Afganistan'da yoksullar kışı atlatabilmek için insani yardıma ihtiyaç duyuyor

BİLAL GÜLER/SAYED KHODABERDİ SADAT - Afganistan'da özellikle son iki haftadır etkili olan ve onlarca kişinin ölümüne yol açan dondurucu soğuklarda yakacak ve yiyecek bulamayan halk yardım bekliyor.

Afganistan son yılların en şiddetli kışını yaşıyor. Hava sıcaklığı başkent Kabil'de geceleri sıfırın altında 10, kimi bölgelerde de sıfırın altında 30 derecelere düştü.

Ülkenin iç ve kuzey kesimleri en soğuk bölgeler olurken şu ana kadar Gor, Badahşan, Paktika ve Paktiya vilayetleri başta olmak üzere 157 kişinin donarak öldüğü açıklandı.

Dondurucu soğuklar nedeniyle 75 binden fazla büyükbaş hayvan telef oldu.

Soğuk havalarda artan talebin karşılanamaması nedeniyle ülke genelinde saatler süren elektrik kesintileri yaşanıyor. Başkent Kabil'in merkezine dahi günde en fazla 8-10 saat elektrik verilebiliyor.

Kayıpların daha da yüksek olduğu tahmin ediliyor

Olumsuz hava koşulları nedeniyle özellikle kırsalda birçok bölgeye erişim zorluğu yaşanıyor.

Kırsalda resmi kayıt tutma konusundaki eksiklik de can kayıplarının açıklanandan daha yüksek olması ihtimalini artırıyor.

Özellikle kış mevsiminde ulaşım zorlukları, insani yardım kuruluşlarının muhtaç ailelere yardım götürmesini de güçleştiriyor.

Birleşmiş Milletler verilerine göre, ülke nüfusunun neredeyse 3'te 2'sini oluşturan 28 milyon kişinin acil yardıma ihtiyacı bulunuyor.

Her gece donma tehlikesi yaşıyorlar

AA muhabiri Kabil'in Kamber bölgesinde ihtiyaç sahibi ailelerle görüştü.

Bölgede 1200'den fazla aile yaşıyor. Çoğu son birkaç yıl içerisinde özellikle Kandahar ve Helmend gibi güney vilayetlerden gelen göçmen ailelerden oluşuyor.

İlk dönemlerde çadırlarda kalan aileler, zamanla kil ve kerpiçten derme çatma evler yaparak burada yaşamaya başladı.

En fazla 10 metrekarelik tek odalı evlerde kalan ortalama 6-8 kişilik aileler, özellikle geceleri soğuklardan korunmak için büyük mücadele veriyor. Evlerin çoğunda en temel eşyalar bir yana bir soba dahi bulunmuyor. Sobası olanlar da yakacak bulmakta büyük zorluk yaşıyor.

Genellikle kapısı ve penceresinde cam olmayan evlerde buralar naylonlarla kapatılarak soğuktan korunmaya çalışılıyor.

Çocuklar sabahın ilk saatlerinde şehre dağılarak bazısı dileniyor bazısı ayakkabı boyuyor bazıları da sokak sokak gezerek su, kalem, mendil satarak ailelerinin bütçesine katkıda bulunmaya çalışıyor.

Artan soğuklarda buradaki insanların en büyük mücadelesi sabaha sağ salim çıkabilmek.

İki yıl önce kocası ve 6 çocuğu ile Kandahar'dan gelerek buraya yerleşen Recep Gül, 2 ay önce bir sabah uyandıklarında kocasının cansız bedeniyle karşılaştığını anlattı.

Çaresiz bir şekilde kocasını defnettiklerini anlatan Gül, çocuklarının dilendiğini ve bu şekilde geçinmeye çalıştıklarını söyledi.

Gül, akşama doğru sobası olan komşularının evine gidip ısındıklarını, gece olunca da çocuklarıyla beraber evlerinin yolunu tuttuklarını ve birbirlerine sarılarak soğuktan korunmaya çalıştıklarını anlattı.

"Bugün ne yediniz?" sorusuna "Bir parça kuru ekmek bulursak yiyoruz. Bugün hiçbir şey yemedim şu ana kadar. Karnımız aç." yanıtını veren Gül, şöyle devam etti:

"6 çocuğum var. Sobam yok, battaniyem yok. Allah'a emanet yaşıyoruz. Yetimlerim var, yardım edilmesini istiyorum. Hiçbir şeyimiz yok. Çocuklarım da küçük. Sabah gidip plastik topluyorum."

Bölge sakinlerinden Abdurrahman Otmanhil de önceleri günlük yevmiyeli işlerde çalıştığını ancak şu an iş imkanı olmadığı için çalışamadığını söyledi.

12 çocuğuyla tek göz odalı evde yaşadığını anlatan Otmanhil, "Yönetimden iş olanakları oluşturmasını istiyoruz. Bunun dışında hiçbir şey istemiyoruz. Arada bazı yardım kuruluşları gelip yardım ediyor ancak yeterli olmuyor. Akşamları çok soğuk oluyor, üşüyoruz." ifadelerini kullandı.

Kömür ve odun fiyatlarında büyür artış yaşandı

Ekonomik krizin derinleştiği Afganistan'da odun dahi alamayacak büyük bir kitle bulunuyor.

Kabil'de odun tüccarı Ecmel Hanifi, piyasada ciddi bir daralma olduğunu ifade ederek, fiyatların yükseldiğini ve insanların artık daha az odun aldığını kaydetti.

Hanifi, "Odun geçen yıl 140 dolardı. Bu yıl ise 1 tonu 180 oldu. 40 dolar yükseldi. Alıyorlar ama çok az. Parası olan alıyor. Bu yıl ekonomi daraldı." dedi.

Kömür tüccarı Abdulgaffar Rahimi ise kimi insanların sadece 1-2 kilogram kömür almak isteğini kimilerinin ise fiyatları sorup geri döndüğünü söyledi.

Rahimi, "Geçen yıl bir ton kömür 120 dolardı. Bu yıl ise 200 dolar oldu. Geçen yıl yarım ton satın alanlar şimdi üçte birini alabiliyor." ifadesini kullandı.