Afganistan İcra Heyeti Başkanı Dr. Abdullah Abdullah (2)

HALİL SİLAHŞÖR - Afganistan İcra Heyeti Başkanı Dr. Abdullah Abdullah, Türkiye'nin Afganistan'da barış ve istikrarın temini konusunda önemli rol üstlendiğini söyledi.

Abdullah, Büyük Çamlıca Camisi'nin açılışına katılmak için geldiği İstanbul'da, AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Türkiye'nin bölge ülkeleriyle iyi ilişkilere sahip olduğunu belirten Abdullah, "Afganistan'la tarihi ve dostça ilişkileri bulunan Türkiye, ülkede barış ve istikrarın temini konusunda temel role sahiptir." dedi.

Afganistan ve Pakistan arasında zaman zaman gerginleşen ilişkilerin iyileştirilmesi hususunda Türkiye'nin çabalarına değinen Abdullah, "Türkiye, iki ülke hükümeti ve halkıyla çok iyi ilişkilere sahip. Asya ile Avrupa arasında köprü vazifesi gören Türkiye'nin ekonomik ve siyasi gücü de ortadadır. Bu bağlamda Türkiye bölgesel düzeyde daha fazla koordinasyon sağlamak için etkili olabilir." ifadelerini kullandı.

Abdullah, Türkiye'nin Afganistan'ın yeniden imari sürecine de katkı sağladığını belirtti.

Son yıllarda Türkiye gibi ülkelere göç eden Afganların ülkelerinden ayrılmalarının nedenlerinin sorulması üzerine Abdullah, "Afganistan'dan diğer ülkelere göçün temel nedeni ülkede halen devam eden savaş ortamı. Ülkemizde savaş sona erdiğinde bir çoğu dönmüştü ancak çatışmaların yeniden başlamasıyla göç dalgası tekrar başladı. Birleşmiş Milletler, Türkiye ve komşu ülkelerle göçmenlerle ilgili iş birliği mekanizmaları oluşturmuş durumdayız." şeklinde konuştu

"Halk, Taliban hakimiyetinden korkuyor"

Abdullah, Afganistan'da Taliban ve hükümet arasında ABD'nin de dahil olduğu barış sürecinin sorulması üzerine Afganistan halkının sürece destek verdiğini ancak Taliban'ın yeniden ülkede hakimiyet kurmasından endişe duyduğunu belirtti.

Afganistan'daki barış sürecine toplumun her kesiminden destek olduğunun altını çizen Abdullah, "Taliban hakimiyetindeki dönemlere dönmekten endişe duyan Afganistan halkı, kazanımlarını korumayı ve farklı görüşler ve fikirler olsa da barış içinde yaşamayı arzuluyor." dedi.

Taliban'ın ABD ile görüşmelerine ilişkin Abdullah, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Taliban'ın terör örgütleriyle ilişkisini kesmesi çok önemli. Taliban'ın el-Kaide'ye ev sahipliği yapması ve bu örgütün 11 Eylül saldırıları gibi ülke dışında gerçekleştirdiği saldırılar uluslararası toplumun ülkemize siyasi ve askeri müdahalelerine yol açtı. ABD bu barış müzakerelerinde Taliban'ın terör örgütleriyle ilişkilerini tamamen kopardığından emin olmak istiyor."

Taliban ile ABD arasında daha önce de doğrudan müzakereler yapıldığını dile getiren Abdullah, Taliban'ın bu görüşmelerde yabancı güçlerin ülkeden çekilmesi ve bunun bir takvime bağlanması şartını koştuğunu, buna karşın ABD'nin Taliban'a dört şart öne sürdüğünü hatırlatarak, konuşmasına şöyle devam etti:

"Bu şartlar, Taliban'ın terör örgütleriyle ilişkilerini kesmesi, barış süreciyle şekillenecek ülkemizdeki durumla doğrudan bağlantılı olarak ABD güçlerinin Afganistan'daki varlığı, Taliban'ın halen kabul etmediği karşılıklı ateşkes sağlanması ve Taliban ile ülkedeki siyasi çevrelerin doğrudan müzakerelere başlamasıydı."

"Hiçbir ülke tek başına Afganistan'daki barış sürecinin garantörü olamaz"

Diğer ülkelerin de Taliban üzerinde etkili olduğunu anlatan Abdullah, bunlardan birinin Katar olduğunu söyledi.

Katar'ın Taliban'ın bu ülkenin başkenti Doha'da bulunan temsilciliği sayesinde örgüt üzerinde etkili olduğunu belirten Abdullah, "Taliban üzerinde diğer ülkelerin de etkisi göz ardı edilemez. Hiçbir ülke tek başına Afganistan'daki barış sürecinin garantörü olamaz. Bölgesel ilişkilerde karmaşık yapılar söz konusu. Afganistan'da barış sağlanırsa bölgesel krizlerin çözümüne de katkı sağlayacaktır." dedi.

"İmran Han döneminde bir değişiklik olmadı"

Pakistan'da İmran Han'ın başbakanlığı döneminde İslamabad yönetiminin Kabil'e karşı izlediği siyasetin değişme ihtimaline ilişkin soruya Abdullah, "Pakistan'da yeni hükümetin göreve geldiği günden bu yana bir değişiklik olmadı. Olumlu açıklamalar yapıldı ancak karşılıklı saygı ve ülkelerin milli egemenliğini tanıma hususunda yapılması gereken birçok iş var. Afganistan, komşularla karşılıklı saygı çerçevesinde birbirlerinin iç işlerine müdahale etmeden barış içinde yaşamak istiyor. Bölgedeki tüm ülkeler Afganistan'da savaş ortamının devam etmesinin kimsenin çıkarına olmadığı sonucuna vardı." yanıtını verdi.

Afganistan'da aşiret temsilcilerinden oluşan ve köklü bir geçmişe sahip olan Ulusal Meclis Loye Cirge'nın çalışmaları hakkında da değerlendirmelerde bulunan Abdullah, şunları kaydetti:

"Loye Cirge görüşmeleri nedeniyle Afganistan'da bir hafta tatil ilan edildi. Tüm ekonomik faaliyetler ve kamu kurumlarının çalışmaları kesintiye uğradı. Buna karşın Loye Cirge'de sunulan öneriler yeni bir şey ortaya koymadı."