103 Türden 5 Bin 240 Kuşu Halkaladılar

KARS- Iğdır sınırında yer alan her yıl 3 kıtadan yüz binlerce kuşun göç ettiği Aras Nehri Kuş Cenneti'nde 1 Mart'ta başlatılan halkalama çalışması tamamlandı. 10 kilometrekarelik alanda uzman ekipler, 103 farklı türden 5 bin 240 kuşu halkalamayı başardı. Özel sis ağlarıyla yakalanan kuşlar arasında Macaristan ve İsrail'de halkalanan kırlangıçların da olduğu belirlendi.

Türkiye'de 2006 yılında kurulan Aras Nehri Kuş Cenneti'nde kuş halkalama çalışmalarının 2018 yılı etabı tamamlandı. Kars-Iğdır sınırındaki Aras Nehri Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi, Kafkas Üniversitesi Kuş Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Iğdır Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü'nün, KuzeyDoğa Derneği, Utah Üniversitesi ve Koç Üniversitesi işbirliğiyle gerçekleştirdiği çalışmalara çok sayıda ekip katıldı. Iğdır Üniversitesi, İspanya SEO/Birdlife ve Mozaik Vakfı tarafından da desteklenen çalışmaya, 3 ülke ve 12 şehirden 20 gönüllü destek oldu. 1 Mart'ta başlayan ve yaklaşık 110 gün süren çalışmada, 103 farklı türden toplam 5 bin 240 kuş zarar vermeden kuş araştırma için tasarlanmış özel sis ağları ile yakalandı.

İSRAİL VE MACARİSTAN'DAN GÖÇ ETMİŞLER

Bu sezon süresince 5 bin 240 kuşu yakalayan ekipler, 4 bin 444'üne ilk kez halka taktı. Çalışma sırasında özel ağlara takılan kuşlardan bazılarının İsrail ve Macaristan'dan göç ettiği belirlendi. Uzmanlar tarafından yapılan incelemede Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de halkalandığı belirlenen kırlangıcın 2 bin 137 kilometre uçarak kuş cennetine ulaştığı tespit edildi. Yine İsrail'de halkalanan kırlangıcın bin 55 kilometre mesafe kat ederek bölgeye geldiği belirlendi.

İLK KEZ HALKALANDILAR

Aras Kuş Cenneti'nde bu sezon ilk kez küresel çapta soyu tehlikede olan (IUCN Endangered kategorisi) Basra kamışçını (Acrocephalus griseldis) yakalandı. Basra Kamışçını, Aras Kuş Cenneti'nin 290, Iğdır'ın 328 ve Türkiye'nin 486'ncı kuş türü oldu. Basra kamışçını aynı zamanda Türkiye'de kaydedilmiş tüm kuş türleri arasındaki ilk ve tek küresel çapta soyu tehlikedeki ötücü kuş türü olarak kayıtlara geçti.

Bu sezon boyunca en fazla halkalanan kuş türlerine kır kırlangıcı, çıvgın ve mavigerdan eklendi. Utah ve Koç üniversitelerinde öğretim üyesi olan KuzeyDoğa Derneği Başkanı Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu, bugüne kadar Aras Kuş Cenneti'nde 100 bine yakın kuşa halka takıldığını belirtti. Aras Nehri Kuş Cenneti'nin kuşlar için dünya çapındaki öneminin bir kez daha görüldüğünü ifade eden Şekercioğlu, "Türkiye kuş türlerinin yüzde 60'ının kaydedildiği ve 3 kıtadaki düzinelerce ülkeden kuşlar beslenme, üreme, kışlama ve göç esnasında dinlenme için bölgeye geliyor. 10 kilometrekarelik Kars-Iğdır Aras Nehri Kuş Cenneti'nde 2006 yılında kurulan Aras Nehri Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi, Doğu Anadolu'nun ilk ornitoloji merkezi, Türkiye'deki ender uzun süreli ekolojik araştırma istasyonlarından da biridir. Türkiye'de en çok kuş halkalanan iki ornitoloji (kuş bilim) araştırma istasyonundan biri olan Aras Nehri Kuş Cenneti, düzinelerce ülkeden ve düzinelerce üniversitemizden gelen yüzlerce gönüllü ve öğrenciyle, aynı zamanda Iğdır için çok önemli bir eğitim, bilimsel turizm, ekoturizm ve tanıtım merkezidir" diye konuştu.

KUŞ HALKALAMA NEDİR?

Kuş halkalama, zarar vermeyen çok ince ağlarla kuşları yakalayıp, her birinde özgün bir numara olan ve kimlik niteliği taşıyan, hafif, paslanmaz, alüminyum halkaları kuşların bacağına takarak göçlerini ve kuş sayılarındaki değişiklikleri takip etmektir. 100 yıldan fazla bir süredir birçok ülkede milyonlarca kuş, bu yöntemle araştırılmıştır. Üzerinde kuşun halkalandığı ülkenin adını ve ülke halkalama merkezinin adresini taşıyan bu halkalar, halkalı bir kuş tekrar yakalanırsa veya ölüsü bulunursa, kuşun nereden geldiğini gösterir. Halkalama istasyonlarında tür tanımı, kuşları halkalama (kimlik), cinsiyet ve yaş belirleme, kanat ve kuyruk ölçümleri, ağırlık ve yaş oranı, tüy değişme durumu ve yön bulma deneyleri yapılmakta ve başta okul çocukları olmak üzere ziyaretçi eğitimleri gerçekleştirilmektedir.

- Kars