ABD'nin Tel Aviv Büyükelçiliğinin Kudüs'e Taşınması Tartışmaları

HAYDAR HADİ - Iraklı uzmanlar, ABD'nin İsrail'deki büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıması halinde bölgenin şiddet sarmalına girebileceği uyarısında bulundu.

ABD'de 20 Ocak'ta başkanlığı devralacak Donald Trump'ın, Tel Aviv Büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma sözünü AA muhabirine değerlendiren Iraklı akademisyenler, söz konusu planı Filistin-İsrail barış görüşmelerine "darbe" olarak nitelendirdi.

Irak Stratejik Araştırma Topluluğu Başkanı Vatik Haşimi, Trump'ın bu adımı atması halinde başkanlığa çok kötü bir başlangıç yapacağı değerlendirmesinde bulundu.

Haşimi, "ABD, Tel Aviv Büyükelçiliğini Kudüs'e taşırsa Trump'ın ilk başarısız adımı gerçekleşmiş olur ve Filistin-İsrail barış görüşmeleri çabalarına büyük bir darbe indirir." dedi.

Trump'ın vaadini hayata geçirmesi halinde bunun tüm bölgeyi etkileyeceğini belirten Haşimi, "ABD Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması şiddetin bölgeye dönmesi demektir." ifadelerini kullandı.

"Bölgeyi şiddet sarmalına sokar"

Bağdat'taki Mustansiriyye Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi İsam Feyli de benzer bir görüşü savunarak, "Kudüs'ü İsrail varlığının başkenti ilan etme çabaları, bölgeyi yeni şiddet sarmalına sokar ve Arap-İsrail ilişkilerini olumsuz etkiler." diye konuştu.

Kudüs'ün dinler tarihindeki önemine değinen Feyli, "Kudüs'ün Müslümanlar için tarihi ve dini önemi çok büyük. Kudüs, Müslümanlar ve diğer dinlere mensup önemli şahsiyet ve eserlere sahip. ABD Büyükelçiliğinin oraya taşınması girişimleri İsrail-Filistin diyaloğunu engeller ve sonlandırır." yorumunu yaptı.

Bağdat Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Hasan Fetlavi de Trump'ın planını son derece yanlış bulduğunu belirterek, "Yahudilerin Kudüs'teki varlığı yenidir ve bu, 80 yılı geçmez." dedi.

Kudüs'le ilgili siyasi kararların çok dikkatle alınması gerektiğine işaret eden Fetlavi, "Kudüs, İslamiyet, Yahudilik ve Hristiyanlık açısından kutsal statüye sahip. Siyasi kararlar, bu kutsal statüyü göz önünde bulundurarak alınmalı." ifadelerini kullandı.

"Bölge daha fazla krizi kaldırmaz"

Diyala Üniversitesi Öğretim Üyesi Kazım Latif, Trump'ın adımının bölgede yeni bir kriz anlamına geleceği uyarısında bulunarak şunları kaydetti:

"Bölgemiz çatışma ve şiddet olaylarıyla boğuşurken daha fazla krizi kaldıramaz. ABD Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması yeni gerginlik ve tırmanışlar yaratabilir."

Bağdat Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Kahtan Hafaci ise söz konusu adımın yol açacağı tepkilere dikkati çekti.

Hafaci, Arapların ve Müslüman dünyasının baskısına maruz kalacak Trump'ın tepkiler karşısında geri adım atmasının muhtemel olduğunu söyledi.

Yasa 1995'te çıktı, başkanlar erteledi

ABD yönetiminin, 1995'teki Kudüs Büyükelçilik Yasası'na göre İsrail'in başkenti Tel Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşıması öngörülüyor. Ancak söz konusu yasa 21 senedir Bill Clinton, George W. Bush ve Barack Obama'nın başkanlık dönemlerinde her 6 ayda bir "ulusal güvenlik" gerekçesiyle erteleniyordu.

ABD Başkanı seçilen Donald Trump da seçim kampanyasında ABD'nin Tel Aviv Büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma sözü vermişti. Filistinliler, "Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma" anlamına gelecek bu adıma şiddetle karşı çıkarak tepki gösteriyor. Doğu Kudüs, 1967'den beri İsrail işgali altında bulunuyor.