Ekmeğini dondurmadan çıkaran Afgan kadınlar, hemcinslerine örnek oluyor

Afganistan'ın başkenti Kabil'in sokaklarında dondurma satarak ailelerinin geçimini sağlayan bir grup Afgan kadın, Taliban'ın yönetime gelmesiyle çalışma hakları kısıtlanan ve kamusal görünürlüğü azalan hemcinslerini teşvik ediyor.

Geçen yıl ağustos ayında Taliban'ın ülke yönetimini devralmasının ardından, Afgan kadınlar gerek kamuda gerekse özel sektördeki işlerini kaybetmiş, sokaklardaki görünürlükleri de büyük oranda azalmıştı.

Ancak Afganistan'ın başkenti Kabil'in Kart-ı Çar bölgesinde 6 kadın, bu duruma meydan okuyor. Kadınlar, geçimlerini karşılamak için her gün farklı noktalarda dondurma satarak kadınların da çalışabileceğini ve ailelerine katkı sunabileceğini gösteriyor.

Taliban'ın daha önce kadınlar için getirdiği örtünme zorunluluğuna binaen kadınlar, baştan aşağıya örtünmelerinin yanında peçe, güneş gözlüğü ve eldiven kullanarak çalışıyor.

Günde 10 saat çalışıyorlar

Afganistan'da faaliyet gösteren Mr. Kulfi adlı dondurma şirketi ürünlerini satmak için kadınları istihdam ediyor. Kabil, Kunduz, Celalabad ve Mezar-ı Şerif şehirlerinde üretim yapan şirketin sokaklara çıkarak dondurma satan 150 çalışanından sadece 6'sı kadın ancak, şirket ilerleyen zamanlarda imkanlar dahilinde yeni kadın personelleri de istihdam etmek istiyor.

Kabil'in farklı bölgelerinde yaşayan kadınlar, sabah namazının ardından yola koyulup iş yerlerinde buluşuyor ve dondurma satmak için hazırlıklara başlıyor.

Her biri önce kendilerine tahsis edilen tekerlekli, seyyar araçları temizliyor, sonra içine buzları ve çalıştıkları şirketin ürettiği dondurmaları yerleştiriyor. Hazırlıkların tamamlanmasını takiben her biri araçlarıyla mesul olduğu noktalara doğru yola koyuluyor.

Her biri ciddi anlamda maddi imkansızlıklarla boğuşan kadınlar her gün sabah 08.00 ile 18.00 arası toplam 10 saat çalışıyor ve aylık 9 bin 500 afgani (yaklaşık 110 dolar) maaş alıyor.

Üniversiteye hazırlanıyor

Yaklaşık 1,5 ay önce faaliyet göstermeye başlayan Mr. Kulfi'nin kadın çalışanları AA muhabirine işlerini anlattı.

Senem Enveri (21), 1,5 ay önce başladığı işi severek sürdürüyor. Geçen yıl bir hastalık nedeniyle babasını kaybeden ve şu an ise annesi ve 2 kardeşi ile beraber yaşayan Enveri, aynı zamanda üniversite sınavlarına hazırlanıyor.

Kabil Üniversitesinde tıp okuyup doktor olmak istediğini aktaran Enveri, eğitimi için para biriktirmek zorunda olduğunu dile getirdi.

Üniversiteye başladığı zaman da bu işi devam ettireceğini söyleyen Enveri, sürdürdüğü işten memnun olup olmadığı yönündeki soruya şu şekilde yanıt verdi:

"Yüzde yüz. İnsanların memnuniyeti bizim için önemli. Bizi son derece motive ve teşvik ediyorlar. İşimizden de memnunlar. Biz de tabii ki yaptığımız bu işten memnunuz. Bize iyi bir maaş veriyorlar, yol parasını karşılıyorlar."

Şu ana kadar ne Taliban'dan ne de toplumdan baskı gördüklerini anlatan Enveri, yaptıkları işin diğer kadınları da teşvik ettiğini belirtti.

Enveri, şu ifadeleri kullandı:

"Ekonomik sorunların dışında, bu işe başlarken bir diğer motivasyonumuz da özellikle Afganistan'ın kadınları olmak üzere herkese biz kadınların da çalışabileceğini ve kendi ayakları üzerinde durabileceğini kanıtlamaktı. Ayrıca şirketimizin ana motivasyonu da özellikle kadınlar olmak üzere herkese bu gücümüzü göstermekti. Kadınların da evlerinin dışında erkeklerin yanında, omuz omuza çalışabileceğini ve bu yolla maddi ihtiyaçlarını karşılayabileceğini göstermek istiyoruz."

Evi yandı, çocuklarına bakmak zorunda kaldı

Şemsiye Kerimi (35) ise Maydan Vardak'ta yaşarken bir gün evlerinin yandığını ve bunun sonucunda iş bulabilmek için Kabil'e taşınmak zorunda kaldıklarını söyledi.

Eşinin hasta olduğunu ve çalışamadığını aktaran 4 çocuk annesi Kerimi, tüm ailenin geçimini sırtladığını kaydetti.

Maddi imkansızlıklar nedeniyle çocuklarının okula gidemediğini dile getiren Kerimi, günde 100 civarında dondurma sattığını belirtti. Kerimi, "Sabah namazından sonra yola çıkıyoruz. İşlerimizin bereketli olmasını istiyoruz. Müdürümüze mahcup olmak istemiyoruz. İş olsun ki biz de maaşımızı alalım. Helal para kazanalım." diye konuştu.

Kerimi, işi ile ilgili ise "İşten de müdürümüzden de çok memnunum. Akşamları eve mutlu dönüyorum. Günlük aşağı yukarı 100'e yakın satış yapıyoruz." dedi.

İmkanlara göre daha fazla kadın istihdam edilecek

Şirketin Müdürü Abdulhabib Mubariz de şu an işleri geliştirmek için çabaladıklarını ifade ederek, ileride imkanların daha iyi olması durumunda istihdam edilen kadın sayısını artırmayı istediklerini söyledi.

Mubariz, kadınları işe almadaki hedeflerinin ne olduğu sorusuna, "Ülkedeki gelişmeler birçok kadını olumsuz etkiledi. Kadınlar, bize iş için başvuru yapıyorlardı. Sorunlarını göz önüne aldığımızda şirkette onlara yer verdik. Şu an kazançları masrafları karşılamıyor ancak onlara bir faydasının olması bizim için yeterli." şeklinde konuştu.

Mubariz, "Şu ana kadar Taliban tarafından herhangi bir sorunla karşılaşmadık. Bunun bir nedeni örtünme kurallarına uyarak satış yaptığımız için olabilir." ifadelerini kullandı.