bir gün Pasifik Okyanusu'nun ortasında plastik atıklardan oluşan dev bir kütlenin yer aldığı bir fotoğraf gördüm, bu görüntü beni çok rahatsız etti. Ancak kişisel olarak bir şey yapamazdım. O an kafamda bu proje için bir şimşek çaktı. Balıkçıları düşündüm, doğal hayatı ve balıkları korumak için avlanma yapmadıkları dönemlerde plastik atıkları avlayabilirlerdi. Bütün bunları Avrupa Parlamentosu'ndaki çalışma arkadaşlarımla paylaştığımda bana sadece AB Denizcilik ve Balıkçılık Komisyonu Başkanı Maria Damanaki inandı ve destek oldu. Böylece hem balıkları koruyacak, hem de denizlerimizi atıklardan temizleyecek bu girişim ortaya çıktı. Plastik endüstrisi ve balıkçıların bir araya geldiği çok iyi bir gönüllü hareketini başlatmış olduk."

Adalar Belediye Başkanı Dr. Mustafa Farsakoğlu yaptığı konuşmada; Adalar Belediyesi olarak çevre ile ilgili projelere her zaman desteklediklerini ifade etti. Adalar'ın Türkiye ve dünyadaki konumu, özellikleri ve değerleri ile benzersiz bir yere sahip olduğunu belirten Farsakoğlu, Mutlu Balıklar projesine Büyükada'da başlanmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Muhammet Balta, "Hava, su ve toprağı korumakla mükellefiz. Hükümetimiz çevre konusuna karşı çok duyarlı, kirletmeden temiz tutmayı öğretiyoruz. Alt yapı ve çevresel sorunlarla alakalı projelere Bakanlık olarak destek veriyoruz, yerel yönetimlere çöp toplama için binin üzerinde araç dağıttık. Bütün bunları doğal güzelliklerimizin resmini değil asıllarını gelecek nesillere göstermek için yapıyoruz." diye konuştu. Avrupa Birliği fonlarından yararlanmak için Bakanlık olarak çevre konusunda yerel yönetimlerden proje bazlı destek bekliyoruz diyen Muhammet Balta, Anna Rosbach'a da seslenerek bu güzellikleri Avrupa Parlamentosu'nda paylaşmasını istedi.

İlk temizlik çalışmaları Marmara Denizi'nde Adalar ve çevresinde başlatılan Mutlu Balıklar ile ilerleyen dönemde kirlilik oranı yüksek tüm kıyılara ulaşılması ve atıklardan arındırılmış temiz denizler yaratılması hedefleniyor.