ABD'nin İsrail'e 17,9 Milyar Dolar Yardımı

Haber: Hande Öztürk

(ANKARA) - ABD'nin Brown Üniversitesi'nin Savaşın Maliyetleri Projesi kapsamında hazırladığı rapora göre; ABD, İsrail- Gazze savaşının başladığı 7 Ekim 2023'ten bu yana, İsrail'e 17,9 milyar dolar tutarında güvenlik yardımı yaptı. ABD, İsrail ile birlikte Orta Doğu'ya toplam 22,7 milyar dolar harcadı.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'e saldırısından bu yana bir yıl geçti. Saldırılarda bin 195 kişinin öldürülmesinin ardından İsrail'in, Gazze'ye yönelik şiddetli saldırıları başladı ve toplamda 42 bin yakın Filistinli bu saldırılarda öldürüldü.

ABD'nin Brown Üniversitesi, savaşın başladığı 7 Ekim'in yıl dönümünde  yayınlanmak üzere ABD'nin askeri harcamalarının araştırıldığı Savaşın Maliyetleri projesi için rapor hazırladı. Üniversite, ABD'nin bir yılda hem İsrail'e yaptığı askeri desteklerin hem de diğer Orta Doğu ülkelerine yaptığı operasyonların maliyetlerini raporda ortaya koydu.

Rapora göre, 7 Ekim 2023'ten 30 Eylül 2024'e kadar olan bir sürede ABD, İsrail'e yaptığı 17,9 milyar dolarlık güvenlik yardımı yaptı.  ABD ayrıca, Yemen ve çevresindeki Husilere yönelik operasyonlara da 4,8 milyar dolar harcadı. Böylece ABD, İsrail'e askeri yardım ve bölgedeki ilgili ABD operasyonları için toplam 22,76 milyar dolar harcama yaptı.

ABD'den İsrail'e 1 yıl içinde 17,9 milyar dolar askeri yardım

Raporda, ABD'nin İsrail'e bir yıl içindeki askeri yardımlarının dağılımına da yer verildi. Buna göre; dış askeri finansman olarak 6 bin 800 milyar dolar, füze savunma için 4 bin 500 milyar dolar, füze savunması (demir ışın) için bin 200 milyar dolar, topçu üretiminin geliştirilmesi için bir milyar dolar, teslim edilen yenileme silahları için 4 bin 400 milyar dolar ödenerek toplamda 17,9 milyar dolar harcadı.

ABD'nin İsrail'e yapacağı askeri yardımın belirli bir diliminin, ABD Kongresi tarafından kabul edilen ve ABD Başkanı Joe Biden tarafından Nisan 2024'te imzalanan 14.1 milyar dolarlık acil askeri yardım olduğu aktarılan raporda, "14,1 milyar dolarlık acil askeri yardıma ek olarak, İsrail, yıllık olağan askeri yardım taksiti olan 3,8 milyar doları aldı ve 7 Ekim'den bu yana tahsis edilen toplam yardım 17,9 milyar dolara ulaştı" ifadeleri kullanıldı.

"ABD, İsrail'in 50 yıldır ana silah tedarikçisi"

Biden yönetiminin Ekim 2023'ten bu yana İsrail'le, en az 100 silah anlaşması yaptığının kaydedildiği raporda, "ABD son elli yıldır İsrail'in ana silah tedarikçisi konumundadır. 7 Ekim'den bu yana yapılan silah teslimatları arasında 57 bin top mermisi; 36 bin top mühimmatı; 20 bin M4A1 tüfeği; 13 bin 981 tanksavar füzesi ve 8 bin 700 Mk ile 82 bin 500 pound bomba bulunmaktadır" ifadeleri kullanıldı.

Öte yandan, Biden yönetimi, 13 Ağustos'ta Dışişleri Bakanlığı tarafından onaylanan ve Pentagon tarafından aracılık edilen ve yürütülen anlaşmaları içeren Yabancı Askeri Satışlar programı aracılığıyla İsrail ile 20.3 milyar dolarlık yeni silah anlaşmaları yapılacağını duyurmuştu. Birkaç yıl içinde teslim edilecek olan bu sistemler, 18.8 milyar dolar maliyetle 50 Boeing F15 savaş uçağını içerdiği söylenmişti.

ABD Senatörü Bernie Sanders da 25 Eylül'de anlaşmayı engelleyebilecek bir onaylamama önergesi sunmuştu. Buna göre, ABD Kongresi'nde yeterince oy toplanırsa İsrail'le yapılacak yeni silah anlaşmaları feshedilebilecek.

"İsrail'e askeri yardımların hükümet kayıtları 'şeffaflıktan uzak"

Raporda, ABD'nin askeri yardımlarına ilişkin hükümet raporlarının "şeffaflıktan" uzak olduğu da bildirildi. Buna göre, Ukrayna'ya yapılan yardımların kayıtları ile İsrail'e yapılan yardımların kayıtları karşılaştırılarak; İsrail'e yapılan askeri ve mali yardımların kayıtlarının "şeffaflıktan uzak" olduğu belirtildi. Raporda, "ABD'nin İsrail'e askeri yardımları ve silah transferleri konusunda tam bir şeffaflık olmadığı göz önüne alındığında, Ekim 2023'ten bu yana ABD yardımlarının değeri hakkında güvenilir bir şekilde ne söylenebilir" ifadelerine yer verildi.

ABD'nin Husilerle çatışması "pahalıya patladı"

Bunun yanı sıra raporda ABD'nin Yemen'deki Husilerle çatışmasının maaliyetinin ABD'ye "pahalıya patladığı" belirtildi. Raporda şu ifadelere yer verildi:

"Husilerin İsrail'in Gazze'deki savaşıyla bağlantılı olduğunu iddia ettiği ve ABD medyasında yeterince haber yapılmayan savaşın bu kısmı ABD hükümetine 4,8 milyar dolara mal oldu ve bu rakam ABD'nin bir yıllık savaş için yaptığı bilinen toplam minimum 17,9 milyar dolarlık harcamayı 22,76 milyar dolara çıkardı.

Raporda ABD'nin, Nisan 2024'te İsrail ek paketi olarak önümüzdeki yıl boyunca saldırılara karşılık vermek üzere ABD'nin geniş bölgedeki askeri operasyonları için 2.4 milyar dolar tahsis ettiği ancak Kızıldeniz'de artan Husi tehdidinin, bu rakamı 4,8 milyar dolara çıkardığı kaydedildi. ABD'nin Husilerle Kızıldeniz'de yaşadığı çatışmalar, nakliyecilerin gemilerini başka yöne çevirmek ya da fahiş sigorta ücretleri ödemek zorunda kalmaları nedeniyle deniz ticaretinde 2,1 milyar dolarlık ek kayba neden olduğu belirtilen raporda, "Bunun sonucunda ABD'li tüketiciler mallar için daha yüksek fiyatlar ödemek zorunda kalabilir" ifadeleri kullanıldı.

"Silah satışlarından mali olarak kimin yararlandığına bakmak çok önemli"

Öte yandan, "ABD hükümetinin bir yıllık savaş için harcadığı 22.76 milyar dolar bağlamında, silah satışlarından mali olarak kimin yararlandığına bakmak çok önemlidir" ifadeleri kullanılan raporda şöyle denildi:

"Boeing, RTX, Lockheed Martin ve General Dynamics gibi ABD'li silah üreticileri ile İsrail hükümeti arasında uzun süredir devam eden ticari ilişkilere değinmektedir. ABD hükümeti bu ticari bağları, ABD'nin İsrail ordusu da dahil olmak üzere yabancı ordulara silah ve ekipman tedarik etmeye devam etmesinin nedenlerinden biri olarak göstermiştir.

Ekim ayından bu yana İsrail'e savaşını desteklemek üzere aktarılan teçhizatın bir kısmı geçmiş yıllarda yapılan satış anlaşmalarına dayanmaktadır. Tüm bunlar, Ekim 2023'ten Eylül 2024'e kadar İsrail'e yapılan 17.9 milyar dolarlık ABD güvenlik yardımı rakamının, ABD'nin bu savaşa verdiği desteğin tam değerinin bir kısmı olduğu ve bunun ancak zaman içinde belirleneceği anlamına geliyor."

"ABD'nin çıkarlarını korumak için 19 bölgede üsleri var"

Raporda yanı zamanda, İsrail'e yaptığı dış yardımın tam boyutunun tahmini olarak hesaplanması için "ABD'nin bölgedeki çıkarlarını korumaya yardımcı olan daha geniş askeri ve ekonomik destek olan ülkelerin" de hesaba katıldığı bildirildi.  "ABD'nin, çıkarlarını korumak için" bölgede Bahreyn, Mısır, Irak, İsrail, Ürdün, Kuveyt, Katar, Suudi Arabistan, Suriye ve Birleşik Arap Emirlikleri, Türkiye ve Cibuti'deki üsler de dahil olmak üzere 19 bölgede binlerce asker bulundurduğu belirtildi.