Abluka Yemen'de Sağlık Hizmetlerine Erişimi Daha da Zorlaştırıyor

Uluslararası tıbbi insani yardım kuruluşu Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF), Yemen'de hayati önem taşıyan insani yardım malzemelerinin abluka nedeniyle ülkeye sokulmaması ve hafta boyunca yoğunluğunu artıran şiddet olayları yüzünden bölgedeki insani durumun daha da kötüleştiğini açıkladı. MSF, savaşan tarafların sivillerin, sağlık tesislerinin ve hastaların korunması ilkesine hiçbir surette saygı göstermediğini vurguladı.

Yemen'in başkenti Sana'da şiddetli sokak çatışmaları ve 29 Kasım'da yeniden başlayan hava saldırıları hayatı felç etti. Siviller birkaç gün evlerinden çıkamazken, yaralılar güvenli bir ortamda tıbbi yardım alamadı. Yüzlerce insanın hayatını kaybettiği çatışmalarda, ambulansla yaralıları almaya çalışan sağlık ekiplerine de ateş açıldığı bildirildi. MSF, Sana içinde hareket etmek için savaşan taraflardan gerekli teminatı alamasa da şehirdeki hastanelere tıbbi malzeme ulaştırmayı başardı.

MSF destekli hastane hava saldırısında zarar gördü

Çatışmalar Hacca, Amran ve İbb vilayetleri gibi ülkenin diğer bölgelerine yayılırken, 2 Aralık'ta MSF'nin Hamer ve Hut'ta bulunan iki hastanesine toplam 28 yaralı getirildi. 4 Aralık gününün ilk saatlerinde Hacca'da düzenlenen hava saldırısında ise MSF'nin desteklediği El Cumhuri Hastanesi zarar gördü. Hastanenin acil servis, ameliyathane ve yoğun bakım ünitesi hasar gördüğü için acil serviste tedavisi süren 12 hasta tahliye edildi. Kısa süre sonra hava saldırısında yaralanan 22 hasta, hastanedeki hasara rağmen El Cumhuri Hastanesine getirildi. 2 ve 3 Aralık'ta hastaneye getirilen toplam yaralı sayısı 38 oldu.

Savaş boyunca Yemen'de sağlık tesislerinin defalarca saldırıya uğradığını belirten MSF'nin Hacca'daki saha koordinatörü Steve Purbrick, "Çatışmayı sürdüren tarafların sağlık tesislerini saldırılardan ayrı tutmak için hiçbir tedbir almadığını, her seferinde hastaların ve sağlık personelinin hayatını tehlikeye attığını bir kez daha görüyoruz. Sivillerin bombardımandan kaçmasına ve sağlık hizmetlerine ulaşmasına imkan tanınmalıdır. Ambulansların yaralılara ulaşmasına izin verilmeli, hastaneler saldırılardan korunmalıdır" dedi.

Zorunlu ihtiyaç malzemelerinin fiyatlarında büyük bir artış var

Son çatışmalar, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri tarafından 6 Kasım'da başlatılan ağır ablukanın Yemen halkını zor durumda bıraktığı hassas bir dönemde meydana geldi. İnsani yardım malzemesi taşıyan bazı uçak ve gemilerin Yemen'e girişine tekrar izin verilse de gıda ve benzin de dahil olmak üzere ithal ürünler üzerindeki ambargo halen devam ediyor. Bu durum, Yemenliler için temel gıda, ilaç ve tıbbi malzemelerin teminini daha da zorlaştırıyor. Şiddetini artıran çatışmalar ve abluka nedeniyle benzin fiyatlarında yüzde 200'ün üzerinde bir artış görülen Yemen'de, su ve yemek gibi zorunlu ihtiyaç malzemelerinin fiyatlarında da çok büyük bir artış kaydedildi. Saada kentinde Ekim ve Kasım ayları arasında gıda fiyatları yüzde 6.15 yükseldi.

Abluka sağlık hizmetlerini olumsuz etkiliyor

Ablukayla birlikte şiddetini artıran çatışmaların Yemen'deki sağlık hizmetleri üzerinde yıkıcı etkisi olduğunu belirten MSF Yemen Temsilcisi Djoen Besselink, bölgedeki son durumu şöyle aktardı:

"Benzin fiyatlarının artması, insanların hastaneye gelebilmek için çok daha fazla para bulması anlamına geliyor. Bu durum insanları hastaneye gitmek ile tüm aileye yiyecek almak arasında seçim yapmaya da zorluyor. Hastaneler de yüksek fiyatlar nedeniyle benzin temin etmekte güçlük çekiyor. Halen faal durumda olan çok az sayıda hastane sırf bu nedenle kapanabilir. Yemen'de 2,5 yıldır devam eden çatışmaların en belirgin özelliği, sağlık hizmetlerine yönelik saldırılar ve sağlık sisteminin çöküşü oldu. Abluka bu çöküşü önemli ölçüde hızlandırdığı için ablukanın derhal kaldırılması gerekiyor. İnsanların acılarına son vermek için ticari gemilerin ve uçakların kuzeydeki liman ve havalimanlarından ülkeye girmesine izin verilmeli."

"Dükkanlarda yiyecek var ama bizde onu alacak para yok"

Önceki gün hastalanan 18 aylık oğlu İshak'ı Yemen'in Taiz vilayetinin Mawia bölgesindeki bir köyden 4 saat yol katederek İbb vilayetindeki El Kaeda şehrine MSF Kolera Tedavi Merkezi'ne getiren Fatima, "Aslında üç gün önce hastalandı. Ama biz iyileşir diye umut edip bekledik" dedi.

İki gün geçtiği halde oğlunun ishali ve kusması kesilmeyince annesiyle babasının yol masrafı için komşudan 9 bin 800 Yemen riyali (150 TL) borç alarak İshak'ı köylerine yakın özel bir eczaneye götürdüklerini anlatan Fatima, "Çocuğa iğne yapıp geri gönderdiler" diye konuştu. Ertesi sabah İshak'ın durumunda hiçbir düzelme olmayınca köyden bir komşusunun MSF'nin kolerayla ilişkili hastalıkları ücretsiz tedavi ettiğini söylemesi üzerine oğlunu El Kaeda'ya getirdiklerini söyleyen Fatima, "Buna rağmen hemen gelemedik çünkü yol paramız yoktu. Eczaneye gitmek için komşudan borç almıştık zaten, o yüzden kimse bize borç vermek istemedi. Ama eşim onları ikna etti" dedi.

Eşinin İshak'ı Kolera Tedavi Merkezine getirmek için 30 bin riyal (462 TL) daha borç almak zorunda kaldığını, darlıktan dolayı arabaya 20 bin riyal (308 TL), benzine ise fazladan 10 bin riyal (154 TL) ödemek zorunda kaldıklarını anlatan Fatima, oğlunun bugün taburcu edileceğini umduğunu söyledi. Eşinin yevmiyeli olarak günde bin 500 riyal (21 TL) kazandığını fakat savaştan dolayı artık her gün iş bulamadığını belirten Fatima, aldıkları borcun bir kısmını kapatabilmek için sahip oldukları iki keçiyi 13 bin riyale (200 TL) satmayı düşündüğünü söyledi.

"Savaş yüzünden artık yiyecek almaya dahi paramız yetmiyor. Dükkanlarda yiyecek var ama bizde onu alacak para yok" diyen Fatima, köyünde 10 kilo buğday 4 bin riyalken (62 TL) şimdi 9 bin riyale (139 TL) çıktığını dile getirdi.

İshak'ta koleranın yanı sıra orta dereceli akut beslenme yetersizliği olduğu ve birkaç ay boyunca iki haftada bir ek gıda desteği alması gerektiği belirtildi. İshak, Kolera Tedavi Merkezinden taburcu edildikten sonra El Kaeda Hastanesinin ayakta tedavi beslenme programına kaydedilecek. Burada 14 gün boyunca tedavi görmesi gereken bebek, tedaviye devam edemezse durumu kötüye gidecek. - SANA